3. 1-genel tekniK Şartlar 2-İNŞaat iŞleri tekniK Şartnamesi

1.24ARTGERME

1.24.1GENEL

Bu iş grubu, genel olarak proje detaylarında ve şartnamede belirtilen esaslar dahilinde; artgerme halat ve tendonlarının hazırlanması, kalıp içine montajı ve germe işlemlerinin tatbiki suretiyle yerinde döküm artgerilmeli betonarme imalatlar ile ilgili teknik uygulama koşullarını kapsar.

Bu işler kapsamında, seçilecek artgerme sistemi dahilinde kullanılması öngörülen ankraj aksamı, tendon kılıf boruları ve diğer sistem aksamı ile, kılıf borularının basınç uygulanmak suretiyle çimento bazlı enjeksiyon harcı (grout) ile doldurulması işlerine dair genel uygulama esasları yer alacaktır.

1.24.2MALZEMELER

Artgerme uygulamasında kullanılacak öngerme halatları, projesinde belirtilen teknik özelliklere haiz olacak ve uygulama öncesinde öngerme halatlarına ait malzeme uygunluk ve kalite kontrol sertifikaları Yapı Denetim Görevlisi’nin onayına sunulacaktır.
Grout harcı karışım dizaynı ve karışımda kullanılacak malzemeler, Yüklenici adına saha süpervizörlüğü hizmeti verecek olan müşavirlik firması ve seçilecek artgerme sistem uygulayıcısı firma bilgileri esas alınarak Yüklenici tarafından önerilecek ve nihai olarak Yapı Denetim Görevlisi’nin onayını müteakip tatbik edilecektir.

1.24.3UYGULAMA KOŞULLARI

1.24.3.1Genel

Halat ve tendon (halat demeti) germe uygulamaları, projesinde belirtilen imalat yöntemine uygun artgerme metodu kullanılmak suretiyle tatbik edilecektir.

Yüklenici, işin yapımında kullanacağı artgerme sistemine ait üretici firma bilgilerini ve referanslarını, üretici firmanın artgerme sistem detaylarını, kullanılması önerilecek artgerme sistemi kapsamındaki malzeme ve özel imalat ekipmanlarına ilişkin katalog bilgilerini, artgerme sistemi ile ilişkili mevcut projelerde belirtilenden farklı olarak kullanılması öngörülebilecek ilave donatı detaylarını veya donatı yerleşim detaylarında öngörülebilecek revizyonları ve artgerme işlerine dair genel uygulama metodunu işin yapımına başlanılmadan önce Yapı Denetim Görevlisi ve İdare’nin onayına sunacak ve onayı müteakip seçilen artgerme sistemi ve malzemelerini kullanmak suretiyle söz konusu işlerin yapımını gerçekleştirecektir.

İdare onayına sunulacak artgerme sistem detayları ve temel uygulama metodu dahilinde; kullanılacak artgerme ankrajları, germe halatları, kılıf borusu tipi ve özellikleri, grout harcı özellikleri, imalat ekipmanları..vs. seçilecek artgerme sistemine ilişkin tüm teknik şartname bilgileri belirtilmiş olacaktır.
Nihai uygulama detaylarına ilişkin imalat projelerinde; uygulamaya esas saha kotlarına ve fiili imalat geometrisine uygun olarak yapılması gereken revize hesap analizleri (ters sehim hesapları, sürtünme kayıpları..vs) çerçevesinde revizyon yapılmasının gerekmesi halinde, ilgili proje revizyonları ve uygulanacak germe yükleri Yüklenicinin kendi bünyesinde görevlendireceği müşavirlik firması tarafından hazırlanacaktır.
Artgerme saha uygulamaları, ihale kapsamında Yüklenici bünyesinde saha süpervizörlüğü hizmeti verecek olan müşavirlik firması teknik personeli nezaretinde ve her durumda müşavir süpervizörün Yapı Denetim Görevlisi ile birlikte her bir yapı elemanı ile ilgili olarak verecekleri imalat onaylarına paralel olarak yürütülecektir.

Artgerme uygulamalarında kullanılacak imalat ekipmanları bakımlı ve periyodik kalibrasyonu yapılmış olarak işyerine getirilecek ve gerektiği durumda uygulayıcı firma tarafından öngörülen periyodik bakım ve kalibrasyon işlemleri imalat süreci boyunca gerçekleştirilecektir.

1.24.3.2Artgerme İşlemleri

Teknik şartname ve projelerde aksi beliritlmedikçe artgerme uygulaması esnasında tatbik edilecek ortalama germe kuvveti, kullanılan öngerme halatının minimum çekme mukavemeti değerinin %50’sinden daha az olmayacaktır. Artgerme işlemi esnasında tatbik edilecek maksimum germe kuvveti ise, kullanılan öngerme halatının minimum çekme mukavemeti değerinin %80’ini aşmayacaktır.

Öngerme kabloları için, ankraj aksamına bağlantı yapılmasıyla ilgili olarak öncelikle nihai uygulama projesinde belirtilen miktarda ve müşavir süpervizör firma yetkilisi denetiminde ilk germe işlemi uygulanacak, ancak her durumda ilk germe kuvveti öngerme halatının minimum çekme mukavemeti değerinin %70’inden fazla olmayacaktır.

Nihai germe kuvveti ve germe yükü; betondaki sünme, çekme ve elastik deformasyon etkileri, çelikdeki sünme, tendonlardaki germe sıralaması ve düzenlemesine bağlı artgerme deformasyonu, ankraj bölgesindeki sürtünme ve kayma etkileri, seçilen artgerme sisteminde üretici tarafından öngörülen diğer deformasyon etkileri..vb her türlü yük kayıpları düşüldükten sonra kalan hesap yükü değeri olacak şekilde belirlenecektir.

Betondaki sünme, çekme ve elastik deformasyon etkileri, çelikdeki sünme ve tendonlardaki germe sıralaması ve düzenlemesine bağlı artgerme deformasyonuna bağlı mukavemet ve germe yükü kayıpları; ilgili teknik şartnameler esas alınarak, Yüklenici bünyesinde fiili duruma uygun olarak gerekli hesap analizlerini ve nihai imalat projelerini hazırlayacak olan proje müşavirlik firması tarafından hesaplanacaktır.

Tendonlardaki sürtünme kayıplarının hesabında aşağıda belirtilen formül ve sürtünme katsayıları esas alınacaktır:

T_o = T_x . e ^(KL+)

T_o ........ Germe ankrajı sonundaki öngerme çeliği gerilimi

T_{x ...........} Herhangi bir x noktasındaki öngerme çeliği gerilimi

e .......... Naperian logaritması

 ^{.............} Sürtünme eğrisi katsayısı

 .......... Germe sonu bölgesinden x noktasına kadarki bölüm için

öngerme çeliği açısal sapma yarıçapı değişimi

K .......... Sürtünme katsayısı

L .......... Germe sonu bölgesinden x noktasına kadarki bölüm için

öngerme çeliği uzunluğu

Öngerme Çeliği Tipi	Kılıf Borusu Tipi	K/M	
Parlak Metal Kablo veya Halat	Parlak Metal	0.0066	0.30
	Elastik-Ggalvanizli	0.0049	0.25
	Rijit-Galvanizli	0.0007	0.25
Yüksek Mukavemetli Germe Çubuğu	Parlak Metal	0.0010	0.20
	Galvanizli	0.0007	0.15

Kutu kesitli tabliye kalıbı kapatılmadan önce, Yüklenici; müşavir süpervizör firma yetkili personeli denetim ve kontrolünde yürüteceği artgerme aksamı montajı sonrasında, kılıf borusu içerisindeki tendon halatlarının boru içerisinde serbest vaziyette bulunduğunu ya da halat sürme işlemi henüz gerçekleştirilmemiş ise boru içlerinin halat sürmeye engel teşkil etmeyecek şekilde tıkalı olmadığını garanti etmek için gerekli her türlü tedbirleri alacaktır.

Artgerme işlemleri sırasında, her hangi bir aşamada tatbik edilen germe kuvveti ve öngerme çeliğinin uzama miktarının tespit edilebilir olması esastır. Bu doğrultuda, artgerme işlemleri sırasında her aşama ile ilgili manometre basınç değerleri ve öngerme çeliği uzama miktarlarının kayıtları tutulacak ve tutulacak kayıtlar, gerek Yüklenici bünyesinde saha süpervizörlüğü veren müşavir süpervizörlük firması yetkili personeli gerekse de Yapı Denetim Görevlisi tarafından onaylanacaktır.

Yapısal sürekliliği bulunan ardgerilmeli yapı kesitlerindeki artgerme işlemleri, prensip olarak tendonların her iki ucundan eş zamanlı germe yapılmak suretiyle gerçekleştirilecek, ancak müşavir süpervizör ve Yapı Denetim Görevlisi onayı ile başlık tendonlarında tek bir tendon uç bölgesinden germe yapılması mümkün olabilecektir. Germe işleminin ilgili tendonun yalnızca bir ucundan germe kuvveti uygulanmak suretiyle gerçekleştirilmesi durumunda, germe kuvvetinin yarısı açıklığın bir ucundan, diğer yarısı ise açıklığın karşılık gelen diğer ucundan uygulanacaktır.

Artgerme işlemlerine başlanılmadan önce; Yüklenicinin kendi bünyesinde müşavirlik hizmeti alacağı proje ve saha süpervizörlüğü hizmetlerinden sorumlu olacak firmalar tarafından hazırlanacak olan halihazır imalat çizimleri, germe hesapları, germe ekipmanı bilgileri, artgerme kayıtlarının işleneceği formlar..vs. dokumantasyon Yapı Denetim Görevlisi onayına sunulacak ve artgerme işlemleri bu çerçevede yürütülecektir.

1.24.3.3Artgerme Sistem Teşkili ve Grout Uygulaması

Kullanılacak artgerme sistemi; kalıp içerisine yerleştirilecek galvanizli koruge (damarlı) çelik veya plastik kılıf boruları içerisinden sürülecek projesinde belirtilen çap, özellik ve miktardaki öngerme halatları ile boru içerisinin grout malzemesi ile doldurulması suretiyle teşkil edilecek beton yapı elemanı içerisine gömülü tip artgerme sistemi olacaktır.

Germe işlemleri, üretici firma tarafından önerilen ve müşavir supervizör tarafından da uygun görülecek imalat ekipmanları (germe krikosu ve pompası, grout karıştırıcı mikseri, grout enjeksiyon pompası, halat sürme makinası..vs) kullanılmak suretiyle tatbik edilecektir.

Grout malzemesi, temel olarak çimento, su, ince kum ve kimyasal katkı malzemesi karışımından teşkil edilecek ve harç karışım dizaynı, Yapı Denetim Görevlisi onayına tabii olacaktır.

Sisteme dahil edilecek tüm öngerme halatları; kir, toz, pas..vs istenilmeyen dış etkilerden arındırılmış olacaktır.

Grout uygulaması yapılmadan önce, kılıf borusu içlerinin tıkalı ve su dolu olmadığından emin olunacaktır. Bu maksatla, uygulama öncesinde kalıp içerisindeki kılıf borusu içlerine, boru içerisinden hiç su gelmeyecek seviyeye ulaşılıncaya kadar basınçlı hava verilecektir. Tendon borusunun çok uzun olması halinde, boru cidarında belirli aralıklarla tahliye delikleri yer alacaktır.

Tendon boruları içerisine grout enjeksiyonu yapılması sırasında, genel olarak 5,5 kg/cm2’ yi geçmeyecek şekilde basınçlı enjeksiyon (pompalama) uygulaması yapılacak ve bu işlem için özel olarak tasarlanmış olan grout enjeksiyon ekipmanları kullanılacaktır.

1.24.4BUHAR KÜRÜ

Ardgerilmeli beton elemanları için; dökülen betondaki nem ve ısı kaybının önlenmesi maksadıyla, elemanın bohçalanması sonrasında buhar kürü tatbiki mümkündür.
Bu durumda, buhar kürü uygulamaına başlanılması için beton döküldükten sonra 2 ile 4 saatlik bir zaman dilimi kadar bekleme yapılacaktır. Betonda priz geciktirici katkı malzemesi kullanılması halinde, kür uygulamasına başlanılması için geçmesi geren süre 4 ile 6 saate kadar çıkabilecektir.
Buhar kürü uygulanan durumlarda; buhar hiç bir surette direk olarak beton yüzeyine uygulanmayacaktır. Buhar kürü verilmesi sırasında, ortam sıcaklığının saatde 25C°’den fazla artırılmasına imkan tanınmayacak ve bohça içerisindeki maksimum ortam sıcaklığının 60-70 C°’yi aşmaması sağlanacaktır. Ulaşılan maksimum sıcaklık değeri, betonda istenilen basınç mukavemeti değerine ulaşılıncaya kadar korunacak şekilde gerekli önlemler alınacaktır. Buhar kürü uygulamasına son verilmesi sırasında ise, bohçalama bölgesindeki sıcaklık arttırılması işleminde olduğu gibi bu defa sıcaklık azaltılması için de saatde 25C°’den fazla sıcaklık düşmesi engellenecek şekilde gerekli tedbirler alınacak ve her durumda bohçalama bölgesindeki ortam sıcaklığı dışarıdaki hava sıcaklığından 10C° fazla olacak şekilde sıcaklık düşürülmesi sağlanacaktır.