Abulqosimov m. H., Umarov a. T., Qulmatov a. A. Institusional iqtisodiyot

I
9
 
= ; 
(«Zahiralar: xomashyo» + «Zahiralar: tugallanmagan ishlab chiqarish») 
(«Zahiralar: xomashyo» + «Zahiralar: tugallanmagan ishlab chiqarish») 
I
10
=
. 
«Jami aylanma aktivlar» 
J korxonasi misolida biz shunga amin bo‗ldikki, xomashyo va 
tugallanmagan ishlab chiqarish zahiralarining darajasi firma ichida axborot 
oqimlarini tashkil etish va bo‗linmalar faoliyatini gorizontal muvofiqlashtirish 
samaradorligini aks ettiradi. Shunday qilib, zahiralarning aylanuvchanligi va 
darajasi 
koeffitsiЕntlari 
firma 
ichki 
tuzilishining 
nisbiy 
ustunliklari 
(kamchiliklari)dan dalolat berib turibdi. 
«Binolar, inshootlar va jihozlar» 
I
11
= ; 
«Jami asosiy vositalar» 
«Nomoddiy aktivlar» 
I
12
 
= ; 
«Jami asosiy vositalar» 
«Jami aylanma aktivlar» 
I
13
= ; 
«Jami joriy operatsiya majburiyatlari» 

---

325 
«Naqd pullar» + «Oson sotiladigan 
qimmatli qog‗ozlar» + «Debitorlar hisobvaraqlari» 
I
14
= . 
«Jami joriy operatsiya majburiyatlari» 
Aktivlarning o‗ziga xoslik darajasi aktivning quyidagi moddalarini 
taqqoslash yordamida baholanadi: «Binolar, inshootlar va jihozlar» (joylashish 
o‗rni bo‗yicha o‗ziga xoslik va texnologik o‗ziga xoslik) va «Nomoddiy aktivlar» 
(tovar belgilari). Aktivlarning o‗ziga xosligi darajasi haqida likvidlilik 
koeffitsiЕntlarini noan‘anaviy talqin etishni taklif qilgan holda tasavvurga ega 
bo‗lish mumkin – likvidlilikning joriy (I
13
) va «tez» (I
14
) koeffitsiЕntlari qanchalik 
yuqori bo‗lsa, firmaning aktivlari shunchalik kam o‗ziga xoslik darajasiga ega.