2-maruza Gidrodinamika asoslari Reja

2-maruza Gidrodinamika asoslari


Reja:
4.1. Gidrodinamikaning osasiy tushunchalari
4.2 Suyuqlik xarakat turlari.
4.3 Traektoriya. Aqim chizigi. Elementar aqim nayshasi. Suyuqliktin tulik aqimi.
4.4 Suyuqlik aqimining gidravlikaliq elementleri.
4.5 Suyuqlik aqimining tekis va tekis emes ilgarlamali quzg`alisi.
4.6 Naporli va naporsiz xarakat.
Adabiyotlar:
A.Yu.Umarov. «Gidravlika». 92-126 varaklar.
A.I.Bogomolov. «Gidravlika». 53-67 varaklar.
4.1. Gidrodinamikaning osasiy tushunchalari
Gidrodinamika suyuqliklarning harakattagi qonunshiliklarin urganish. Gidravlikaning gidrodinamika bulimida masalalar eshganda tashqaridan quyilgan kuchlar berilgan ichki kuchlarni aniqlash minimal shug`ullanadi. Aqim tezligi va basim uzgarish qonunchiliklari urganiladi. Suyuqliq harakati vaqtida rao`ajlanib atirgan ichki basimlarni suyuqliq ag`imining kesimi kulamiga bulsak, bul basim gidrodinamikaliq basim deyiladi. Gidrodinamikaliq basimning gidrostatikaliq basimdan artiqmashiligi, u tek koordinata uzgarishi bilan uzgaradi. Suyuqlik quzg`olisin urganishida ekki masalaga dus kelamiz.
1. Sirtqi masala-aqim berilgan va shu aqim ishida qattiq jisimga tasir qiluvchi kuchlarni aniqlash kerak.
2. Ichki masala-bu shorayidta suyuqliqqa tasir etuvchi tashqi kuchlar berilgan bulib,
a) suyuqlik bulakshalarining harakati tezliklari;
b) gidrostatikaliq basimning uzgarishi qonunchiliklarin uyreniledi.
Suyuqlik harakatin urganishning Lagranj shuli
Elementar maydanshada harakat qilib atirgan suyuqliqni qaraymiz. Koordinata oqlarin utkazamiz .

Agar suyuqlik harakati bashlangish koordinatalari berilgen bulsa, koordinatalari
(4.1)
uzunliqning vaqit aralig`idagi traektoriya buyisha berilgan nuxtadagi tezligi
(4.2)
shu nuxta uchun xoqlagan bulakshaning tezlanishi
(4.3)
Suyuqlik bulakshalari tezligi koordinalar buyicha tezligi
; ; (4.4)
tezlanish bulsa,
; ; (4.5)

2.