Anadolu üNİversitesi yayini no: 2900 AÇIKÖĞretim faküLtesi yayini no: 1857

”

Okuma Parçası

Yıllardır sözü edilen İİ Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Ta- sarısı TBMM’ye sunuldu. İİ Sağlığı ve güvenliğine iliİ- kin hususlar İimdiye kadar İİ Kanunu içerisinde yer alırken, tasarı yasalaİtığında ayrı bir yasa içerisinde dü- zenlenmiİ olacak.

İİ Kanununda yer alan iİ sağlığı ve güvenliğine iliİkin hususlar yalnızca iİçiler ve çırak ve stajyerleri kapsar- ken, taslak memur-sözleİmeli personel dahil tüm çalı- İanları (Türk Silahlı Kuvvetlerinin, genel kolluk kuvvet- lerinin ve milli istihbarat teİkilatının eğitim, operasyon, tatbikat ve benzeri kendine özgü faaliyetleri, Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri, Ev Hiz- metleri, Çalıİan istihdam etmeksizin kendi nam ve he- sabına mal ve hizmet üretimi yapanlar hariç) kapsıyor. Tasarıya göre Bakanlık, kamu kurum ve kuruluİları ha- riç olmak üzere ondan az çalıİanı bulunan çok tehlike- li sınıfta yer alan iİyerlerine yönelik olarak bu madde- nin uygulanmasında; destekleyici ve kolaylaİtırıcı nite- likte özel düzenleme yapma yetkisinde olacak. Bakan- lar Kurulu destekleyici tedbirleri, az tehlikeli ve tehlike- li sınıfta yer alan iİyerlerine yaygınlaİtırmakta yetkili olacak.

Tasarıya göre, iİveren; mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunmaya yönelik çalıİmaları da kapsa- yacak iİ sağlığı ve güvenliği hizmetini sunmak için çok tehlikeli sınıfta yer alan iİ yerinde (A) sınıfı, tehlikeli sı- nıfta yer alan iİ yerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli sı- nıfta yer alan iİ yerinde en az (C) sınıfı belgeye sahip iİ güvenliği uzmanı ile bütün tehlike sınıİarında yer alan iİyerlerinde iİ yeri hekimi görevlendirmekle yükümlü olacak. Ayrıca iİ yeri hekimi dıİındaki diğer sağlık per- soneli görevlendirilecek, bünyesinde bu vasıİara sahip personel bulunmayan iİyerleri, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilecek.

İİ yeri hekimi, iİ güvenliği uzmanı ve iİ yeri hekimi dı- İındaki diğer sağlık personelinin nitelikleri, görevlendi- rilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları, çalıİma süre ve İartları, görevlerini nasıl yürütecekleri, eğitimleri ve belgelendirilmeleri, unvanlarına göre kimlerin hangi sı- nıf belge alabilecekleri, sahip oldukları belgelere göre hangi iİyerlerinde görev alabilecekleri; eğitim kurumla- rının yetkilendirilmeleri, iİ yeri hekimi, iİ güvenliği uz- manı ve iİ yeri hekimi dıİındaki diğer sağlık personeli eğitim programlarının ve bu programlarda görev alacak eğiticilerin niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendiril- meleri, eğitimlerin sonunda yapılacak sınavlar ve dü- zenlenecek belgeler ile belgelendirme ve yetkilendirme

bedelleri, ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.

Tasarıya göre, iİveren veya iİveren vekili, görevlendir- diği kiİi veya hizmet aldığı kuruluİlar tarafından iİ sağ- lığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazı- lı olarak beyan edilen tedbirleri yerine getirmekle yü- kümlü olacak.

Tasarıya göre, mühendis, mimar ve teknik elemanlar, çıkarılacak yönetmelikle belirlenen İartları sağlamaları ve kriterlere uymaları koİuluyla Bakanlıkça düzenlene- cek iİ güvenliği uzmanlığı belgesini alabilecekler. An- cak tasarıda iİ güvenliği uzmanı tanımında iİ güvenliği uzmanlığı daha önceki uygulamalarda olduğu gibi “mü- hendis” ve “teknik eleman” ile sınırlı tutulmamıİ. Tasa- rıda iİ güvenliği uzmanı; “İİ sağlığı ve güvenliği alanın- da görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiİ ve iİ güvenliği uzmanlığı belgesine sahip kiİi” olarak ta- nımlanmıİ. Teknik eleman tanımı ise eski uygulamalar- da olduğu gibi; “Teknik öğretmen, İzikçi ve kimyager unvanına sahip olanlar ile üniversitelerin iİ sağlığı ve güvenliği programı mezunları” İeklinde tanımlanmıİ. Tasarıda, Sağlık ve güvenlik destek elemanı kavramı getirilmiİ ve İu İekilde tanımlanmıİtır; “Asli görevinin yanında iİ sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri ko- nularda özel olarak görevlendirilmiİ uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kiİi”

Daha önceki mevzuatta; “çalıİan temsilcisi”, “iİçi tem- silcisi”, “sağlık güvenlik iİçi temsilcisi” vb İekilde kulla- nılan çalıİan temsilcisi, yasal tanıma kavuİturuluyor ve İu İekilde tanımlanıyor; “İİ sağlığı ve güvenliği çalıİan temsilcisi: İİ yerinde iİ sağlığı ve güvenliği konularında çalıİanları temsil etmeye yetkili çalıİan”.

Daha önceki uygulamalarda, iİ yerinde hekim, uzman çalıİtırılma İartının bulunması halinde iİ yeri sağlık gü- venlik birimi kurulması zorunluluğu bulunuyorken ta- sarı ile, bu zorunluluk iİ yeri hekimi ve iİ güvenliği uz- manının tam süreli istihdam edilmesi halinde yerine getirilecek.

İİveren, Yönetmelikte belirtilen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması halinde tehlike sınıfı ve çalıİan sayısı dikkate alınarak, iİ güvenliği uzmanlığı ya da iİ yeri hekimliği görevlerini kendisi üstlenebilecek.

Tasarıya göre; “ Kamu kurum ve kuruluİlarında ilgili mevzuata göre çalıİtırılan iİ yeri hekimi veya iİ güven- liği uzmanı olma niteliğini haiz personel, gerekli belge- ye sahip olmaları İartıyla asli görevlerinin yanında, be- lirlenen çalıİma süresine riayet ederek çalıİmakta ol-




dukları kurumda veya ilgili personelin muvafakatı ve üst yöneticinin onayı ile diğer kamu kurum ve kuruluİ- larında görevlendirilebilirler. Bu İekilde görevlendirile- cek personele görev yaptığı her saat için 150 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı tutarında ilave ödeme yapılır. İlave ödeme damga vergisi hariç herhangi bir kesintiye uğratılmaz. Bu durumdaki görev- lendirmeye iliİkin ilave ödemelerde günlük mesai saat- lerine bağlı kalmak kaydıyla aylık toplam 80 saatten fazla olan görevlendirmeler dikkate alınmaz.”

Tasarıya göre; “Hizmet sunan kuruluİlar ile iİ yeri he- kimi ve iİ güvenliği uzmanları, iİ sağlığı ve güvenliği risklerinin önlenmesi, koruyucu ve önleyici hizmetlerin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sunduk- ları iİverene karİı sorumlu” olacaklar.

Tasarıya göre; “Ciddi ve yakın tehlike ile karİı karİıya kalan çalıİanlar iİ sağlığı ve güvenliği kuruluna, kuru- lun zorunlu olmadığı iİyerlerinde ise iİveren veya iİve- ren vekiline baİvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul kararını acilen toplanarak, iİveren veya iİveren vekili ise kararını derhal verir ve durumu tuta- nakla tespit eder. Karar, çalıİana ve iİ sağlığı ve güven- liği çalıİan temsilcisine yazılı olarak bildirilir.” Tasarıda, “Ülke genelinde iİ sağlığı ve güvenliği ile ilgi- li politika ve stratejilerin belirlenmesi için tavsiyelerde bulunmak üzere Ulusal İİ Sağlığı ve Güvenliği Konseyi kurulmuİtur.” hükmü yer almakta.

Tasarıda iİ sağlığı ve güvenliği kuruluna iliİkin olarak aİağıda belirtilen hükümler yer almakta; (1) İİveren, 50 ve daha fazla çalıİanın bulunduğu, altı aydan fazla sü- rekli iİlerin yapıldığı iİyerlerinde iİ sağlığı ve güvenliği kurulu kurmak ve kurul tarafından iİ sağlığı ve güven- liği mevzuatına uygun olarak alınan kararları uygula- makla yükümlüdür. (2) Asıl iİveren-alt iİveren iliİkisi bulunan ve alt iİverenin aldığı iİin altı aydan fazla sür- düğü hallerde, asıl iİveren ve alt iİverenin her birinin çalıİan sayısının 50’den az ancak toplam çalıİan sayısı- nın 50’den fazla olması durumunda, iİ sağlığı ve güven- liği kurulu asıl iİveren ve alt iİveren tarafından birlikte kurulur. (3) Aynı çalıİma alanında birden fazla iİvere- nin bulunması ve bu iİverenlerce birden fazla iİ sağlığı ve güvenliği kurulunun oluİturulması halinde iİveren- ler, birbirlerinin çalıİmalarını etkileyebilecek kurul ka- rarları hakkında diğer iİverenleri bilgilendirirler. (4) Aralarında asıl iİveren-alt iİveren iliİkisi bulunan ve ay- nı çalıİma ortamında faaliyet gösteren iİverenlerce, bir- den fazla iİ sağlığı ve güvenliği kurulunun oluİturulma- sının zorunlu olduğu hallerde, kurulların faaliyet ve ka- rarlarının birbirlerinin çalıİmalarını etkileyebileceği du-

rumlarda, faaliyetlerin yürütülmesi ve kararların uygu- lanması konusunda iİbirliği ve koordinasyon asıl iİve- rence sağlanır. (5) Asıl iİveren-alt iİveren iliİkisi bulu- nan ve alt iİverenin aldığı iİin altı aydan fazla sürdüğü hallerde alt iİverenlerce kurul oluİturma mecburiyeti- nin bulunduğu ve asıl iİverenin çalıİan sayısının 50’den az olduğu durumlarda alt iİverenlerce oluİturulacak kurullara asıl iİverene vekâleten yetkili bir temsilci ata- narak iİbirliği ve koordinasyon asıl iİverence sağlanır.

6. 
   İİ sağlığı ve güvenliği kurulunun oluİumu, görev ve yetkileri, çalıİma usul ve esasları, iİverene ait birden çok iİ sağlığı ve güvenliği kurulu olması halinde bu ku- rullar arasındaki koordinasyon sağlanır.
   

Tasarıya göre, kanun hükümlerine aykırı hareket edil- mesi halinde iİverenlere yüz İ ile onbin İ arasında ida- ri para cezası uygulanacak.Tasarıda yer alan bazı idari cezalar İu İekilde; İİ yerinde iİ yeri hekimi ve iİ güven- liği uzmanı görevlendirmeyen iİveren veya iİveren ve- kiline görevlendirmediği her kiİi için beİbin Türk Lira- sı idari para cezası verilir. Aykırılığın devamı halinde; görevlendirmediği her kiİi ve takip eden her ay için ay- nı miktar idari para cezası uygulanır. Risk değerlendir- mesi yapmayan veya yaptırmayan iİveren veya iİveren vekiline üçbin Türk Lirası idari para cezası verilir. Aykı- rılığın devamı halinde risk değerlendirmesi yapılmayan her ay için ceza bir buçuk katı olarak uygulanır. Bilgi- lendirilmeyen ve eğitim verilmeyen her bir çalıİan için iki yüz Türk Lirası idari para cezası verilir. İİ sağlığı ve güvenliği ile iİ kazaları ve meslek hastalıkları konula- rında inceleme ve araİtırmaların yapılmasına engel olan iİveren veya iİveren vekiline sekiz bin Türk Lirası idari para cezası verilir.

Tasarıya göre; “çok tehlikeli sınıfta yer alan iİyerlerinde

1. 
   sınıfı belgeye sahip iİ güvenliği uzmanı görevlen- dirme yükümlülüğü, bu iİyerlerinde Kanunun yürürlü-
   

ğe girdiği tarihten itibaren dört yıl süreyle (B) sınıfı bel- geye sahip iİ güvenliği uzmanı görevlendirilmesi, tehli- keli sınıfta yer alan iİyerlerinde ise (B) sınıfı belgeye sa- hip iİ güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, bu iİyerlerinde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten iti- baren üç yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip iİ güvenli-

ği uzmanı görevlendirilmesi kaydıyla yerine getirilmiİ sayılır.”

Tasarıya göre; “Kanunun yayımı tarihinden önce Ba- kanlıkça verilen iİ yeri hekimliği ve iİ güvenliği uzman- lığı sertiİkası veya belgesi ile Türk Tabipleri Birliği ta- rafından verilen iİ yeri hekimliği sertiİkası sahiplerin- den belgeleri geçersiz sayılanlar, mevcut belge veya sertiİkalarını Kanunun yayımından itibaren bir yıl için- de 6 ncı maddeye göre düzenlenecek belge ile değiİtir-

Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahtarı

meleri İartıyla bu Kanunla verilen bütün hak ve yetki- leri kullanabilirler. Aynı tarihten önce eğitim kurumla- rınca verilen iİ yeri hekimliği ve iİ güvenliği uzmanlığı eğitimlerini tamamlayanlardan eğitimleri geçersiz sayı- lanlar ilgili mevzuata göre sınava girmeye hak kazanır- lar. Hak sahipliğinin tespitinde Bakanlık kayıtları esas alınır.”

İİverenin genel yükümlülüğü ile İİ sağlığı ve güvenliği çalıİan temsilcisine iliİkin hükümler 6 ay sonra, İİ sağ- lığı ve güvenliği hizmetleri, İİ yeri hekimleri ve iİ gü- venliği uzmanlarının görev, yetki ve yükümlülükleri, Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araİtırma, Acil durum planları, yangınla mücadele, kiİilerin tahliyesi ve ilk yardım, İİ sağlığı ve güvenliğinin koordinasyonu,

İİ sağlığı ve güvenliği kurulu, İİ sağlığı ve güvenliği yö- netmelikleri bir yıl sonra yürürlüğe girecek.

Kaynak: http://www.isagem.com.tr/isagem/haberler/ 61-yeni-is-sagligi-ve-guvenligi-yasa-tasarisi-ozeti
Yanıtınız yanlıİ ise “Sendika Türleri” konusunu yeniden gözden geçiriniz.

1. a

3. c

2. d Yanıtınız yanlıİ ise “Türkiye’de Sendikacılığın Geliİimi” konusunu yeniden gözden geçiriniz. Yanıtınız yanlıİ ise “Türkiye’de Sendikaların Ör- gütlenmesi ve Faaliyetleri” konusunu yeniden gözden geçiriniz.

5. a

4. d Yanıtınız yanlıİ ise “Türkiye’de Sendikaların Ör- gütlenmesi ve Faaliyetleri” konusunu yeniden gözden geçiriniz.

Yanıtınız yanlıİ ise “Türkiye’de Toplu İİ Uyuİ- mazlıkları ve Çözüm Yolları” konusunu yeni- den gözden geçiriniz.

7. e

6. b Yanıtınız yanlıİ ise “Meslek Hastalıklarının Ne- denleri” konusunu yeniden gözden geçiriniz. Yanıtınız yanlıİ ise “İİ Kazaları ve Nedenleri” konusunu yeniden gözden geçiriniz.

9. d

8. a Yanıtınız yanlıİ ise “Meslek Hastalıkları” konu- sunu yeniden gözden geçiriniz.

Yanıtınız yanlıİ ise “Stres” konusunu yeniden gözden geçiriniz.

10. c Yanıtınız yanlıİ ise “İİ Sağlığı ve Güvenliğinin Önemi” konusunu yeniden gözden geçiriniz.

Sıra Sizde Yanıt Anahtarı

Sıra Sizde 1

Bireysel sendika özgürlüğü iİçi ve iİverenlerin önce- den izin almaksızın serbestçe sendika kurma, kurul- muİ bir sendikaya üye olma ve sendikadan ayrılma haklarına sahip olmasıdır. Kolektif sendika özgürlüğü ise sendikaların varlıklarının, amaçlarının ve faaliyetle- rinin devlete, iİverenlere, siyasi partilere ve diğer ku- ruluİlara karİı korunması, bağımsızlıklarının sağlanma- sı, faaliyetlerini serbestçe düzenleyebilme haklarına sa- hip olmasıdır.
Sıra Sizde 2

Toplu iİ sözleİmeleri belirli veya belirsiz süreli yapıla- bilmektedir. Toplu iİ sözleİmeleri Almanya, Avusturya,

İskandinav ülkeleri, ABD ve Kanada’da genellikle belir- li süreli iken İngiltere’de genellikle belirsiz sürelidir. Belirli süreli toplu iİ sözleİmeleri için yasalarda asgari ve azami süreler tespit edilmektedir. Toplu iİ sözleİme- lerinde asgari süre bir yıl, azami süre ise dört beİ yıl arasında değiİmektedir. Ancak geliİmiİ ülkelerde toplu iİ sözleİmesinin süresi genellikle iki yıl olmaktadır.
Sıra Sizde 3

Toplu iİ uyuİmazlıklarının çözümlenmesinde kullanı- lan yöntemler, ülkelerin siyasi ve hukuki yapısına göre farklılık göstermektedir. Toplu iİ uyuİmazlıklarının çö- zümünde kullanılan üç temel sistem vardır: Özgürlükçü sistem, yasakçı sistem ve karma sistem. Özgürlükçü sis- temde toplu iİ uyuİmazlıklarının çözümünde taraİar tamamen serbest bırakılmıİtır. Yasakçı sistemde, taraf- ların toplu iİ uyuİmazlıklarının çözümü için grev veya lokavta gitme olanakları söz konusu değildir. Karma sistemde ise taraİar grev ve lokavta ancak toplu iİ uyuİ- mazlıklarını barıİçı yollarla çözümleyebildikleri takdir- de gidebilmektedir.

Sıra Sizde 4

İİ Kanunu’nun 81. maddesine göre, devamlı olarak en az elli iİçi çalıİtıran iİverenler, Sosyal Sigortalar Kuru- munca sağlanan tedavi hizmetleri dıİında kalan, iİçile- rin sağlık durumunun ve alınması gereken iİ sağlığı ve güvenliği önlemlerinin sağlanması, ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık hizmetlerini yürütmek üzere iİ yerindeki iİçi sayısına ve iİin tehlike derecesine göre bir veya daha fazla iİ yeri hekimi çalıİtırmak ve bir iİ yeri sağlık birimi oluİturmakla yükümlüdür. İİ yeri he- kimlerinin nitelikleri, sayısı, iİe alınmaları, görev, yetki ve sorumlulukları, eğitimleri, çalıİma İartları, görevleri- ni nasıl yürütecekleri ile iİ yeri sağlık birimleri, Sağlık Bakanlığı ve Türk Tabipleri Birliğinin görüİü alınarak Çalıİma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarı- lacak bir yönetmelikte düzenlenir.

Sıra Sizde 5

İİ Kanunu’nun 79. maddesine göre, bir iİ yerinin tesis ve tertiplerinde, çalıİma yöntem ve İekillerinde, maki- ne ve cihazlarında iİçilerin yaİamı için tehlikeli olan bir husus tespit edilirse bu tehlike giderilinceye kadar iİ- yerlerini iİ sağlığı ve güvenliği bakımından denetleme- ye yetkili iki müfettiİ, bir iİçi ve bir iİveren temsilcisi ile Bölge Müdüründen oluİan beİ kiİilik bir komisyon ka- rarıyla, tehlikenin niteliğine göre iİ tamamen veya kıs- men durdurulur veya iİ yeri kapatılır. Komisyona kı- demli iİ müfettiİi baİkanlık eder. Komisyonun çalıİma- ları ile ilgili sekretarya iİleri bölge müdürlüğü tarafın- dan yürütülür.

Sıra Sizde 6

Sağlık ve güvenlik programlarının baİarısının en önem- li göstergesi iİ yerinde karİılaİılan iİ sağlığı ve güvenli-

ğiyle ilgili problemlerin azalması ya da ortadan kaldırıl- masıdır. Kaza, yaralanma, hastalanma ve kayıp iİ günü sayısını içeren istatistikler, programlar değerlemede kul- lanılmaktadır. Bu nedenle iİletmelerde iİ kazaları ve meslek hastalıkları ve bunlara bağlı olarak ortaya çıkan devamsızlıkların çok iyi takip edilmesi ve kayıt altına alınması gerekmektedir. İİletmelerde iİ kazalarının azal- dığının iİgörenlere de duyurulması, sağlık ve güvenlik programlarına olan inancı arttıracak ve programın uy- gulanmasını kolaylaİtıracaktır.

Yararlanılan ve Baİvurulabilecek Kaynaklar

Adal. Z. (2001). İnsan Kaynakları Yönetimi. (Der. Ramazan Geylan). Eskiİehir: Açık Öğretim Fakültesi Yayınları No: 537.

Aldemir, C., Ataol, A., Budak G. (2001). İnsan Kaynakları Yönetimi. 4. Baskı, İzmir: Barıİ Yayınları.

Arat, M. (Mayıs 2001). “Hayatınız Ne Kadar Değerli”,

Mess İİveren Gazetesi. Yıl 38, Sayı 737.

Atlan, Ö.Z. (1995). Sosyal Politika. Eskiİehir: Açık Öğretim Fakültesi Yayınları No: 474.

Bamber, G. vd. (1998). “Collective Bargaining”, Comparative Labour Law and Industrial Relations in Industrialized Market Economies. (Ed. R. Blainpain, C. Engels) The Hauge: Kluwer Law International.

Bingöl, D. (2003). İnsan Kaynakları Yönetimi. 5.

Baskı, İstanbul: Beta.

Binyıldırım, T. (1999). “İİ Kazalarının Oluİumu ve İİ Kazalarının Sınıİandırılması”, İİ Sağlığı ve Güvenliği Konferansı Bildiriler Kitabı. Makine Mühendisleri Odası Yayın No: 239, İstanbul.

Çelik, N. (2000). İİ Hukuku Dersleri. Geniİletilmiİ 15.

Baskı, İstanbul: Beta.

Cenzo, D.A., Robbins, S.P. (1999). Human Resource Management. Sixth Edition, USA: John Wiley Inc.

Dessler, G. (1997). Human Resource Management.

Seventh Edition, USA: Prentice Hall.

Ekin, Nusret. (1994). Endüstri İliİkileri. 6. Baskı,

İstanbul: Beta.

Erkul, İ. (1991). Türk İİ Hukuku 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu ve Uygulaması. 2. Cilt, 2. Baskı, Eskiİehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi.

İsher, D.C, Schoenfeldt, F.L., Shaw, J.B. (1996). Human Resource Management. Third Edition, USA: Houghton Mifİin Comp.

Foot, M., Hook, C. (1996). Introducing Human Resource Management. NY: Longman.

French, W.L. (1994). Human Resource Management.

Third Edition, USA: Houghton Mifİin Comp.

Gerek, N. (1998). Türkiye’de İİçi Sağlığı ve İİ Güvenliği. Ankara: Türk Metal Sendikası.

Güngör, Y. (1998). “Sendikaların Faaliyetleri”, Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi. Cilt 3, İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.

Gürses, M. (Mayıs 2001). Hayatınız Ne Kadar Değerli?

MESS İİveren Gazetesi.

Gürses, M. (Ağustos 2001). “İİ Kazaları Kültürle Önleniyor”, MESS İİveren Gazetesi.

Gürses, M. (Ekim 2002). İİçi Sağlığı ve İİ Güvenliğinde Yeni AB Stratejisi. MESS İİveren Gazetesi.

Gürses, M. (Ağustos 2003). “İİ Kazaları Kültürle Önleniyor”, MESS İİveren Gazetesi.

Gürses, M. (Ağustos 2003). “Avrupa Riskleri Araİtırıyor”

MESS İİveren Gazetesi.

Güven, S. (1995). Sosyal Politikanın Temelleri. Bursa: Ezgi Kitabevi.

Halloran, J. (1986). Personel and Human Resource Management. NJ: Prentice Hall.

İnsel, Ahmet. “Türkiye’de İİ Kazalarında Ölüm Oranı Dokuz Yılda Yüzde 92 Arrttı”, Radikal. 18.03.2012. Kılıç, Leyla. (2006). İİverenin İİ Sağlığı ve Güvenliğini Sağlama Yükümlülüğü ve

Sorumluluğu. Ankara: Yetkin Yayınları.

Kağnıcıoğlu, D. (2001). “İnsan Kaynakları Yönetimi ve Değiİen Endüstri İliİkileri,” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt 1, No.1. Eskiİehir.

Kağnıcıoğlu, D. (2007). Endüstri İliİkileri Boyutuyla Sosyal Sorumluluk., Eskiİehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No. 1722

Karakıİla, Y.S. (1998). Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiyesi’nde İİçiler 1839-1950. (Der. D. Quataert; E.J. Zürcher). İstanbul: İletiİim.

Koray, M. (1992). Endüstri İliİkileri. İzmir: BASİSEN Eğitim ve Kültür Yayınları: 22.

Koray, M. (1994). Değiİen Koİullarda Sendikacılık.

İstanbul: TÜSES.

Koray,M. (2000). Sosyal Politika. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.

MEGEP (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi). (Ocak 2005). İİçi Sağlığı ve İİ Güvenliği. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.

Mills, D.Q. (1994). Labor - Management Relations.

İfth Edition, USA: Mc-Graw Hill.

MMO. (2012). İİçi Sağlığı ve İİ Güvenliği Oda Raporu, Geniİletilmiİ Dördüncü Baskı, Yayın No: MMO/590, Ankara.

Sabuncuoğlu, Z. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi.

Bursa: Ezgi Kitabevi.

Salamon, M. (1998). Industrial Relations Theory and Practice. Third Edition, Great Britain: Prentice Hall.

İardan, Serdar. (2005). İİ Sağlığı ve Güvenliğinde Yeni Oluİumlar Risk Değerlendirmesi ve OHSAS 18001. Ankara: Çimento Müstahsilleri

İİverenleri Sendikası.

Tevrüz, T. (1999). “Türkiye’deki İİ Kazalarına Genel Bir Bakıİ”, İİ Sağlığı ve Güvenliği Konferansı Bildiriler Kitabı. Makine Mühendisleri Odası Yayın No: 239, İstanbul.

Tokol, A. (2001). Endüstri İliİkileri ve Yeni Geliİmeler. Bursa: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 173.

Tuncay, C. (Temmuz 2003). “Yeni İİ Kanununda İİçi Sağlığı ve İİ Güvenliği”, İİveren. TİSK.

Tunçbilek, Demir. (2005). İİ Güvenliği Kültürü.

İstanbul: Legal Yayınevi.

Topçuoğlu, H., Özdemir, İ. (1999). “2000 Yılına Girerken İİ Sağlığı ve İİ Güvenliği Uygulamalarının Görünümü”, İİ Sağlığı ve Güvenliği Konferansı Bildiriler Kitabı. Makine Mühendisleri Odası Yayın No: 239, İstanbul.

Uslu, Muharrem. (2002). Kazaların Oluİ Sebepleri (Kaza Zinciri). Ankara: Meyil Matbaası.

Yalçın, S. (1999). Personel Yönetimi. 6. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.

Yüksel, Ö. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi.

Ankara: Gazi Kitabevi. http://eurofound.europa.eu/eiro/2004/01/feature/tn04

01101f.html.