3.MHS-in quruluşuna daxil olan kateqoriyalar, əhatə etdiyi göstəricilər
MHS dedikdə, bu makrosəviyyədə milli iqtisadiyyatın vəziyyətinin şərhi və təhlili üçün istifadə olunan qarşılıqlı əlaqəli göstəricilər və təsnifatlar sistemidir. MHS-nin məqsədi mühüm makroiqtisadi göstəricilər arasındaki qarşılıqlı əlaqənin üzə çıxarılması ilə milli iqtisadiyyatın inkişafının ümumi vəziyyətinin xarakterizə etməsindən ibarətdir. Mühüm makroiqtisadi dəyişiklikləri əks etdirən göstəricilər kimi MHS-nə əsasən daxil edilir:
ÜDM, son istehlak, investisiyalar, əmanət, sərəncamda qalan gəlir və s. Belə makroiqtisadi dəyişiklikləri əks etdirən göstəricilər vasitəsilə əldə olunan informasiyalar dövlət idarəetmə orqanları üçün zəruridir ki, bu da müvafiq makroiqtisadi siyasət məsələləri üzrə qərarların qəbul olunmasına əsas verir. MHS-ə daxil olan kateqoriyalar isə:
mikroiqtosadiyyat, makroiqtisadiyyat, iqtisadi təlimlər tarixi, iqtisadi metodologiya, alternativ iqtisadiyyatdır.
Mikroiqtisadiyyat — fərdi iqtisadi obyektlər, ev təsərrüfatlar və firmalar tərəfindən məhdud vəsaitlərin mallar və xidmətlər al-ver olunduğu bazarlarda bölünməsi haqqında qərarları araşdıran iqtisadiyyatın bölmədir.
Makroiqtisadiyyat — milli iqtisadiyyatın strukturunu və fəaliyyətini, eləcə də dövlətin həyata keçirdiyi siyasətin bu fəaliyyətə necə təsir etdiyini öyrənən elm sahəsidir.
İqtisadi təlimlər tarixi — ictimai istehsal tarixi boyunca iqtisadi anlayışların mənşəyini, formalaşmasını, inkişafını və dəyişdirilməsini öyrənən bir elmdir.
İqtisadi nəzəriyyənin metodologiyası- təsərrüfat həyatını, iqtisadi hadisələri öyrənən metodlar haqqında elmdir.
Alternativ olaraq, ümumi iqtisadiyyat "rasionallıq-fərdiyyətçilik-müvazinət əlaqəsi"-ni araşdırarkən, alternativ iqtisadiyyatın mövzusu "qurumlar-tarix-sosial quruluş əlaqəsi"-ni ortaya qoymaqdır.
4. ÜMM və ÜDM-un mahiyyəti, onların inkişaf səviyyəsi və səviyyəsindəki fərqlər. ÜDM-un qiyməti, nominal və real ÜDM-un mahiyyəti və hesablanması. ÜDM deflyatoru. ÜDM-un hesablanması metodları;
Dostları ilə paylaş: |