1-Tevhid: Allah birdir, eşi benzeri yoktur. Zat ve sıfatlarını birbirinden ayrı düşünmek tevhid anlayışıyla bağdaşmaz.
2-Adalet:Allah yalnızca güzel eylemleri gerçekleştirir.Zulüm ve haksızlığı Allah yaratmaz. İnsan fiillerinde tamamen hürdür.Kötü fiilleri Allah yaratsaydı kulları bu fiillerden sorumlu tutmazdı.Çünkü bu adalet ilkesine aykırıdır.
3-El-Menziletü Beynel Menzileyn:Büyük günah işleyenler ne mü’mindir ne de kâfirdir.ikisinin arasında bir yerdedir.Bu günahı işleyenler fâsık olur.
4-El-Va’d vel Vaîd: Allah, adaletinin gereği olarak iyilik yapanları ödüllendirecek, kötülük yapanları da cezalandıracaktır.
5-Emri bil maruf nehyi anil münker:iyiliği emretmek ve kötülükten alıkoymak her mü’minin görevidir. - Mutezile mezhebi bir zamanlar Abbasi Devletinin resmi mezhebi olarak kabul edildi. Şimdi ise mensubu kalmadığından yok oldu.
4-MATURÎDİLİK:Büyük Türk bilgini olan İmam Maturidi, İslam bilgini , yaşadığı bölgede kelam ekolünün ilk ve önemli temsilcisidir.
*Mutezileden etkilenip ayetleri akılla tevil etmiştir.
ESERLERİ: “Te’vilatü’l- Kur’an ve Kitabu’t-Tevhid”dir.
GÖRÜŞLERİ:1)Allah’ın varlığı,sıfatları,Hz.Muhammed’in nübüvveti(Peygamberliği),ahiret inancı gibi prensipler akılla kavranabilir.
Çünkü Kur’an’da aklı kullanmak ısrarla vurgulanır.
2) Büyük günah işleyen dinden çıkmaz ancak günahkâr olur.
*ÖNEMLİ: Ülkemizde Müslümanların büyük bir çoğunluğu ameli (pratikte) Hanefi mezhebini; İtikatta (inançla ilgili konularda)da Maturidi
mezhebini taklit ederler. 5-EŞ’ÂRÎLİK:Kırk yaşına kadar Mutezile görüşünü savunmuş, daha sonra Mutezilenin bir takım görüşlerine karşı çıkmış ve Peygamberin
hadislerine ağırlık veren bir oluşum içinde yer almıştır.
*Eş’arilik, akla fazla önem veren Mutezileye bir tepki olarak ortaya çıkmıştır.
GÖRÜŞLERİ:1) Kendilerine dini tebliğ ulaşmayan kişiler Allah’ı akıllarıyla bulmak ve iman etmekle yükümlü değildir.
2) Allah’ın ahrette müminlerce görülmesi mümkündür ve görülecektir.(Ru’yetullah)
3) Bir şey Allah emrettiği için güzel,yasakladığı için de çirkindir.
4) İman,Allah’ın varlığını ve birliğini, Hz.Muhammed ile bildirdiği dini hükümlerin tamamını kalp ile tasdik,dil ile ikrar etmektir.
5) Büyük günah işleyen dinden çıkmış sayılmaz. Bu kişinin durumu Allah’a kalmıştır. Dilerse affeder, dilerse ceza verir.
