Aile doktorlari iÇİn kurs notlari – AŞama – T. C. Sağlik bakanliğI



Yüklə 1,46 Mb.
səhifə21/29
tarix02.11.2017
ölçüsü1,46 Mb.
#27178
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   29

Aile Doktoru Kimdir?


Aile doktoru kişilerin sağlıklarının sürdürülmesi ve hastalıklarının tedavisi için kendi seçtikleri hekimdir. Aile doktoru ile kişi arasında sürekli bir ilişki bulunması ve bu ilişkinin her iki tarafın da isteği doğrultusunda sürdürülmesi esastır. Aile doktoru kişinin sağlığının emanet edildiği, her türlü sağlık sorununa çözüm bulmayı amaçlayan, çözüm yollarını araştıran ve yol gösteren, kişilerin sağlık sorunlarında ilk başvurdukları hekimdir.

Aile doktorları kendilerine bağlı bireylerin sağlıklarının korunmasından ve hastalandıklarında tedavi edilmelerinden birinci derecede sorumlu kişilerdir. Bireylerin ağır acil durumlar dışında sağlık sistemine giriş kapısını oluştururlar. Hastalarının sağlık kayıtlarını tutmak, bağışıklama ile birinci basamaktaki tanı ve tedavi hizmetlerini üstlenmek, ikinci ve üçüncü basamak bakımlarını koordine etmek aile doktorunun görevleridir. Ulusal ve bölgesel sağlık hedef ve önceliklerinin plânlamasına yardımcı olmak üzere gereken bildirimleri üst kuruluşlara yapmak ve plânlama sonucunda merkezî otoritenin öngöreceği programları uygulamak görevleri arasındadır.

Aile doktoru olarak göreve başlayan hekim, o bölgedeki bireye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile tanı ve tedavi hizmetlerini yürütmekle görevlidir. Ana çocuk sağlığı ve aile plânlaması ve verem savaşı gibi dikey yapılanmalarla yürütülmekte olan görevler aile doktorluğu birimlerine devredilir. Topluma ve çevreye yönelik sağlık hizmetleri ilçe sağlık idarelerinde, aile doktorluğu yapmayan diğer hekimler tarafından verilir, yani adlî hekimlik, kamuya ve çevreye yönelik sağlık hizmetleri aile doktorluğu birimi hizmetlerinden ayrılır.

Aile doktorunun görev ve sorumlulukları aşağıda detaylı bir şekilde verilmektedir:

1. Aile doktorluğu uygulama birimini yönetmek, birlikte çalıştığı ekibi denetlemek ve hizmet içi eğitimlerini sağlamak,

2. Çalıştığı bölgenin sağlık planlamasının yapılmasında İlçe Sağlık İdaresi ile işbirliği yapmak,

3. Hekimlik uygulaması sırasında karşılaştığı toplum ve çevre sağlığını ilgilendiren durumları İlçe Sağlık İdaresine bildirmek,

4. Kişiye yönelik rehberlik, sağlığı geliştirici ve koruyucu hizmetleri vermek, ana-çocuk sağlığı ve aile planlamasını, kişilerin periyodik muayenelerini (meme kanseri taraması, rahim kanseri taraması gibi hastalıklar için), bireysel koruyucu sağlık hizmetlerini (rutin aşılar), ruh sağlığı hizmetlerini ve yaşlı sağlığı hizmetlerini yerine getirmek,

5. İlk kayıtta ev ziyareti ile sağlık durumunun tespitini yapmak ve Bakanlığın öngördüğü sıklıkta (yeni kayıtta ve en az 3 yılda bir) ev ziyaretlerini tekrarlamak,

6. Aile doktorunun çalıştığı yerde ve gerektiğinde evde birinci basamak koruyucu tanı, tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerini vermek,

7. Birinci basamakta tanı ve tedavisi yapılamayan hastaları sevk etmek, sevk edilen hastaların geri bildirilen muayene, tetkik, tanı, tedavi ve yatış bilgilerini değerlendirmek, ikinci ve üçüncü basamak tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri ile evde bakımın koordinasyonunu yapmak,

8. Temel laboratuar hizmetlerini vermek veya verilmesini sağlamak,

9. Aile doktorluğu uygulamaları ile ilgili kayıt ve bildirimleri yapmak,

10. Kesintisiz ilk yardım ve acil müdahale hizmetlerini vermek veya verilmesini sağlamak,

11. Özellikle ilaç temininde zorluk çekilen, yerel sağlık idaresinin uygun gördüğü yerlerde ilgili mevzuata göre ecza dolabı açmak veya ilaçların teminini sağlamak.

Aile doktoru anne karnındaki fetüsten, en yaşlı bireyine kadar bütün aile fertlerinin sağlığından, kişilerin sağlıkla ilgili sorunlarından ve hastalıklarından sorumludur. Başvuruyu yapan kişinin, her türlü sağlık sorununu ele alır; birinci basamak sağlık hizmetini aşan sorunlar için yapacağı danışmanlık hizmetleriyle diğer uzman hekimlere, diyetisyene ya da diş hekimine hastayı sevk ederek, koordinatör görevini üstlenir. Dolayısıyla kendisine kayıtlı kişilerin aynı zamanda sağlık danışmanı, bu konuda yol gösteren ve haklarını savunan kişi konumundadır.

Uygulanan ülkelerde aile doktorluğu sayesinde kişi memnuniyeti yükselmiştir. Aile doktorluğu sisteminin olduğu İngiltere, Danimarka ve Avustralya gibi ülkelerde bir aile hekiminin hastası ile olan ilişkisinin ortalama süresi 8-13 yıl arasındadır.

Aile doktoru aile bireylerinin ikametlerine yakındır ve kolay ulaşılabilir. Hizmet verdiği toplumu her yönüyle tanır; aile, çevre ve iş ilişkilerini değerlendirir. Aile doktorluğu kayıtları sağlıkla ilgili araştırmalarda çok değerli bir veri kaynağıdır.



Kapı tutuculuk (gatekeeper) görevi aile doktorunun önemli bir görevidir. Bu görevi sayesinde sevk zincirinde önemli oranda başarı sağlar. Hastalıkların uygun basamaklarda ele alınmasını ve tedavisini mümkün hale getirir. Sevk etmesi gerektiğinde, doğru uzmanlık dalına ve doğru merkeze kişinin sağlık bilgileriyle birlikte gitmesini sağlayarak, yüksek maliyetli ikinci basamak sağlık hizmetlerinin daha etkili ve verimli bir biçimde kullanımını sağlar. Sağlık harcamalarında israfı önler, ikinci basamakta gereksiz yığılmaları ve hasta mağduriyetlerini engeller.

Organ veya sisteme yönelik ön yargılı bir yaklaşım yerine bütüncül bir sağlık hizmeti yaklaşımını ön görür; multidisiplinerdir. Güvene dayalı iletişim kurar. Sorunları fiziksel, psikolojik ve sosyal yönleriyle ele alır.

Birey merkezli oluşunun yanında bütünleştiricilik, süreklilik, aile ve topluma yönelik olma özellikleri nedeniyle sağlık sisteminin önemli bir yapı taşıdır. Gittikçe artan orandaki yaşlı nüfusun temel sağlık hizmeti gereksinimleri, onları tanıyan ve kolay ulaşabilecekleri aile doktorları vasıtasıyla çok daha etkili olarak karşılanabilecektir.

Bu yaklaşım, çok daha hızlı ve sağlıklı bir tanı konması ve uygun tedavi yönteminin seçilmesine yardımcı olacaktır. En önemlisi de hastaların doktora erişimi kolaylaşacak, çok hızlı hizmet alabilecek ve zaman kaybı ile sağlık hizmetine erişebilmek için başvurulan etik dışı yollar kalkacaktır.



Kaynaklar


1. Avrupa Birliği Amsterdam Belgesi

2. 21. Yüzyılda Herkese Sağlık, Dünya Sağlık Örgütü

3. The European Definition of General Practice / Family Medicine, WONCA, 2002

4. Turkey, Reforming the Health Sector for Improved Access and Efficiency, World Bank March 2000

5. Sağlık Bakanlığı İstatistikleri, 2000,2003

6. Human Development Indicators, 1999, United Nations

7. T.C. Anayasası

8. OECD Health Data, 2001

9. Dünya Sağlık Örgütü internet sitesi (www.who.int)

10. Herkese Sağlık 2000, Türkiye’nin Hedef ve Stratejileri – Sağlık 21

11. Ulusal Sağlık Hesapları, 2003 (Yayınlanmamış Veri)

12. UNICEF verileri (http://www.unicef.org/infobycountry/Turkey.html )

13. World Development Indicators, 2002

14. Improving Health Systems: The Contribution of Family Medicine, WONCA

15. Aile Hekimliği I ve II: ed: Haluk Çağlayaner, İletişim Yayınları, 1995

16. Healthcare Systems in Transition Turkey, 2002

17.Aile Hekimliği Danışma Kurulu toplantıları

18. S.B. T.S.H.G.M. Aile Hekimliği Daire Başkanlığı raporları ve çalışmaları




Yüklə 1,46 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   29




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin