16
Juft fe’llar. Ikki fe’l juftligidan tashkil topgan, bitta so’roqqa javob bo’luvchi va
gapda bitta gap bo’lagi vazifasida keluvchi fe’llar
juft fe’llar sanaladi. Juft fe’llar
ish-harakatning tez va kutilmaganda ro’y berishini ifodalaydi. Juft fe’llar
qismlari
doimo chiziqcha bilan yoziladi.
Oldi-berdi, bordi-keldi kabi juft so’zlar ot
turkumiga o’tgan so’zlar hisoblanadi. Asosni takrorlash bilan hosil bo’lgan juft
fe’llar
takroriy fe’llar ham deyiladi. Takroriy fe’l qismlari ham chiziqcha bilan
yoziladi:
ishlay-ishlay, kuta-kuta, o’yladi-o’yladi kabi.
Fe’lning ma’noviy guruhlari. Fe’llar qanday harakat-holatni ifodalashiga ko’ra
nutqiy, aqliy, jismoniy faoliyat fe’llari, holat fe’li kabi ma’no guruhlariga
ajraladi.
NAMUNAVIY TESTLAR
1. Faqat sifatdan fe’l yasovchi qo‘shimchani
toping.
A) -ira, -illa
B) -(a)y, -i, -sira, -sa
C) -(a)r
D) -la, -a
2. Odobli va adolatli inson qo‘lidagi qalam baxt-
saodat uchun xizmat qilib
yurgan odamlarni
zavqlantiradi, bir-biriga yaqinlashtirib, do‘stlikni
mustahkamlaydi.
Ushbu gapda nechta yasama
fe’l bor?
A) 5 ta B) 3 ta C) 2ta D) 4 ta
3. -a fe’l yasovchi qo‘shimchasi qaysi so‘zlarga
qo‘shilganida tovush tushish hodisasi sodir
bo‘ladi?
A) o‘yin, qiyin
B) son
C) bor, past
D) A va B
4. Xadichaning uzunchoq sarg‘ish yuzi qizardi.
Ushbu gapdagi yasama fe’l
qaysi turkumdan
hosil qilingan?
A) sifatdan
B) otdan
C) ravishdan
D) olmoshdan
Fe’llarning munosabat shakllari.
Fe’l asoslariga qo’shilib, gapda kesim vazifasida qo’llanilishiga xoslovchi shakllar
fe’llarning
munosabat shakllari hisoblanadi. Fe’llarning
zamon, mayl, shaxs-
Dostları ilə paylaş: 
