Adı ve Soyadı:…………….. Tarih: …../……/2015
Sınıf ve Şube:………………. 2014-2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
No:………… BAHÇELİEVLER CUMHURİYET ANADOLU LİSESİ
10. SINIFLAR DEMOKRASİ VE İNSAN HAKLARI DERSİ II. DÖNEM 1. YAZILI SORULARI
1. Özerk davranışlar sergileyenlerden başlıca hangi eylemler beklenmez. Bununla ilgili bildiğiniz 5 tane deyim veya atasözü yazınız: 10p.
Özerk davranışlar sergileyenler;
-Böyle yapmamı falanca istedi.
-Herkes böyle yapıyor.
-El ile gelen düğün bayram.
-Yalnızca ben mi, herkes öğle yaptı.
-Büyüklerimiz böyle yapmamızı söyledi.
|
4. Demokratik bir devlette bireylerin katılımını artıran başlıca unsurlar nelerdir? (4 Madde) 10p.
Bireylerin toplumsal konulara ilgi duyması,
özgüven kazanması,
kendisini ifade edebilmesi,
diğer insanlarla etkili iletişim kurabilmesi
|
2. Genel Ağ yoluyla birey; hükümeti ve yöneticileri demokratik yollarla nasıl etkileyebilir? 15p.
Vatandaşlık görevini oturdukları yerden gerçekleştirebiliyorlar. Anlık ve ücretsiz mesajlaşma ve çoklu içerik paylaşımına imkanı sunan sosyal medya ağlarını kullanarak gruplar oluşturabiliyorlar.
Sosyal medyayı kullanırken örgütlene biliyor.
Gündem oluşturabiliyor,
Tüm bunların bireylerin toplumsal katılımını artırıcı demokratik ortamlar
ın güçlenmesini sağladığını açıklar niteliktedir.
|
5. “Mağdurun hakkını demokratik yollarla arama konusunda desteklemek, demokratik bir erdemliliktir. “ Cümlesinden ne anlıyorsunuz kısaca açıklayınız. 15p.
Çoğu zaman hak ve özgürlükler kısıtlanır ya da ihlal edilen hakkın bir desteğe ihtiyaç duyabilir.
Böyle durumlarda hak arama konusunda bilinçli olmayanlar hakkını aramaya cesaret edemeyebilirler. Bu durumda bilinçli bir şekilde hakkını ara
maya cesaret edenlere göre daha çok mağduriyet yaşayabilirler.
|
3. Bilinçsiz tüketim ne demektir, Bilinçli bir tüketici olmak için nelere dikkat etmek gerekir? (5 madde yazınız) 15p.
Bilinçsiz tüketim; her zaman kişinin sağlığına, bütçesine, çevresine ve ülke ekonomisine zarar veriyor.
-Alışverişe gitmeden önce liste yapmalı
-Yapacağınız liste isteklerinize göre değil ihtiyaçlarınıza göre olmalı.
-Alacaklarınızı önem sırasına göre listeleyiniz.
-Satın alacağı mal ve hizmetlerin kaliteli, güvenli, ucuz ve sağlıklı olmasına dikkat edin.
-Alacağımız ürünün TSE damgasının ve garanti belgesinin olup olmadığını kontrol ediniz.
-Yiyecek ve içecek alacağınız zaman son kullanma tarihine mutlaka bakınız.
|
6. I-Doğal dengenin bozulmasının önüne geçmek
II- Gelecek nesillere iyi bir çevre bırakmak için;
Birey veya toplum olarak ne gibi demokratik önlemlere başvurulabilinir? (5 madde yazınız?) 15p.
Çevre politikalarını barışçıl bulduğumuz siyasi partileri destekleyebilir,
-çevremizdeki insanların çevreye etkisi konusunda bilinçlendirilmesini sağlayabiliriz.
-çevre sorunlarına yol açan uygulamaları protesto etmek,
-yetkilileri bilgilendirmek
-çözüm mitingiyle yetkililer üzerinde demokratik baskı yapmak için dilekçe yazmak
imza kampanyası düzenlemek veya yapılan kampanyaları destek vermek
|
7. Aşağıdaki yargıların başına yargılar doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız. 10p
a) ( ) Bağımlı bireyler yetiştirilmesinin temelinde bir özgürlük sorunu yatar.
b) ( ) Bir ürünü alırken ürünün; nerede üretildiğini, hangi maddelerden üretildiğini, garanti ve iade durumunu, geri dönüşüm koşullarını kontrol etmek gerekir.
c) ( ) Bilinçli tüketici, neyi, hangi önceliklere göre, ne kadar tüketeceğini bilir.
d) ( ) İktisatlı davranan zarar eder.
e) ( ) Çevre politikalarını barışçıl bulduğumuz siyasi partileri destekleyebiliriz. Gelecekte bir doğa felaketiyle karşılaşmamak için; barışçıl ve tüm toplumların insanlarını kucaklayan, içinde, insan, hayvan ve doğa sevgisi taşıyan insanları desteklemeliyiz.
|
8. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız. 10p.
a) ……… ………………: bir insanın, seçimlerini dış etkilerden ve şartlanmalardan bağımsız şekilde iç sesi doğrultusunda yapabiliyor olması özgürlüğüdür.
b)………………………….Güzel davranma yeteneği. Duygu, düşünce ve davranışlarda arzu edilen bir durumda bulunmak.
c) Dünyadaki enerji kaynaklarının sınırlı olduğunun en az enerji tüketen yaşamak gerektiğini, doğayı istediğimiz gibi düzenleme ve dönüştürmeye hakkımız olmadığının doğayı diğer canlılarla paylaşmak gerektiğinin farkında olmaya ………… bilinç denir.
d) Telefon yoluyla veya Genel Ağ (internet) ortamında işlenen suçlara ………………………………………………….denir.
e) Çeşitli gruplar hakkında sahip olduğumuz genelleştirilmiş düşüncelere …………………….…yargılar denir.
|
1. Yöndeşme nedir? 10p
Yakın zamana kadar tatilde fotoğraf çekmek için fotoğraf makinesi Genel Ağ’da gezinmek için bilgisayar, arkadaşlarımızı aramak için cep telefonu, müzik dinlemek için kasetçiler kullanılırdı. Artık boyutları küçülmüş cep telefonları ile bunların hepsi yapılabiliyor. Bu tür farklı işlevleri tek bir cihazda toplanmasına yöndeşme (paylaşım) denilmektedir.
|
4. Kültürümüzde tüketim alışkanlıklarımız ile ilgili birçok güzel atasözü ve deyim vardır, bunlardan 5 tane yazınız. 10p.
-İktisat eden zarar etmez.
- Eldeki bir kuş elde olmayan iki güvercin değerlidir.
-Ayağını yorganına göre uzat.
-İnsan elindekiyle yetinmesini bilmeli.
-Ak akçe kara gün içindir.
-Damlaya damlaya göl olur.
-Varken yok gibi yokken var gibi davranmalı.
|
2. Hangi etkenler doğal dengenin (ekosistem) bozulmasına neden olmuştur? (4 madde yazınız.) 15p.
-sanayi atıkları ve geri dönüşümü olmayan atıklar
-aşırı avlanma
-yenilenmeyen enerji kaynaklarının kullanılması
-Ormanlık alanların; yerleşime, tarıma açılması ve sanayi amaçlı kullanımları
…… gibi tümüyle insana bağlı etkinliklerdir.
|
5. Genel Ağ’ sistemi nedir, faydalarını yazınız? (4 Madde) 15p.
-İnsanlar artık elektronik ortamda gazete, dergi ve kitap okuyabiliyorlar.
-Kitap yayınlayıp haber üretebiliyorlar.
-İstedikleri programlarla ilgili görüşlerini anında karşı tarafa iletebiliyor ve anında cevabını alabiliyorlar.
Genel Ağ yoluyla birçok vatandaşlık görevini oturdukları yerden gerçekleştirebiliyorlar.
Anlık ve ücretsiz mesajlaşma ve çoklu içerik paylaşımına imkanı sunan sosyal medya ağlarını kullanarak gruplar oluşturabiliyorlar.
Sosyal medyayı kullanırken örgütlene biliyor.
Gündem oluşturabiliyor,
Tüm bunların bireylerin toplumsal katılımını artırıcı demokratik ortamların güçlenmesini sağladığını açıklar niteliktedir.
|
3. Devlet’in vatandaşa karşı görev ve sorumluluklarından 5 tane yazınız? 15p.
Ayrıca Devletin vatandaşa karşı görev ve sorumlulukları:
-Kişilerin mal mülk ticari ilişkileri
Eğitimi, seyhat, haberleşme eğitimi
ticari ilişkiler, mal varlığı
Güvenliği gibi neredeyse her türlü hareketimiz doğrudan ya da dolaylı olarak devlet sağlamak zorundadır
Kişilerin tüm resmi eylem, dernek kayıt altına almak için devlet vatandaşlık numarası verir.
|
6. Sivil toplum kuruluşu ne demektir, bu tür toplumsal kuruluşların, devlet veya çıkar amaçlı kurum, firma gibi bir takım yerlerden yardım olmasa doğrumudur, değilse sebeplerini yazınız? 15p.
Askeri olmayan, devleti temsil etmeyen, sadece vatandaş anlamına geliyor, Sivil toplum kuruluşu kavramı ise devlete bağlı olmayan finansmanı devlet tarafından sağlanmayan, kâr amacı gütmeyen gönüllülük esasına dayalı olarak toplumsal sorunların çözümüne yönelik çalışmalar yapan kurumları ifade eder.
Bu gibi kurumlar yardım alması durumunda bağımsız çalışamaz ve kuruluş amaçları doğrultusunda hareket edemez. Bu nedenle gönüllük esasına göre bu gibi sivil toplum kuruluşlarının masrafları vatandaşlar tarafından karşılanmalıdır.
|
7. Aşağıdaki yargıların başına, yargılar doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız. 10p.
a) ( ) İhtiyaçtan fazlasını satın almak, israfa yol açabilir, Bölgemizde, ülkemizde ve dünyada çok sayıda aç ve yoksul insan var.
b) ( ) Aynı kalitedeki ürünlerden daha ucuz olanı tercih etmek rasyonel (akılcı) tüketici davranışıdır.
c) ( ) Dijital vatandaşların uyması zorunlu yasalar vardır. Bunlar; edepsiz, kaba, tehditkâr ve başkalarının kişilik haklarını ihlal edici davranışlardan kaçınılması gerekir.
d) ( ) Genetiği değiştirilmiş organizmalardan yapılan ürünlerin insan sağlığını ve biyolojik çeşitliliği tehdit edip etmediği önemli bir tartışma değildir. Bu gibi tartışmalar boşuna zaman kaybıdır.
c) ( ) “Bana dokunmayan yılan bin yaşasın!” Sözünü demokratik bulmuyorum. Kişi toplumda mağdur edilmişse elinde imkân olanlar mağdur kişiye gereken yardımları demokratik yollarla yapmaları toplumsal bir sorumluluktur.
|
8. Aşağıdaki cümlelerde boş olan yerlere, uygun kelimeleri yazınız. 10p.
a) Kişinin maddi ve manevi zarara uğraması, bazı hak ve özgürlüklerinin kısıtlanması, elinden alınması veya bunları kullanmasının engellemesi durumuna ……………………….denir.
b) Dünyadaki enerji kaynaklarının sınırlı olduğunun en az enerji tüketen yaşamak gerektiğini doğayı istediğimiz gibi düzenleme ve dönüştürmeye hakkımız olmadığının doğayı diğer canlılarla paylaşmak gerektiğinin farkında olmaya ……………… ………….. denir.
c) ……………………………….; insanoğlunun teknik ekonomik ve toplumsal alanlardaki iletişimde kullandığımız ve bilimin dayanağı olan bilginin özellikleri elektronik makineler aracılığıyla düzenli ve ussal biçimde işlenmesi bilimidir.
d) ……………….. ……………………’da attığımız her adım yok edilmiyor ve iz bırakıyor. Bu nedenle burada işlenen suçlar savcılığın bir dilekçesi ile anında tespit edilebilir.
e) Siber suçların önüne geçmek ve bilişim etiği oluşturmak için bilişim ……………………………geliştirilmiştir.
|
