1. Kompetensiya turlari. Pedagog olimlarning tarbiyachi shaxsi to’g’risidagi fikrlari

3.Tarbiyachi kompetensiyasi piramidasi.
“Kompetentlik” tushunchasi ta’lim sohasiga psixologik izlanishlar natijasida kirib kelgan. SHu sababli kompetentlik “noan’anaviy vaziyatlar, kutilmagan hollarda mutaxassisning o‘zini qanday tutishi, muloqotga kirishishi, raqiblar bilan o‘zaro munosabatlarda yangi yo‘l tutishi, noaniq vazifalarni bajarishda, ziddiyatlarga to‘la ma’lumotlardan foydalanishda, izchil rivojlanib boruvchi va murakkab jarayonlarda harakatlanish rejasiga egalik”ni anglatadi. Kasbiy kompetentlik – mutaxassis tomonidan kasbiy faoliyatni amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan bilim, ko‘nikma va malakalarning egallanishi va ularni amalda yuqori darajada qo‘llay olinishidir.


TARBIYACHINING KOMPETENSIYA PIRAMIDASI





Xulq-atvor-axloqshunoslik tushunchalaridan biri. Insonning fe’latvori bilan bog‘liq axloqiy hodisa bulib, kishi fe’linig axloqiylik doirasida namoyon bo‘lishi tushuniladi.
Bilim – bunda bolalar o‘qish orqali bilim bilan qurollanadilar. Bilimni hayotda ko‘p unum beradigan qilib qo‘llay olish uchun bilim bilan birga ko‘nikma va malaka hosil qilish lozim.
Malaka-Iqtidor va ko‘nikma mashq qilish va takrorlash orqali malakaga aylanadi.
Munosabat-kishilar o‘rtasidagi o‘zaro muloqat, madaniyat bu munosabat
Motiv-1) insonni o‘qishga yoki muayyan harakatlarni bajarishga undovchi turl sabablar yig‘indisi; 2) ta’lim oluvchining ma’lum ehtiyojlarni qondirish bilan bog‘liq faoliyatga moyilligi.
Motivlashtirish-bu ma’lum ehtiyojlardan kelib chiqib kishilar faoliyatini psixologik ta’sir etish yo‘llari bilan maqsadga muvofiq yo‘naltirishdir.
Pedagogning imidji - o'quvchilar, hamkasblar, ijtimoiy muhit, ommaviy ongda o'qituvchining imidjini his qilishning hissiy jihatdan rangli stereotipidir. O'qituvchining obro'sini shakllantirishda haqiqiy fazilatlar atrof-muhitga tegishli bo'lganlar bilan chambarchas bog'liq. O'qituvchining ko'rinishi darsda ishchi yoki ishlamaydigan kayfiyatni yaratishi, pedagogik muloqotni osonlashtirishi yoki qiyinlashtirishi yoki o'zaro tushunishni to'xtatishi mumkin.
L. M.Mitina tomonidan taklif etilgan professional imidjning tarkibida tashqi, protsessual va ichki qismlar ta'kidlangan. Tashqi komponentda yuz ifodalari, imo-ishoralar, timbre va ovoz kuchi, kostyum, xulq-atvor, yurish, durust, bo'yanish mavjud. O'qituvchining sochlari qulay va toza bo'lishi kerak. Pardoz-mo " tadil. Kiyimlar toza ,kamtarin( lekin "ko'k choyshab" emas), ranglarning uyg'unligi, kiyimlarning yoshga, ish va ish sharoitlariga mosligi; modaga muvofiqligi, kiyimning barcha tafsilotlarida, ayniqsa zargarlik buyumlarida mutanosiblik hissi.