2 – mavzu. Kuchlar usulining asosiy sistemasi va kanonik tenglamalari

2 – MAVZU. Kuchlar usulining asosiy sistemasi va kanonik tenglamalari. Kuchlar usulining asosiy sistemasini tanlash. Maqbul asosiy sistemani tanlash. Kuchlar usulining kanonik tenglamalari. Kanonik tenglama koeffitsientlari va ozod hadlarining xossalari.


Reja:

1. 
   Kuchlar usulining asosiy sistemasini tanlash. Maqbul asosiy sistemani tanlash.
   
2. 
   Kuchlar usulining kanonik tenglamalari.
   
3. 
   Kanonik tenglama koeffitsientlari va ozod hadlarining xossalari.
   

Kuch usulining asosiy sistemasi.

Asosiy sistema tanlash
Ramalarni kuchlar usuli bilan hisoblashda undagi ortiqcha bog’lanishlar soni aniqlangandan so’ng asosiy sistema tanlashga o’tiladi.
Statik aniqmas sistemadan hamma ortiqcha bog’lanishlarni olib tashlab statik aniq va geometrik o’zgarmas sistema hosil qilinsa, bu sistema asosiy sistema deyiladi. Asosiy sistema bir necha variantda tanlanishi mumkin. Lekin asosiy sistema mumkin qadar sodda kilib olinsa hisoblash uchun qulayroq bo’ladi.
Asosiy sistema bilan berilgan rama orasida hosil bo’lgan farqlarni yo’qotish uchun, olib tashlangan ortiqcha bog’lanishlarning ta’siri noma’lum zo’riqishlar bilan almashtiriladi (3-rasm). Ortiqcha noma’lum larni shunday tanlash kerakki, berilgan rama bilan asosiy sistema deformatsiyasi bir xil bo’lsin. Bu shart kanonik tenglamalar tuzish usuli bilan qanotlantiriladi.
Kuchlar usulining kanonik tenglamalarini tuzish
Asosiy sistemaga qo’yilgan ortiqcha noma’lum kuchlar yo’nalishi bo’yicha tashqi yukdan va noma’lum kuchlardan hosil bo’lgan ko’chishlar yig’indisi nolga tengligini ifodalovchi tenglamalar sistemasi kanonik tenglamalar deyiladi. Bu tenglamalarning soni ramaning statik noaniqlik darajasiga teng.
(3)
(3) tenglamada - noma’lumlar oldidagi koeffitsientlar, - ozod hadlar deyiladi.
koeffitsientlar qiymatlari faqat musbat bo’ladi.
O’zaro ko’chishlar printsipiga asosan bosh diogonalga nisbatan simmetrik joylashgan koeffitsientlar bir-biriga teng bo’ladi.
; ; ………….
Qolgan koeffitsientlar va ozod hadlarning qiymatlari musbat ham, manfiy ham, nolga teng bo’lishi ham mumkin.
-koeffitsientlar – asosiy sistemadagi birlik kuchlardan hosil bo’lgan ko’chishlar, - tashqi yukdan hosil bo’lgan ko’chishlardir.

3 rasm.