A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Bakırköy Hamamı Bakırköy'de, istasyon Caddesi ile Hamam Sokağı'nın kavşağında Çarşı Camii'nin karşısın-dadır. 17. yy'a ait olan bir kuşluk (tek) hamamıdır. Esas camekân kısmı yola gitmiş, girişi yana, sokak içine alınmıştır. Ilıklık kısmı tek ya da iki kurnalı bölmeler ve usturalıktan oluşmaktadır. Sıcaklık ise büyük bir kubbe altında toplanmış olup ortada ka-

Bakırköy ilçesi

60

61

Baltacıoğlu, Ismayıl Hakkı

re formlu göbektaşı, duvarların tümünde yan yana mermer kurnalar yer alır. Girişin solundaki küçük mekân ise halvettir.

Bakırköy İlçesi mad. I.-557c, III:200b, IV:138a, VII:492c.

İlgili maddeler: Ataköy I:377b Bakırköy I:555a Basınköy (Zümrütyuva) II:73c Floıya III:324b Hebdomon IV:39b Hebdomon Hipojesi IV:39c Kartaltepe Camii IV:473b Veliefendi Hipodromu VII:377c Yeşilköy VII:510c

Bakırköy Kazası İlkokullarındaki Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyeti 29 Ocak 1940'ta, Bakırköy Kazası sınırları içinde bulunan ilkokullarda okuyan yoksul öğrencilere yardım ve koruma amacıyla kurulmuş dernek. Merkezi Bakırköy CHP binasında bulunan derneğin başkanı Ali Rıza Tun-cel'di.

Bakırköy Mezarlığı V:444c.

Bakırköy Pamuklu Sanayi Müessesesi

mad. L558b, III:298a, VI:438c.

Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastahanesi mad. II:la, I:557a, II:4l9b, IV:l4a, 39c, VI:318b, 404b, VII:328b. İlgili madde-. Toplası Bimarhanesi VII:295a

Bakırköy Spor Kulübü 1949'da Cemal Eğilmez, Harutyan Tülyan, Koço Av-niyadis, Mesut Kerimol, Hasan Dü-zalan, Cemal Uçkan ve Kemal Yeğin tarafından kurulmuştur. 1951'de federe olan kulübün forma renkleri siyah-yeşildir. Futbol takımı 1984-1985 sezonunda 2. lige, 1989-1990 sezonunda ise 1. lige yükseldi. Türkiye 1. liginde üç sezon oynadıktan sonra 1992-1993 sezonunda 2. lige düştü. Halen 2. ligde mücadele etmektedir.

Bakî mad. II:Ic, I:l68c, III:65a, 368c,

IV:255a, VL34a.

Bakî Efendi (Parsazade) V:185a. Bakî Efendi Camii ve Sıbyan Mektebi

Bakiçelebioğlu, Zeki Cemal (1902, Kastamonu -1959, İstanbul) Gazeteci. İstanbul Yüksek Ticaret Mektebi'ni bitirdi. Cumhuriyet, Vatan, Vakit, Tasvir gazetelerinde özellikle ekonomi konularında yazdı. 1957'de Demokrat Parti Kastamonu milletvekili seçildi. Coğrafya kitapları ile sözlükler yayımlamıştır.

Bakkallar mad. II-.3a, III:212a.

Bakla Deresi bak. Büyük Dere BaklalıHan V:50b. Baklatarlası III:346b.

Baklava Alayı mad. II:5b, I:lllc, 179c. Bakraç Deresi I:49öb. Baktangios IV:466c. Bakteriyolojihane-i Osmani bak. Bakteriyolojihane-i Şahane

Bakteriyolojihane-i Şahane mad. II:5c, V:46c, 112c, VI:402b, 424c.

Bal Kapanı IV:117c, 430c.

Bal, Mehmet Ali VII:439b.

Bâlâ KüUiyesi mad. II:6b, V:564c.

Bâlâ Süleyman Ağa Camii III:34lc, VI:66a.

Balaban Ağa Mahallesi Eminönü İlçe-si'nde Koska ile Laleli arasında ve fen, edebiyat, kimya fakültelerinin bulunduğu binanın (eski Zeyneb Hanım Konağı) batısında, Ordu Caddesi ile Vezneciler arasında bulunan mahalledir. Kalenderhane, Süleymaniye, Beyazıt, Mimar Kemalettin, Mesih Paşa ve Kemal Paşa mahalleleriyle çevrilidir. Adını bugün izi bile kalmamış bir 15. yy mescidinden alır. Nüfusu (1990) 319'dur.

Balaban Ağa Mescidi mad. IL9b.

Balaban İskelesi istanbul'un Anadolu ile denizyolu bağlantısını sağlayan Üsküdar'daki eski iskele. Eski araba vapuru iskelesi ile Şemsipaşa arasındaydı. Cumhuriyet döneminde birbiri ardınca yapılan kıyı ve meydan düzenlemeleri sonucu bütünüyle ortadan kalkmıştır. Balaban İskelesi kahvehaneleri, çayhaneleri, hanları, kayıkhaneleri, deniz kıyısındaki kayıkçı, gemici ve bitirim barakaları ile ünlüydü. İstanbul'dan Anadolu'ya giden ya da Anadolu'dan İstanbul'a gelen her türlü malın boşaltıldığı yer olduğundan canlı bir alışveriş merkeziydi.

Balaban Tekkesi bak. Yağcızade Tekkesi

Balat mad. ILlOa, L34b, II:5l4a, III:405a, 443a, 502a, VL275a, VII:398a, 496c.

İlgili maddeler: Ahrida Sinagogu 1:138a Alboyacıyan, Arşag I:181a Balat Hamamı II:12c Balat Musevi Hastanesi IL13c Bulgar Eksarhhanesi II:328a Çavuş Mescidi II:480a

Dimitrios (Ayios) Kanavis Kilisesi

III:55a

Ferruh Kethüda Camii ve Tekkesi

III:294b

Hoca Kasım Günanî Mescidi IV:81b

Hreşdagabet (Surp) Kilisesi IV:90b

İoannes Prodromos Metohion

Kilisesi IV:183c

Molla Aşkî Mescidi V:483a

Panayia Balinu Kilisesi VI:208b

Stefan (Sveti) Kilisesi VII:44a

Tahta Minare Hamamı VII:191a Taksiarhes Kilisesi VII:195c Yusuf Şücaüddin Camii VII:538a Balat Camii ve Tekkesi bak. Ferruh Kethüda Camii ve Tekkesi

Balat Ermeni Kilisesi bak. Hreşdaga-bet (Surp) Kilisesi

Balat Hamamı mad. IL12c, IIL541b, VII:6lb.

Balat İskelesi IV:200b.

Balat Kapısı bak. Surlar

Balat Karabaş Mahallesi Fatih İlçe-si'nde yer alır. Atik Mustafa Paşa, Molla Aşkî, Hızır Çavuş, Tahta.Minare mahalleleri ve Haliç'le çevrilidir. Nüfusu (1990) 929'dur.

Balat Karma İlkokulu Muhtaç Talebesinin libası Derneği 27 Şubat 1947'de, yoksul Rum öğrencilerine giyecek sağlamak ve yardımda bulunmak amacıyla kurulmuş dernek. Merkezi Balat, Ayan Caddesi, no. 25'tey-di. Başkan Aleksandros Karakidos, yönetim kurulu üyeleri Torna İmato-pulos, Konstantin Samatyadis, İstefan Parisyanos, Niko Ayvanoğlu, İstefan Yanatos, Vasil Arfanidis'ti.

Balat Musevi Hastahanesi mad. II:13c, I:349c, II:178c, IV:llb, I4b, VL402a, VII:405c.

Balat Tekkesi III:294c. Balat Yangınları II: 12a.

Yangınlar VII:426c Balatkapı VI:208b. Bakan, Vural III:207a. Balcıkardeşler, Birsen IV:357b. Balcıoğlu, Semih mad. U: 14a.

Balcıoğlu, Şahap (1923, İstanbul -1994, İstanbul) Gazeteci. Galatasaray Lise-si'ni bitirdi. Gazeteciliğe 1942'de Va-kıt'ta başladı. Tasvir, Hürses, Gerçek, Yeni Türkiye, Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinde çalıştı. İstanbul Gazeteciler Cemiyeti genel sekreterliği görevinde bulundu. 1958'de, üç arkadaşıyla birlikte haftalık siyasi dergi Kim'i çıkardı. Bu dergide 19öO'ta çıkan bir yazı dolayısıyla 16 ay hapse mahkûm edildi. 27 Mayıs 1960 ihtilali nedeniyle mahkûmiyetinin 5. ayındayken tahliye edildi. Basın Şeref kartı sahibiydi.

Balçık İskelesi IL192c, 530b.

Balçık Tekkesi mad. II:14c, III:15b, VI:325a, VTI:93a, 109c, 331a.

Baldwin, James III:441c.

Bale mad. II:15c, V:532c. İlgili madde-. Devlet Opera ve Balesi III:45b

Baler, Gazaros III:395c.

Baler, Mahmut V:481a, 531a.

Balı Çelebi (ö. 1577, Mumcuzade Zihni) III:64c.

Balık Emini Bostancı Ocağı'nm, Balıkhane Ocağı denen sınıfını yöneten ve sarayın günlük balık gereksinimim karşılayan görevli. Boğaziçi'nde ve Marmara'daki dalyanları iltizam yöntemiyle idare eder, Balıkhane Ocağı efradının günlük çalışmalarını ve balık avlamalarını düzenlerdi. Balık emini, bostancı hasekileri arasından atanırdı.

Balık Osman VL9c.

Balık Pazarları mad. II:16c, III:532b, IV:117c.

Balıkçı Kahvehaneleri Marmara Denizi kıyılarında ve İstanbul Boğazı'nda balıkçılık yapılan semtlerde balıkçıların devam ettiği kahvehaneler bulunurdu. Bunların en tanınmışları Ana-dolukavağı, Rumelikavağı, Garipçe, Beykoz, Rumelifeneri ve Anadolufe-neri'nde uzun süre varlıklarını korumuşlardı. Kumkapı, Yenikapı, Samat-ya, Kartal, Pendik, Üsküdar, Kalamış, Fenerbahçe semtlerinde de son yıllara kadar bulunuyordu. Müdavimleri, iç düzeni ve sağa sola atılmış balıkçılık malzemeleriyle ilginç bir görünüme sahip olan bu kahvehaneler zamanla ya kapanmış ya nitelik değiştirmiş ya da meyhaneye dönüştürülmüştür.

Balıkçı Kayıkları IV:504b. Bahkçıbaşı Köşkü I:101c. Balıkçılar Çarşısı II: 476a.

Balıkçılık mad. IL17a, III:212a. İlgili maddeler:

Balıklar II:21c

Dalyanlar II:544c

Tarım VII:210c

Voli Yerleri VII: 391 a Balıkçılık Enstitüsü II:34c. Balıkhane Kapısı bak. Surlar

Balıkhane Kasrı I:102b, IL173a, VII: 289a.

Balıkhane Ocağı II:17c.

Balıklar mad. IL21c, IV:34c, VII:88c. İlgili maddeler:

Balıkçılık II: 17a

Kılıçbalığı IV: 559a

Lüfer V:230a

Palamut Balığı VI:206c

Uskumru VIL327c Balıklı VI: 544a.

Balıklı Ayazması mad. IL24a, V:19b,

293b, VII:557b. İlgili madde:

Ayazmalar I:472a Balıklı Ermeni Mezarlığı III:185b.

Balıklı Kilisesi bak. Zoodohos Piyi Kilisesi

Balıklı Rum Hastanesi mad. II:25a, 354a, IV:13c, I4b, VL366a, 402a, VH:557b.

Bahklıkemer ve Bahklıhavuz mad. IL26a.

Balıkpazarı mad. IL26c, 476a. Balıkpazarı Çarşısı (Beyoğlu) II: 476a. Bahkpazarı Kapısı I:114a, II:26c,

İlgili madde:

Surlar VIL74b

Bahkzade Kemeri bak. Paşa Kemeri Balım Sultan IL130b, 133a. Bâlî (Mimar) mad. II:27a, I:190c. Bâlî Bey IV:367a. Bâlî Efendi (ö 1532, Sofyalı) Vt:519c.

Bâlî Kalfa (Meremetçi) bak. Balyan Ailesi

Bâlî Mahmud (Mimar) VII:79b. BaU, Önder II:l42c, V:534c. Bâlî Paşa Camii mad. II:27b, I:498b. Balim Ağa'Çeşmesi IV:447b.

Balkan, Enver mad. IL29b, l68b, III:206c.

Balkan, Fuat (1887, İstanbul - 1970, İstanbul) Eskrimci. Mekteb-i Harbiye'yi bitirdi. Binbaşılığa kadar yükseldi. 1910'da Beşiktaş Jimnastik Kulübü' nün resmen kuruluşunda görev aldı ve yönetim kurulu üyeliği yaptı. Eskrime askeri okulda başladı. Daha sonra askeri okullarda, Beşiktaş kulübünde eskrim hocalığı yaptı. Kardeşi Enver Balkan'ın da yer aldığı eskrim milli takımı, 1928 Amsterdam Olimpi-yatları'nda 4. oldu. Eskrim Federasyonu başkanlığı da yaptı.

II:29b, I68b, III:206c. Balkan, Nihat IIL207a.

Balkan Savaşı'nda İstanbul mad. II:29b, 168a, V:346a.

Balkapanı Hanı mad. II:30c, 331a, IILlölb, V:50c, VII:192a, 380b.

Balkır, Celal (1909, İstanbul - 1988, İstanbul) Tiyatrocu. Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü'nü bitirdi. Belediye Konservatuvarı'nda viyolensel öğrenimi yaptı. 1935'te Şehir Tiyatro-ları'na girdi. 1936'da Berlin'e giderek müzik eğitimini sürdürdü. 1939'dan itibaren Şehir Tiyatrolarında sahnelenen çeşitli oyunlarda oyuncu, yönetmen ve sahne müdürü olarak görev aldı.

Balkır, İhsan V318b, VL538a, VII:204c. BaUadurlar V:205c. BaUati III:497c. Balhkaya, Cengiz VII:529c. Bahnumcu mad. IL31b, 166a, 552a.

Bahnumcu Çiftlik-i Hümayunu

II:31c, III:220b.

Bahnumcu Darüleytamı IL31c. Bahnumcu Kasrı 11:3 Ic. Bahnumcu Kışlası IL31c.

Bahnumcu Tekkesi bak. Şazelî Tekkesi

Baloğlu, Mualla IV:357a.

Balozlar mad. II:32a, IV:455b, V:435a, 529c.

Balsamon II:5l4a.

Balta Asmak Yeniçeri Ocağı'nm bozulduğu dönemde yeniçerilerin yeni yapılan binalara ve limandaki gemilere birer balta asarak para istediklerini belli etmeleri. İnşaata gelip bir çiviye ya da geminin baş tarafına balta asarak işçi ve ustaların ya da tayfaların işi durdurmalarım isteyen yeniçeri zorbaları, talepleri yerine getirilinceye kadar etrafa gözdağı vermeye devam ederlerdi. Sonradan balta yerine nişan tahtası asılmaya başlanmıştır.

Baltacı, C. V:321b.

Baltacı Ham mad. II:32c, IV:426b.

Baltacı Hanı (Kapalıçarşı) Eminönü İlçe-si'nde, Yeşildirek'te, Kalmazlı Soka-ğı'nda bulunmaktadır. Kitabesi yoktur. Kimin tarafından ve hangi tarihte yaptırıldığı bilinmemektedir. Yapı taş ve tuğla ile inşa edilmiştir. Büyük bir kısmı değişikliğe uğramış, sadece ön duvarı orijinal halde kalmıştır. İç kısımları hakkında bilgi edinmek mümkün olmamaktadır.

Baltacı Konağı mad. IL33a, V:54c. İlgili madde: Yerebatan Sarayı VII:503a

Baltacılar Teberdaran-ı Hassa da denilen bu sınıf, Osmanlı sarayının birun halkındandı. Zülüflü ve yakalı olmak üzere ikiye ayrılan baltacıların bir bölümü Eski Saray'da hizmet görmekteydiler. Asıl ocak ise Topkapı Sara-yı'ndaydı. Darüssaade ağasına bağlı olan baltacılar, enderun ve haremin dışarıyla olan alışveriş işlerine, sarayın odun gereksinimine, harem halkının Edirne'ye gidip gelmelerinde göç ve nakliye çalışmalarına bakarlar, ayrıca padişahın katıldığı alaylarda özel tören giysileri ve silahlarıyla yer alırlardı. Sarayda ölenlerin cenazelerini taşımak da bunların göreviydi. Acemi Ocağı'ndan, saray aşçılarından seçilen baltacıların amirleri baltacılar ket-hüdasıydı.

Baltacıoğlu, Hatçe VII:464b.

Baltacıoğlu, Ismayıl Hakkı (1886, İstanbul -1978, Ankara) Eğitimci ve yazar. 1908'de Darülfünun'un tabiiye bölümünü bitirdi. 1917'de Edebiyat Fakültesi kâtib-i umumisi (dekan), 1920' de Darülfünun emini (rektör) oldu. 1933'teki üniversite reformunda kadro dışı bırakıldı. 1934'te Yeni Adam dergisini yayımladı. 1942-1950 arasında Afyon ve Kırşehir milletvekilliği yaptı. Deneme niteliğinde tiyatro oyunları yazdı. Yazılarında geleneksel kültürle batılı bir sentez görüşünü savundu. Roman, öykü türlerinde ve eğitim alanında yüze yakın eseri vardır.

I:227c, IL563a, 567a, IIL271a, 550c, IV:17a, Vü:67b, 69b.

Baltalimanı

62

63

Barlan, Hikmet

İlgili maddeler: İnas Darülfünunu IV: 170a Yeni Adam VE:464a

Baltalimanı mad. IL33c, I:46b, IL272a, IV:534b, VI:358b, VII:499b.

%z/z maddeler: Baltalimanı Camii II: 34a

Baltalimanı Kemik Hastalıkları Hastanesi IL34b

Baltalimanı Sahilsarayı II:34c Baltalimanı Sarnıcı II:35a Hamam Camii III:536b Rakım Paşa Çeşmesi VL299b

Baltalimanı Antlaşması 1848'de Eflâk ve Boğdan'da yaşanan ayaklanmalar, daha çok Rusya'nın bu iki bölgeye müdahalesine karşıydı. Osmanlı ve Rus komiserlerinin Yaş'taki görüşmelerinden sonra, bir Rus ordusu önce Boğdan'ı, ardından da Eflâk'ı işgal etti. Bir Osmanlı ordusu da Bükreş'e girmiş bulunuyordu. Osmanlı Devleti ile Rusya bu iki bölge için aralarında bir antlaşma imzalamayı öngördüler. 1849'da Baltalimam'nda yapılan görüşmelerden sonra yedi yıl süreli bir antlaşma imzalandı. Bununla, 1831 tarihli Ana Tüzük'ün yürürlüğe konulması, Osmanlı Devleti ile Rusya'nın Eflâk ve Boğdan'da ordu bulundurmaları kabul edildi.

II:34c.

Baltalimanı Camii mad. II:34a. Baltalimanı Deresi IL33c.

Baltalimanı Kemik Hastalıkları Hastanesi mad. II:34b, 276b, VI:404b, 468b.

Baltalimanı Sahilsarayı mad. II:34c, 34a, 128c, VII:421a.

ilgili madde:

Baltalimanı Kemik Hastalıkları Hastanesi IL34b

Baltalimanı Sarnıcı mad. II:35a. Baltazar, Bedros VI:549b. Baltazzi, Alexandre ILSOa. Baltazzi, Evangelis II:50a. Baltazzi Hanı II: 50a.

Baltazzi, Manolaki I:206a, II:47c, 50b, 297c, III:355b, VII: 182a.

Balyan, Agop I:198a, VII:360c, 521c. ilgili maddeler: Balyan Ailesi II:35b Beylerbeyi Sarayı II:206b Çağlayan Kasrı II:46la Sa'dâbâd Camii VI:386b

Balyan Ailesi mad. IL35b, III:89a, 90b, 233c, VI:l42c, 322a.

Balyan, GarabedAmira I:53b, 60b, 328c, 486b, II:37a, l62c, III:88a, VI:250b, VII:504a, 505b, 521c.

ilgili maddeler:

Asdvadzadzin (Surp) Kilisesi (Beşiktaş) 1:340a

Balyan Ailesi II:35b Beşiktaş Sarayı II:171c Cemaran Ermeni Okulu II:400c Dolmabalıçe Camii III:88a Dolmabahçe Sarayı IIL89c ismail Paşa Yalısı IV:215c Mecidiye Camii V:3l4c Yedikule Ermeni Hastanesi VII:460a

Yerevman Surp Haç Kilisesi VII:504a

Yerrortutyun (Surp) Kilisesi VII:505a

Balyan, Krikor Amira I:177a, 328c, 342a, II:172c, 206c, 224a, 553c, III:llc, 188c, 298a, 482c, V:217c, Vl:105b, 515c, VII:280a.

ilgili maddeler:

Aynalıkavak Kasrı I:485a

Balyan Ailesi II:35b

Darphane-i Amire Binası II:553c

Davutpaşa Kışlası III: l Ic

Nusretiye Camii VI:105a

Sa'dâbâd Sarayı VI:389a Balyan, Levon ilgili madde:

Balyan Ailesi II:35b

Balyan, Nigoğos I:82a, II:199c, IV:112a. ilgili maddeler:

Balyan Ailesi II:35b

Ihlamur Kasrı IV:ille

Küçüksu Kasrı V:l62a

Ortaköy Camii VI:l43a Balyan, Sarkış I:26b, 34c, 83c, 198a,

550a, II:34c, 164a, 196b, 199c, 431a,

46la, 504c, III:450b, IV:395c, V:131b,

VI:322a, VII:132c, 285c, 521c.

İlgili maddeler: Abdülaziz Av Köşkü I:26b Âdile Sultan Sarayı I:83c Akaretler I:l49a Alemdağ Kasrı I:184b Ayazağa Av Köşkü I:469c Ayazağa Kasırları I:470b Balyan Ailesi II:35b Beylerbeyi Sarayı II:206b Çadır Köşkü II:457a. Çağlayan Kasrı II:46la Çırağan Sarayı II:503a Çit Kasrı II:523b

Kalender Kasrı ve Bahçesi IV:395b Kocataş Yalısı V:39b Maçka Silahhanesi V:237a Makruhyan Ermeni Okulu V:278a Malta Köşkü V:280a Mecidiye Köşkü V:3l6c Sa'dâbâd Camii VI:386b

Şale Köşkü VII: 132c

Valide Camii VII:360c Balyan, Senekerim ilgili maddeler:

Balyan Ailesi II:35b

Beyazıt Yangın Kulesi II: 190a Balyan, Simon ilgili madde:

Balyan Ailesi II:35b Balyos mad. 11-Ala, 84a, III:l49b, İlgili maddeler:

Venedik Sarayı VII: 279a

Venedikliler VII:380a Balyos Konağı II:42c. Balyos Olayı II:4lc.

Bamyacı-Lahanacı Müsabakaları mad.

II:43c, 391a, III:173c, V:552b. Bamyacılar Ocağı II:43c.

Banarlı, Nihad Sami III:519b, IV:221b, 222a, 223a, VII:4l3a, 457c.

Banca Commerciale Italiana mad. 11.45e, 48a.

Banco di Roma mad. II:45c, 48a, VI:93a.

Banco di San Giorgio II:408b. Bandırma Vapuru VL542a.

Bandırmalı Tekkesi bak. Haşini Efendi Tekkesi

Banduri, Anselmo mad. II: 46a.

Bank Marmarosh Blank ve Şürekâsı

II:48b.

Bankacılık mad.II-.26c, III:l47c, VI:l65b, 549c.

İlgili maddeler:

Galata Bankerleri III:355a

Sarraflar VI:472b

Bankalar Caddesi mad. II:49c, VII:534a. Bankalar Lokantası VL9b. Bank-ı Dersaadet II: 47a.

Bank-ı Osnıani-i Şahane bak. Osmanlı Bankası

Bank-İş Sendikası VI:287c, 526a. Bank-Sen VI:526c.

Banliyö Trenleri mad. II:50c, III:22a, IV:526c, VII:294b.

Banoğlu, Niyazi Ahmet (1913, Batum -1992, istanbul) Gazeteci, yazar. Eğitimi için 1924'te Türkiye'ye geldi. 1929' da haftalık Bereket gazetesinde Babıâli'ye adım attı. Politika, İnkılap, Halk Dostu, Yeni Gün, Vakit (Kurun), Hergün gazetelerinde ve 7 Gün dergisinde muhabir, yazar, sorumlu müdür olarak çalıştı. İncili Çavuş adında bir halk gazetesi, Tarih Dünyası (1950-1953) ve Tarih-Coğrafya Dünyası (1957-1960) dergilerini yayımladı. Popüler nitelikli, 1-00'den fazla kitap kaleme aldı. Tarih ve Efsaneleri ile İstanbul (1966), Atatürk'ün İstanbul'daki Hayatı (2 c., 1973-1974),

Taksim Cumhuriyet Abidesi Şeref Defteri (1973) İstanbul'la ilgili diğer eserleridir.

I:200b, IV:219c, V:43b. Banque Belge Pour l'Etranger II:48b.

BaiKjue de Constantinople I:206a, III:355b, 356b.

Banyol Banyon, Bambul da denen ünlü Tersane zindanı. Buraya Sintine dahi denmekteydi. Banyol deyimi, Avrupalıların, Kuzey Afrika'daki ve İstanbul'daki hapishanelere "banyo" adını vermelerinden geldiği gibi bu tip hapishane modeli ise Rodos ve Malta zindanlarından alınmıştı. Zindana "üsera-yı miri" denen tutsaklar ile, katiller, soyguncular, hırsızlar, yol kesenler atılmaktaydılar. Savaş tutsakları gerektiğinde Banyol'dan çıkarılıp Tersane hizmetlerinde veya donanmada kürek çekme işinde çalıştırılırlardı. Hırsız, soyguncu ve katiller ise bağlı olarak taşocaklarına gönderilirler, iş bitiminde yine Banyol'a kapatılırlardı. I. Süleyman (Kanuni) döneminde (1520-1566) inşa edilen Banyol, kale kadar sağlam, kaçma olanağı bulunmayan bir yapıydı. 1863'te buradaki mahkûmlar Sultanahmet Hapishane-si'ne taşındıktan sonra kapatıldı.

Bapçum, Kahraman (1925, İstanbul) Sporcu ve spor yazarı. 1947'de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. 1938-1944 arasında atletizm yaptı. 1940-1945 arasında da Hilal kulübünde futbol oynadı. 1955'te spor yazarlığına başladı. Türkiye Spor Yazarları Derneği'nin kurucuları arasında yer aldı ve başkanlığını yaptı.

Bara, Ali Hadi (1906, Tahran - 1971, İstanbul) Heykeltıraş. 1927'de Güzel Sanatlar Akademisi'ni bitirdi. Paris'e gönderildi. 1930'da Türkiye'ye döndü. 1933'te akademinin heykel bölümünde öğretmenliğe başladı. 1949'da tekrar Paris'e gitti. Nonfigüratif akıma katıldı. 1950-1971 arasında demir ve sac malzemeyle yapıtlar üretti. İstanbul Harbiye Orduevi önündeki Atatürk Heykeli, Beşiktaş Barbaros Anıtı (Zühtü Müritoğlu ile) İstanbul'daki başlıca eserleridir. İstanbul Resim ve Heykel Müzesi'nde de yapıtları vardır.

II:52c. Bara, Kemal Emin V:530c.

Barajlar ve Baraj Gölleri mad. II:51 b, VII:48b.

İlgili madde-. Su VII:47a

Baran, Reşit mad. II:52a, I:527c, VII:564b.

Baraner, Reşat Fuat (1900, Selanik -1968, İstanbul) Siyaset adamı. Darül-fünun'un fen bölümünden mezun oldu. Öğrenciliği sırasında Türk Talebe Birliği başkanlığı yaptı. Dr. Şefik Hüsnü Değmer'le tanışarak Aydınlık gazetesinde yazılar yazmaya başladı.

Kimya öğrenimi için gittiği Almanya'da Spartakist harekete katıldı. Sovyetler Birliği'ne giderek Moskova'da Lenin Akademisi'nde eğitim gördü. 1924'te Türkiye'ye döndü. Birçok kez tutuklanarak toplam 17 yıl hapiste kaldı. Eşi Suat Derviş ile Yeni Edebiyat dergisini yayımladı.