1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

15.31.
 
Massasi 4 kg bo’lgan chanani gorizont bilan 
li burchak hosil qilgan tog’ bo’yalab, tog’ bilan 
burchak hosil qilgan arqon yordamida yuqoriga tekis tortish uchun qanday kuch kerak bo’ladi? 
15.32.
 
Chang’ichi gorizont bilan 
li burchak hosil qilgan tog’dan sirpannib tushishda 20 m/s tezlikka 
erishadi. Ishqalanish koeffisenti 0.1 , havoning qarshilik kuchi tezlikning kvadratiga proporsional. Bu 
chang’ichi gorizont bilan 
li burchak hosil qilgan tog’dan sirpannib tushishda qanday maksimal
tezlikka erishadi? Qiyalikning uzunligi yetarlicha uzun deb hisoblang.
47

---

49 
15.33.
 
Silliq qiya tekislik lift kabinasiga o’rnatilgan. Lift harakatsiz tursa, tekislik yuqorisiga qo’yilgan 
jism 1.7 s da sirpanib tushadi? Agar lift yuqoriga 5 
tezlanish bilan ko’tarilsa, jism qiya teliklikdan 
qancha vaqtda sirpanib tushadi?
15.34.
 
Qiyalik burchagi 
bo’lgan qiya tekislikda 1 kg massali brusok yotibdi. Ishqalanish koeffisenti 0.7. 
Brusok sirt bo’ylab sirpana boshlashi uchun unga qanday gorizontal F kuch qo’yish kerak(27-rasm)?
27-rasm 
15.35.
 
Qiyalik burchagi 
bo’lgan qiya tekislikda jism tinch turishi uchun, tekislikni gorizontal 
yo’nalishda qanday tezlanish bilan harakatlantirish kerak? Ishqalanishni hisobga olmang.
15.36.
 
Gorizontal sirtda 30 kg massali, qiyaligi 
bo’lgan pona turibdi. Ponaning yuqori qismidan 1 kg 
massali jism ishqalanishsiz sirpanishi mumkin(28-rasm). Pona va gorizontal sirt orasidagi shqalanish 
koeffisenti qanday bo’lganda, u joyidan siljiydi? 
15.37.
 
Massasi 0.2 kg bo’lgan brusok qiyaligi 
bo’lgan sirti qilliq qiya tekislikda vazinsiz ip yordamida 
bog’langan(29-rasm). Butun sistema vertikal yuqoriga 2 
tezlanish bilan ko’tarilsa, yukning tekislikka 
bosim kuchini aniqlang.