Aile doktorlari iÇİn kurs notlari – AŞama – T. C. Sağlik bakanliğI
Yüklə 1,46 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İyi İletişim Kurabilmenin Püf Noktaları
- İletişim Ne Zaman Yanlış Gitmeye Başlar
- 1. Planlama ve strateji seçimi
- 2. İletişim şekli ve materyallerinin seçimi
- 3. Materyallerin geliştirilmesi ve önceden denenmesi
- 5. Etkinliğin değerlendirilmesi
- 6. Programa son şekli verme açısından geri bildirim
- Hasta-Hekim Görüşmesinde İletişimsizlik
- Görüşmede Doktorun Görevleri
İletişimi Etkileyen Faktörler: Kişinin iletişim becerileri, sosyokültürel faktörler, bilgi ve eğitim düzeyi, roller, yanlı davranışlar, güdülenme, iletişimin amacı gibi pek çok faktör iletişimi etkiler. İletişimi Engelleyen Bireysel Tutum ve Davranışlar: Yönlendirmek ve emir vermek, uyarmak ve gözdağı vermek, ahlak dersi vermek, öğüt vermek, nutuk çekmek, öğretmek, eleştirmek, suçlamak ve yargılamak, şakacı davranmak, alay etmek ve ad takmak, davranışları yorumlamak, analiz etmek ve tanı koymak, soru sormak ve sorgulamak gibi çeşitli tutum ve davranışlar da iletişimin önünde bir engel oluşturabilir. Etkili iletişimde, kişinin kendisinin ve karşısındaki kişinin iç ve dış dünyasının farkında olması, kişinin kendini bilmesi, yorumlama, yansıtma, duygu ve arzularının bilincinde olması gerekir. Bu tip bir yaklaşımın amacı, yaşantılarının onun için ne anlam ifade ettiğini kavramak ve duygularını paylaşmaktır.
-Güler yüzle karşılayın -İçten ve samimi bir ilgiyle dinleyin -Kendinizi karşınızdakinin yerine koyun -Karşınızdaki insanı konuşması, gülümsemesi, belirli ifadeleri tekrarlaması için cesaretlendirin. -Onu dinlediğinizi ve izlediğinizi belli edin. -Destekleyici konuşmalar yapın: -Karşınızdakinin yüz ifadesini, mimiklerini ve beden dilini dikkatle izleyin ve anlamaya çalışın. -Karşınızdaki kişiyle onun anlayabileceği bir dilden konuşun. -Önce muhatabınızın konuşmasına izin verin. -Tek sözcükle cevaplanabilecek sorular sormayın. Açık uçlu soruları tercih edin. -Görüştüğünüz kişinin ilgisini çekebilecek türde sorular sorun. -Gerektiğinde sessiz kalmayı bilin. -Uzlaşma içinde olun. -Muhatabınızın kendine olan inancını güçlendirin. -Yargılayıcı olmayın. -Mümkün olduğunca dakik olun.
Acelemiz olduğu zaman, Rahatsız edildiğimiz zaman, Yanlış anlaşılmalarda, Birden fazla kişi ile aynı anda görüşüldüğü zaman, Biz ya da karşımızdaki sinirli olduğumuz zaman. Toplumsal İletişim Sağlıkta toplumsal iletişim, hastalıkların önlenmesi ve sağlığın iyileştirilmesinde büyük rol oynamaktadır. Sağlıkla ilgili davranışları geliştirmek ile hastalıkların erken teşhisi ve zamanında müdahalesini desteklemeye yönelik programlar; kitle iletişim ve diğer iletişim stratejilerinin ciddi hastalıklarla ilgili riski azaltmada rol oynadığını göstermektedir. Sağlık konusunda etkin bir iletişim sağlama oldukça zor bir görevdir. Sağlık bilgileri sıklıkla karmaşık ve tekniktir. Buna ek olarak, bilgiler yetersiz, çelişkili ve tutarsız olabilir. İletişim; Sağlıkla ilgili bir konu, problem ya da çözümü hakkında farkında olmayı arttırır. Bireysel veya toplu olarak harekete geçmeye destek olacak yaklaşımları içerir. Becerileri açıklar veya gösterir. Sağlık hizmetlerine olan talebi artırır. Bilgi, yaklaşım veya davranışı akla getirir ya da pekiştirir. Ancak, sağlıkta iletişim programları; sağlık hizmeti sunan birimlerin yerini alamaz ve destekleyici programlar olmadıkça, davranışın değiştirilmesini sağlayamaz. Bu nedenle; iletişim, sağlık sorunlarını ortaya çıkarmak üzere planlanan programların içindeki bir bileşen olmalıdır. Sağlık sunumunda iletişim programları ancak hedef kişinin ya da kitlenin ihtiyaçları ve algılama düzeylerinin anlaşılmasına dayandığında başarılı olabilir. Sağlıkta iletişim süreci 6 fazdan oluşmaktadır (Şekil). 1. Planlama ve strateji seçimi 2. İletişim şekli ve materyallerinin seçimi 3. Materyallerin geliştirilmesi ve denenmesi 4. Uygulama 5. Etkinliğin değerlendirilmesi 6. Programa son şekli verme açısından geri bildirim 
1. Planlama ve strateji seçimi: Sağlıkta kurulacak tüm iletişim sürecinin temelini oluşturur. Başından itibaren sorunun dikkatli şekilde değerlendirilmesi daha ileride yapılması gerekecek düzeltmeleri azaltabilir. Anahtar noktalar: * Sağlık sorunu hakkında mevcut bilgiler nelerdir? * Programı planlamadan önce edinilmesi gerekecek yeni bilgiler nelerdir? * Hedef dinleyici kitle kimler ve bunlar hakkında neler bilinmektedir? * Sorunun çözümü veya azaltılması için nasıl bir değişim planlanmaktadır? * Başarının ölçülmesinde hangi ölçülebilir hedefler ortaya konabilir? * İlerleme nasıl ölçülebilir? * Hedef kitleye neler anlatılmalıdır? (İletişim stratejileri).
Anahtar noktalar: * Programa uyarlanabilecek herhangi bir materyal elimizde mevcut mu? * Hedef kitleye ulaşmak için en uygun yollar hangileri? (ör. Yüz yüze: doktor-hasta/hasta yakını /aile bireyleri; Grup çalışması: iş yerleri, sınıflar; Organizasyonel: profesyonel ya da gönüllü kuruluşların elemanları; Kitle iletişim: Radyo, televizyon, dergi, posta, gazete, billboard; Halka açık alanlar: Kütüphane, işyeri, okul, sağlık fuarları, yerel hükümet birimleri) * Verilecek mesajlara ve yollara en uygun olacak materyal tipleri neler?(ör. kitapçık, broşür, video…).
Anahtar noktalar: * Mesajın iletilmesinde kullanılabilecek farklı yollar neler? (Konuşmacılar: Doktor, ünlü bir kişi; Tarz: Fotoğraf, basılı materyal, grafikler; Görüntü: Korkutucu, gülünç, gerçeğe dayalı; Format-şekil: Görsel- işitsel materyaller) * Hedef kişiler mesaj içeriğine ne şekilde tepki vermiştir? * Kitle mesajı anlamış mı, hatırlamış mı, önemini kabul etmiş mi? * Hedef kitle mesajın şeklini nasıl bulmuş? * Hedef kitleden edinilen bilgiler doğrultusunda, mesaj ya da şekli hakkında değişiklik yapmak gerekli mi?
Anahtar noktalar: * Tasarlanan iletişim yolları boyunca mesaj iletilebilmekte mi? * Hedef kitlenin dikkati çekilmiş mi ve buna tepki vermişler mi? * İletişim yollarından herhangi birinin değiştirilmesi ya da yeni yolların eklenmesi gerekli mi? * Programın hangi tarafları en güçlü etkiye sahip? * Program etkinliğini artırmak için değişiklik yapılması gerekli mi?
Anahtar noktalar: * Programın amaç ve hedeflerine ulaşılmış mı? * Ortaya çıkan değişiklikler programın sonucuna mı, diğer faktörlere mi ya da her iki duruma da mı bağlı? 6. Programa son şekli verme açısından geri bildirim: Her bir safhada hedef kitle, mesaj, iletişim yolları ve programın etkisi hakkında yararlı bilgiler elde edilir. Edinilen bu bilgilerin hepsi yeni bir program geliştirme döngüsü hazırlamaya yardımcı olur. Edinilen bilgiler doğrultusunda şu sorulara yanıt bulunmuş olmalıdır: * Bu program neden çalışmış ya da çalışmamıştır? * Programın değiştirilmesi ya da geliştirilmesi gerekmekte midir?
HASTA-HEKİM GÖRÜŞMESİ Serpil Aydın12, Hatice Kurdak13 Hekim-hasta ilişkisi, her iki tarafın da birbirinden karşılıklı olarak etkilendiği bir süreçtir. Bu süreçte, görüşmeler sırasında edinilen izlenimler, sorunun tanımı ve çözümü açısından oldukça önemlidir. Bu görüşmelerin klinik çalışmanın temeli olduğu söylenebilir. Etkili bir görüşme yapabilmek için, doktorun eğitimi, bilgi birikimi ve tecrübesi kadar, sahip olduğu iletişim teknikleri ve sorun çözme yeteneği de önemlidir. İyi iletişim becerilerine sahip doktorlar, hastalarının problemlerini daha doğru bir şekilde ortaya koyabilmekte; hastalarının uyum ve memnuniyetini daha fazla sağlayabilmekte; mesleki memnuniyetlerini arttırırken iş streslerini azaltabilmektedirler. Hasta-Hekim Görüşmesinde İletişimsizlik Bu konuda yapılmış birçok çalışmaya göre hasta ve doktor arasında bir iletişim sorunu mevcuttur. Hasta-doktor görüşmelerinin %69’unda doktor, hastasının konuşmasını görüşmenin başlangıcından itibaren ortalama 18. saniyede kesmekte ve bu hastaların yalnızca %2’sinden azı konuşmaya devam etmektedir. Görüşmelerin yarısında hasta ve doktor asıl sorun hakkında hemfikir değildir. Doktorlar, hastaların ilk belirttikleri sorunun asıl sorun olduğunu düşünmektedir. Genellikle görüşmeler doktor-merkezli bir yaklaşım izlenerek yapılmaktadır. Hastaların bilgileri anlama sorunları vardır ve bunun önemli bir nedeni de doktorların tıbbi terimler kullanmasıdır. Hastaların, doktorlarının belirttiği plan veya tedaviye uymamaları veya aksatmalarının bedeli yüksektir. Hastaların yaklaşık yarısı ilaçlarını almayı unutmakta veya düzgün kullanmamaktadır. Her yıl İngiltere’de boşa harcanan ilaç bedeli 300.000.000 pound iken, doktor önerilerine uymamanın bedeli yaklaşık 100 milyar Amerikan Dolarıdır. Malpraktis davalarının %70’inde, hastayla ilgilenmemek, hastanın görüşlerini dikkate almamak, hastaya yeterli bilgi vermemek ve hastanın bakış açısını anlamamak gibi iletişim sorunları neden olarak gösterilmiştir. Görüşmede Doktorun Görevleri Doktor, bir görüşme sırasında, bir yandan hastanın ana sorununu öğrenmeye çalışırken, bir yandan da hastanın sorununa nasıl baktığını, bu sorunun hasta ve ailesindeki fiziksel, duygusal ve sosyal etkileri anlamaya uğraşmalıdır. Hastanın başlıca endişeleri, ne öğrenmek istediği, anlatılanı anlayıp anlamadığı ve öğrendiklerine tepkisi belirlenmelidir. Karar verme aşamasına ne kadar katılmak istediğinin saptanması ve tedavi seçeneklerinin tartışılması hasta uyumunu daha da arttıracaktır. Görüşme Süreci Görüşme süreci, hasta gelmeden önce başlar. Hasta gelmeden önce hazırlanmak, birçok belirsizliğin önüne geçebileceği gibi, önceden tutulmuş not veya kayıt gibi bilgileri gözden geçirmeyi sağlayacaktır. Ayrıca ortamın hastanın rahat edeceği ve mahremiyetin korunabileceği şekilde düzenlenmesi de, hastadan bilgi almayı kolaylaştıracaktır. Görüşme sürecinin görüşmeyi başlatmak, bilgi toplamak, ilişki kurmak, açıklama ve planlama yapmak ve görüşmeyi sona erdirmek gibi bölümleri vardır.
Dikkatli bir dinleme, doktorun konuşmaya geç başlaması, açık uçlu soruların sorulması, hastanın soru sormasına olanak tanınması, görüşmenin hasta odaklı olması, sözsüz iletişime dikkat edilmesi, hastanın anlayıp anlamadığının kontrol edilmesi, anlamayı kolaylaştırma, sadece fiziksel değil psikososyal sorunların da belirlenmesi, tedavi seçeneklerinin belirlenip hastanın da planların içine katılması iletişim sorunlarını en aza indirgeyecek ve başarılı bir hasta-hekim görüşmesi için yararlı olacaktır. Görüşmedeki Tuzaklar Hekimin iyi bir hasta görüşmesi yapma ve tıbbi öykü alma başarısı, görüşme tuzaklarına düşmeme yeteneği ile ilişkilidir. Deneyimli-deneyimsiz tüm hekimler meslek hayatları boyunca bu tuzaklar ile karşılaşabilirler. Tuzakların farkında olmak ve görüşme sırasında önerilen teknikleri kullanmak, başarılı bir hasta-hekim ilişkisinin kurulmasında yardımcı olacaktır. Direkt Sorular Direkt sorulardan oluşan bir görüşme, sıkça düşülen tuzaklardan birisidir. Hekimin soruyu planlamak ve sormak için harcadığı zamana karşın elde ettiği bilgi çok kısıtlı olur. Hastanın esas anlatmak istediği detaylı ve doğru bilgiye ulaşmak için uygun bir soru tekniği değildir. “Neden?” Soruları Bir diğer tuzak, “neden” sözcüğü ile başlayan sorulardır.“Neden ilaçlarınızı almadınız?” “Neden doğum kontrol yöntemi kullanmadınız?” “Neden spor yapmayı bıraktınız?” gibi sorular, hastanın kendini suçlu hissetmesine ve savunmacı davranış sergilemesine neden olurlar. Bu soruları daha uygun bir tarzda şöyle sorabiliriz: “ İlaçlarınız hakkında neler söylemek istersiniz?”, “Doğum kontrol yöntemleri hakkında ne düşünüyorsunuz?”, “Biraz da sporu bırakmanız hakkında konuşabilir miyiz?” İma Eden Sorular Bu tür sorular, kendi içlerinde cevabı da içerirler. Örneğin, “Sorunlarınızı anlatırken hızlı nefes alıp veriyordunuz. Biraz sinirli miydiniz?” gibi bir soru, hastaya çok fazla cevap seçeneği bırakmaz ve sıklıkla yanlış bilgi verir. ‘Evet’ veya ‘Hayır’ Şeklinde Cevaplanacak Sorular Soru “evet” ile yanıtlanmışsa, bunun tam olarak ne anlama geldiği açık değildir. Bu yanıt, gerçeği ifade ediyor olabilir. Ancak, hastanın bu konuyu tartışmaktan kaçındığı ya da hekimin bu cevabı beklediğini düşündüğü anlamına da gelebilir. Soru “hayır” ile yanıtlanmışsa, bunun da tam olarak ne anlama geldiği açık değildir. Aynı şekilde yanıt, gerçeği ifade ediyor olabileceği gibi, hastanın konuyu tartışmaktan kaçındığı ya da hekimine olması gereken yanıtı verdiği anlamına da gelebilir. Bu nedenle evet-hayır yanıtlı sorulardan kaçınmak görüşmenin etkinliği açısından önemlidir. Haber Vermeden Konu Değiştirmek Hekim görüşülen konuyu değiştirmek istendiğinde, “Şimdi de . . . konusuna gelelim,” gibi bağlayıcı bir cümle ile, hastanın konuşma akışına uyumunu sağlar. Aksi halde hasta hekimin kararsız olduğunu düşünerek ona olan güvenini yitirebilir. Göz Temasında Bulunmamak Hekim bazen, not alırken, bilgisayar kullanırken veya evrakları incelerken hasta ile göz temasını ihmal edebilmektedir. Bu durumda, hastanın önemli bilgiler taşıyan mimik ve jestleri gözden kaçabildiği gibi, hasta, hekimin kendisinden daha çok önündeki evrak ve notlarla ilgilendiği düşüncesine de kapılabilir. Hastaya Geri Bildirim Yapılmaması Hastaya geri bildirim yapılmaması, hasta-hekim ilişkisini bozan engellerden birisidir. Bununla beraber hekimin farkında olmadan yaptığı mimik ve jest geri bildirimleri de hastanın hekim ile olan ilişkisini olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilir. Sorunlu Hastalar Görüşmede hekimin başarısı, farklı hasta gruplarına farklı görüşme tekniklerini uygulama becerisi ile doğrudan ilişkilidir. Üzgün-kızgın, çok konuşan-sessiz, korkmuş-sakin hasta gruplarında aynı yöntemle sonuca ulaşmak mümkün değildir. Görüşme teknikleri ile ilgili çalışmaların bir kısmında sorunlu hastalar irdelenmiştir. Bu çalışmalar, sorunlu hastalarla görüşme teknikleri ile ilgili bilgilerin yanı sıra, doktorlar hakkında da önemli verilere ulaşılmasını sağlamıştır. Bir hekim için zor olan hasta, bir diğeri için ideal hasta olabilmektedir. Savunmacı Hasta Hastalar genellikle bahsetmek istedikleri konu hakkında konuştuklarında, olumsuz bir sonuçla karşılaşacaklarından korktukları için, savunmacı davranış sergilerler. Örneğin, hasta anlattıkları karşısında azarlanacağı, reddedileceği, suçlanacağı veya alay edileceği korkusu ile kaygı duyuyor olabilir. Görüşmeyi ilerletmek ve tanıyı engelleyen bu savunmacı tavrın üstesinden gelmek için kullanılabilecek bir takım teknikler vardır: Bunlardan birincisi “. . . hakkında konuşursanız, sizce neler olabilir?” sorusunu yöneltmektir. Hekim, endişenin nedenini anlayıncaya kadar hastanın konuşmasını sağlamalıdır. Çok görülmemekle beraber, bazen hasta endişesinde haklı çıkabilir. Ama çoğunlukla, konu tartışıldıktan sonra, hasta korkularının yersiz olduğunu anlar ve sorunun üstesinden gelindiğinde savunmacı davranış ortadan kalkar. İkinci teknikte ise “. . . hakkında konuşursanız en kötü ne olabilir?” sorusu yöneltilir. Bir önceki soruda olduğu gibi sonuçta hekim ve hasta aynı görüşte birleşir veya çoğunlukla hasta herhangi bir felaketin oluşmayacağının farkına varır. Üçüncü teknik, özellikle hastanın fazla ciddi olmadığı veya gerçekten bahsedilen konu hakkında konuşmak istemediğini ifade ettiğinde kullanılır. Bu durumda hekim, konuyu tartışmaktan vazgeçip başka bir konuya geçişi sağlamalıdır. Hastanın saklamaya çalıştığı konu gerçekten onun için önemli ise hasta görüşmenin sonunda ya da daha sonraki görüşmelerde o konuyu kendiliğinden anlatacaktır. Dördüncü teknikte ise, hastanın savunmacı davranışı hakkında yorum yapılır. Hekimin “Bu konuyu tartışmaya pek istekli değilsiniz” cümlesinin ardından kısa bir süre sessizlik olması söz konusu durum için verilebilecek bir örnektir. Hastanın bu soruya yanıt vermemesi durumunda, bu kez hekim, hastaya “Bu konuyu benimle daha rahat konuşabilmenizi sağlamak için yapabileceğim bir şey var mı?” ya da “Konuşmaya devam etmeden önce, sormak istediğiniz herhangi bir soru var mı?” ya da “Bu konu hakkında konuşmanızla ilgili endişelerinizi anlatmak ister misiniz?” sorularından birini yöneltebilir. Son olarak hekim “Bu konuyu benimle tartışmama nedeniniz bana tam olarak güvenmemeniz olabilir mi?” ya da “Bu konuyu konuşmamız durumunda benim size karşı olan tepkim veya duygularımla ilgili endişeleriniz mi var?” gibi sorular sorabilir. Hekim bu soruları sorduktan sonra alacağı yanıtları, hasta ile dürüst, açık, objektif bir şekilde tartışmaya hazır olmalıdır. Hasta, düşüncelerinde yarattığı hekim–insana karşı tepki vermektedir (transferans) ve hekimden bazı beklentileri olabilir. Bu beklentilerin doğru olup olmadığı konuşmaya devam etmeden önce değerlendirilmelidir. Bu evrede, hasta ile hekim arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Oturumun kasete alınması ve daha sonra birlikte çalışılan kıdemli ya da eş kıdemli meslektaşlar ile değerlendirilmesi ve hasta-hekim ilişkisinin daha objektif değerlendirilmesi uygun olabilir. Savunmacı davranış sergileyen hastalarla çalışırken, gerçek bir problemden öte çoğunlukla bir transferans problemi söz konusudur.
Bir kişi, korku dolu düşüncelerle ve hızlı nefes alıp vererek kendini anksiyeteye sokabilir. Bunun tam tersi yapılarak - sakin nefes alıp verme ve korku verici düşünceleri uzaklaştırma – anksiyete kontrol edebilir. Karar verilmesi gereken, hastanın korkularının, gerçek bir tehditten kaynaklanan gerçek korku mu yoksa hayali bir tehditten kaynaklanan nörotik korku mu olduğudur. Gerçek bir tehditle ilişkili korku, sağlıklı korku olarak tanımlanır. Gevşeme teknikleri, hastanın dikkatini başka bir konuya yönlendirmek ve özenli bir destek bu tip hastaları rahatlatmakta oldukça faydalıdır. Hastaları gerçek korkuları ile yüzleştirmek ve ondan kurtulmasına yardımcı olmak önemlidir. Hayali bir tehditten kaynaklanan nörotik korkunun üstesinden gelebilmek için, tehdidin irdelenmesi ve tehdit konusu olgunun gerçekleşme olasılığının yanı sıra, oluştuğu durumlarda nelerin olabileceği de tartışılmalıdır. Katastrofik korkunun tanımı, gerçekçiliği ve ortaya çıkma olasılığı tartışılmalıdır. “Gerçekleşmesi durumunda ne olur?” sorusu yardımcı olabilir. Bu süreç, hayali tehdit ya da korkunun gerçekle ilgisi olmadığını bireyin algılamasını sağlar. Kızgın Hasta Kızgın bir hasta ile ilgilenilirken göz önünde bulundurulması gereken konular:
Normal sağlıklı bir insanda öfke hayal kırıklığından kaynaklanır. Sosyal hayatta hayal kırıklığı karşısındaki saldırgan davranışın yerini öfke alır. Öfkenin düşmanca davranışa dönüşmesi durumunda ise, uyum bozulmuş ve yapıcılığın yerini yıkıcılık almıştır. Hekimlerin öfkeli bir hastayı tanıma ve hoş görebilme yetenekleri birbirlerinden çok farklıdır. Hekimlerin bir kısmı öfkeli bir hastanın tavırlarından rahatsız olmazken, bir diğeri korkup çekinebilir veya hastanın öfkesini görmezden gelebilir. Bu koşullarda önemli olan, hekimin kızgın bir hasta ile nasıl rahat çalışabileceğidir. Hekimin öfkeli bir hasta ile beraber çalışma kurallarını öğrenmek isteyip istemediği önemlidir. Hekimlerin bir kısmı hastanın onlara zararı dokunmayacağı kesinse, bunu istediklerini ifade etmişlerdir. Birey, herhangi bir anda kızgın olup olmayacağını kendisi kontrol edebilir. Öfkelenmemeye karar vermiş birisini kızdırmak gerçekten zordur. Sinirlenmesine neden olabilecek olayları görmezden gelir ya da önemsiz olarak yorumlar. Ayrıca, dikkatini diğer insanların sinirlendirici davranışlarda bulunmalarının nedenleri üzerinde de yoğunlaştırabilir. Birey bu tekniklerden herhangi biri ile, karşısındakinin düşmanca davranışları karşısında öfkesini etkin bir şekilde kontrol etmeyi başarabilir. Öfkeyi bireyin kontrol edebileceği bir duygu olarak anlayabilmek, onu yönetme yolları hakkında da fikir verir. Değerlendirilmesi gereken bir diğer konu ise hastanın öfkeyi, diğer bireylerle olan ilişkisinde nasıl kullandığıdır. Öfke sıklıkla tehdit unsuru olarak kullanılır (eğer . . . yaparsan, çok sinirlenirim ve sinirlendiğimde de kendine dikkat etsen iyi olur). Öfke aynı zamanda çoğu kez başkalarının davranışlarını kontrol etme amacı ile de kullanılır. Bu nedenle öfkeli bir bireyin tedavisinde, hekimin bireye öfkeyi bildiğini ama çok da etkilenmediğini “Çok sinirli görünüyorsunuz, eğer böyle olmak istiyorsanız benim için bir sorun yok” gibi cümlelerle hastaya hissettirmesi önemlidir. Bu sözlerin etkili olduğu durumlarda hekim konuşmaya “öfkesinin anlamsız” olduğunu belirterek devam edebilir. Hekim bu cümlelerle hastasına öfkesinin farkında olduğunu, olayları anladığını ancak kendisinin bu duruma alet olmayacağını anlatmış olur. Ek olarak hastaya öfkelenmesinin nedenlerini anlatmak isterse yardımcı olabileceğini ya da başka bir hekim önerebileceğini ifade etmelidir. Yüklə 1,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|