Annan Planı ile kurulması öngörülen Kıbrıs Türk Kurucu Devleti'nin Anayasası kibris türk devleti anayasasi
Yüklə 287,05 Kb.
|
Sanıkların Hakları Madde 22 (1) Hiç kimse, işlendiği zaman yasada suç teşkil etmeyen bir eylem veya ihmalden dolayı suçlu sayılamaz ve herhangi bir suç için, işlendiği zaman yasanın bu suç için açıkça koyduğu cezadan daha ağır bir cezaya çarptırılamaz. (2) Bir suçtan dolayı beraat eden veya hüküm giyen bir kişi, aynı suçtan dolayı tekrar yargılanamaz. Hiç kimse, aynı eylem veya ihmalden dolayı iki defa cezalandırılamaz. (3) Hiçbir yasa, suçun ağırlığıyla orantılı olmayan bir ceza öngöremez. (4) Bir suçtan sanık herkes, suçluluğu yasaya uygun olarak ispat edilinceye kadar suçsuz kabul edilir. (5) Bir suçtan sanık herkes aşağıdaki asgari haklara sahiptir: (a) İsnat edilen suçlamanın nitelik ve nedeninin, anladığı bir dilde ve ayrıntılı şekilde derhal kendisine bildirilmesi; (b) Savunmasını hazırlaması için yeterli zaman ve imkana sahip olmak; (c) Bizzat veya seçeceği veya eğer yeterli mali olanaklardan yoksun bulunuyor ve adaletin sağlanması için gerekli görülüyorsa, kendisini parasız olarak atanacak bir avukat aracılığıyla savunmak; Ancak, hapis cezasını gerektiren suçlarda, yeterli imkandan yoksun olan her kişi, Devlet’in atayacağı bir avukattan yararlanma hakkına sahiptir ve bu hak yasayla sağlanır. (d) Bizzat veya avukatı aracılığıyla, aleyhindeki tanıkların sorguya çekilmesi veya çektirilmesinin ve lehindeki tanıkların celbi ve aleyhindeki tanıklarla aynı şartlar altında sorguya çekilmesinin temini; (e) Mahkemede kullanılan dili anlayamadığı veya konuşamadığı takdirde, bir tercümanın yardımından bedelsiz olarak yararlanmak. (6) Malların toptan müsaderesi cezasının konulması yasaktır. Bireyin Özel Hayatının Gizliliği Madde 23 (1) Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini talep etme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliği ihlal edilemez. Adli kovuşturmanın gerektirdiği istisnalar mahfuzdur. (2) Yasanın tanımladığı durumlarda mutad usule göre verilmiş mahkeme veya yargıç kararı olmadıkça, kimsenin üstü, özel kağıtları ve eşyası aranamaz ve bunlara el konulamaz. Kişiye Ait Bilgilerin Korunması Madde 24 (1) Herkes, kişisel bilgilerinin korunması hakkına sahiptir. (2) Kişisel bilgiler, belirli şartlar altında veya yasaya uygun surette, ilgili kişinin rızası alınarak adil bir şekilde işleme tabi tutulur. Her şahıs, kendisi hakkındaki bilgilere erişme ve bu bilgilerin düzeltilmesini talep etme hakkına sahiptir. Konut Dokunulmazlığı Madde 25 (1) Kimsenin konut dokunulmazlığı ihlal edilemez. (2) Yasanın açıkça gösterdiği durumlarda, mutad usule göre verilmiş mahkeme veya yargıç kararı olmadıkça, kamu güvenliği veya kamu düzeni bakımından gecikmede sakınca bulunan durumlarda ise, yasayla yetkili kılınan merciin emri olmadıkça, hiçbir konuta girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz. Yetkili merciin kararı yirmidört saat içinde onay için mahkemeye veya yargıca sunulur. Mahkeme veya yargıç, el koymadan itibaren kırksekiz saat içinde konu hakkında karar vermediği takdirde, el koyma işlemi geçersiz ve hükümsüz addolunur. Haberleşme Özgürlüğü Madde 26 (1) Herkes, haberleşme ve bilgiye serbestçe erişim özgürlüğüne sahiptir. (2) Haberleşmenin gizliliği temel bir ilkedir. Yasayla gerekli görülen durumda, mahkeme veya yargıç tarafından yasaya uygun olarak verilmiş bir karar olmadıkça, bu gizliliğe müdahale olunamaz. (3) Devlet’in kurumları, yasal yetkilerinin tanımı gereği, kişilere, kamuoyunu veya kendilerini ilgilendiren konularda tam ve doğru bilgi vermekle yükümlüdürler. Dolaşım ve İkamet Özgürlüğü Madde 27 (1) İşbu Anayasa, Kuruluş Anlaşması, Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası ve ilgili Anayasal Nitelikli Yasanın hükümlerine bağlı kalmak koşuluyla, herkes dolaşım özgürlüğüne sahiptir. Bu özgürlük ancak kamu güvenliği ve salgın hastalıkların önlenmesi amaçlarıyla ve yasayla kısıtlanabilir. (2) İşbu Anayasa, Kuruluş Anlaşması, Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası veya ilgili Anayasal Nitelikli Yasanın hükümlerine bağlı kalmak koşuluyla, Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti’nin her vatandaşı, Devlet ülkesinde tercih ettikleri herhangi bir yerde ikamet özgürlüğüne sahiptir. Bu özgürlük ancak, ulusal güvenlik, salgın hastalıkların önlenmesi, kamu mallarının korunması, sosyal, ekonomik ve tarımsal gelişmeyi ve sağlıklı kentleşmeyi gerçekleştirme amaçlarıyla gerekli görüldüğünde yasayla kısıtlanabilir. (3) İşbu Anayasa, Kuruluş Anlaşması, Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası veya ilgili Anayasal Nitelikli Yasanın hükümlerine bağlı kalmak koşuluyla, hiçbir Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşı isteği dışında Devlet ülkesi dışına çıkarılamaz veya aynı şekilde girmekten alıkonulamaz. (4) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının Devlet ülkesinde sürekli ikamet hakkı, Kuruluş Anlaşmasında zikredilen oranı aşmayacak oran üzerinde uzlaşılmış bir oranda olur. Bu tür kişilerin sürekli ikamet başvuruları işbu Anayasa, Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası Kuruluş Anlaşması ve ilgili Anayasal Nitelikli Yasa temelinde ve demokratik ilkeler ve hakkaniyet ilkeleriyle uyumlu olarak değerlendirilir. (5) Kıbrıs Rum Devleti iç vatandaşlık statüsüne sahip olanların, Devlet ülkesinde ikametleri, Kuruluş Anlaşması ve Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasasında öngörüldüğü şekilde yasayla kısıtlanabilir.
(2) Dini ibadet şekilleri, dinsel törenler ve ayinler ile dinsel eğitim ve öğrenim kamu düzenine, genel ahlaka veya bu amaçla çıkarılmış yasalara aykırı olmadığı takdirde serbesttir. (3) Hiç kimse, ibadete, dinsel ayin ve törenlere katılmaya, dini itikadını ve inancını açıklamaya zorlanamaz; dini itikat ve inancından dolayı kınanamaz. (4) Hiç kimse, Devlet’in sosyal, ekonomik, siyasal veya hukuk düzenini, kısmen de olsa, dini esaslara dayandırmak veya siyasal ve kişisel çıkar veya nüfuz sağlamak amacıyla dini veya dini duyguları yahut dince kutsal sayılan şeyleri her ne surette olursa olsun, istismar edemez veya kötüye kullanamaz. Bu yasağı ihlal eden veya başkalarını buna teşvik eden gerçek veya tüzel kişiler hakkında ilgili yasa hükümleri uygulanır. Düşünce, Konuşma ve İfade Özgürlüğü Madde 29 (1) Herkes, düşünce ve kanaat özgürlüğüne sahiptir. Hiç kimse, düşüncelerini ve kanaatini açıklamaya zorlanamaz. Bir kimsenin düşüncelerine dayalı bir suç olamaz. (2) Herkes, düşüncelerini ve kanaatini, söz, yazı, resim veya başka yayma yöntemleriyle tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayımlama hakkına sahiptir. Bu hak, herhangi bir kamu makamının müdahalesi olmaksızın ve Devlet sınırlarıyla bağlı kalmaksızın, kanaatını açıklama, haber ve fikir alma ve verme özgürlüklerini de kapsar. (3) Kimse düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz ve aynı şekilde düşünceleri ve kanaati nedeniyle kınanamaz ve ayrımcılığa tabi tutulamaz. (4) Konuşma ve ifade özgürlüklerinin kullanılması, anayasal düzen, laiklik, kamu güvenliği, kamu düzeni, genel sağlık, genel ahlakın yararı için veya başkalarının şöhret veya haklarının korunması veya gizli tutulması kaydıyla alınan bilgilerin açıklanmasının önlenmesi veya yargının tarafsızlığının sürdürülmesi için, demokratik toplumda zorunlu olduğu şekilde gerekli durumlarda ve ölçüde yasayla sınırlandırılabilir. (5) Savaş propagandası yapılması, ayrımcılık ve milli, ırkçı veya dini nefretin ve şiddetin körüklenmesi yasaktır. Bilim ve Sanat Özgürlüğü Madde 30 Herkes, bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme, açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü araştırmayı yapma hakkına sahiptir. Akademik özgürlüğe tam saygı gösterilir. Basın Özgürlüğü Madde 31 (1) Basın ve yayın özgürlüğü herkes için teminat altına alınmıştır ve sansüre tabi tutulamaz. (2) Devlet, basın, yayın ve haber alma özgürlüğünü güvence altına alacak gerekli önlemleri alır. (3) Basın ve haber alma özgürlüğü, kamu düzeninin veya kamu güvenliğinin veya genel ahlakın korunmasını veya kişilerin şeref, haysiyet ve haklarına saldırıların ve suç işlemeye kışkırtmanın önlenmesini veya yargı görevinin amacına uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak üzere yasayla kısıtlanabilir. (4) Yargı görevinin amacına uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla ve yasayla belirtilecek sınırlar içinde, herhangi bir mahkeme veya yargıç tarafından verilecek kararlar saklı kalmak üzere, olaylar hakkında yayın yapılmasına yasaklama getirilemez..
(2) Gazete, broşür ve dergilerin yayımlanması, dağıtım ve mali kaynaklar ile gazetecilik mesleğiyle ilgili koşullar yasayla düzenlenir. Bu tür bir yasa, haber, düşünce ve kanaatlerin serbestçe yayımlanmasını engelleyici veya zorlaştırıcı siyasal, ekonomik, mali veya teknik kayıtlar koyamaz. (3) Gazete ve dergiler, Devletin ve diğer kamu teşekküllerinin veya bunlara bağlı kurumların araç ve olanaklarından eşitlik ilkesine göre yararlanır. (4) Devlet’in sınırları içinde yayımlanan gazete, dergi ve broşürler, yalnızca demokratik bir toplumda gerekli olmak kaydıyla, laikliğin, kamu güvenliğinin, kamu düzeninin veya genel ahlakın korunması amacı için, yasada öngörülen hallerde yargıç kararıyla toplatılabilir. Kitap Yayımlama Hakkı Madde 33 (1) Kişiler tarafından kitap yayımlanması herhangi bir ön izne ve sansüre tabi kılınamaz. (2) Devlet sınırları içinde yayımlanan kitaplar, yalnızca demokratik bir toplumda gerekli olmak kaydıyla, laikliğin, kamu güvenliğinin, kamu düzeninin veya genel ahlakın korunması amacı için yasada öngörülen hallerde yargıç kararıyla toplatılabilir. Basım Teçhizatının Korunması Madde 34 (1) Basımevleri ve destek binaları ile matbaa makinaları ve şahıslara ait teçhizat müsadere edilemez, el konulamaz veya faaliyetten men edilemez. (2) Basımevleri ve destek binaları ile matbaa makinaları ve şahıslara ait teçhizat, demokratik bir toplumda gerekli olan hallerde, laikliğin, kamu güvenliği ve düzeninin ve kamu ahlakının korunması amacıyla, yasanın öngördüğü hallerde yargıç kararıyla müsadere edilebilir, el konulabilir veya faaliyetten menedilebilir. Basın Dışındaki Haberleşme Araçlarından Yararlanma Hakkı Madde 35 Vatandaşlar ve siyasi partiler, kamu teşekküllerinin sahip olduğu basın haricindeki haberleşme ve yayın araçlarından yararlanma hakkına sahiptir. Bu yararlanmanın koşulları ve usulleri, demokratik ilkelere ve hakkaniyet ilkesine uygun olarak yasayla düzenlenir. Yasa, insan haklarına, demokrasinin ve hukukun üstünlüğü ve sosyal adalet ilkelerine dayanan laik devletin, kamu güvenliğinin ve genel ahlakın korunması halleri dışındaki bir nedene dayanarak, halkın bu araçlarla haber almasını, düşünce ve kanaatlere ulaşmasını veya kamuoyunun serbestçe oluşturulmasını engelleyici şartlar getiremez. Düzeltme ve Cevap Hakkı Madde 36 (1) Düzeltme ve cevap hakkı, yalnızca kişilerin şeref ve haysiyetlerinin rencide edilmesi veya haklarında gerçeğe aykırı yayınlar yapılması hallerinde tanınır ve yasayla düzenlenir. (2) Bir düzeltme veya cevabın yayınlanmadığı hallerde, bunun yayınlanmasının elzem olup olmadığına, ilgili şahsın başvuru tarihinden itibaren en geç yedi gün içerisinde yargıç tarafından karar verilir. Toplantı ve Gösteri Hakkı Madde 37 Devlet ülkesinde daimi ikamet eden herkes, önceden izin almaksızın, silahsız ve şiddet içermeyen toplantı veya gösteri tertipleme hakkına sahiptir. Bu hak, kamu düzenini korumak için yasayla kısıtlanabilir. Dernek Kurma Hakkı Madde 38 (1) Herkes, önceden izin almaksızın, dernek kurma hakkına sahiptir. Bu hakkın kullanılmasında uygulanacak şekil ve usuller yasayla düzenlenir. Yasa, laik düzenin, kamu güvenliğinin, kamu düzeninin ve genel ahlakın yararı çerçevesinde kısıtlamalar getirebilir. (2) Hiç kimse, herhangi bir derneğe üye olmaya veya herhangi bir derneğin üyeliğini sürdürmeye zorlanamaz. (3) Dernekler, yasada öngörülen hallerde ve yukarıdaki (1)’inci fıkrada zikredilen nedenlerle yargıç kararıyla kapatılabilir.
(2) Evlenme çağına erişen herhangi bir kadın ile herhangi bir erkeğin, evlenme ve bir aile yuvası kurma hak ve yükümlülükleri yasayla düzenlenir. Çocukların Korunması Madde 41 (1) Çocuklar, korunma ve bakılma hakkına ve düşünce ve kanaat özgürlüğüne sahiptir. Çocukların düşünce ve kanaatleri yaşları ve olgunlukları gözönünde bulundurularak değerlendirilir. (2) Çocuklarla ilgili gerçek ve tüzel kişilerin tüm kamuya yönelik ve özel faaliyetlerinde çocukların yararına öncelik verilir. (3) Her çocuk, şahsi menfaatine aykırı olmadığı sürece, ebeveyninin her ikisiyle de doğrudan ve düzenli temas kurma hakkına sahiptir. Yaşlıların Korunması Madde 42 Devlet, yaşlıların, onurlu ve bağımsız bir yaşam sürmeleri ve toplumsal ve kültürel faaliyetlere katılmalarını temin edecek surette korunması için gerekli önlemleri alır ve teşkilatları kurar. Mülkiyet Haklarına İlişkin Genel Hükümler Madde 43 (1) Herkes mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. Bu haklar yasayla kamu yararı için yalnızca yasayla kısıtlanabilir. (2) Mülkiyet hakkının kullanılmasına kısıtlama ve sınırlamalar, kamu güvenliği, genel sağlık, genel ahlak veya şehir ve ülke planlaması veya herhangi bir mülkün kamu yararı için geliştirilmesi ve bundan yararlanılması veya başkalarının haklarının korunması için yasayla getirilir. (3) Malvarlığının ekonomik değerini fiilen azaltan bu tür herhangi bir kısıtlama ve sınırlama için derhal adil bir tazminat ödenir; anlaşmazlık halinde tazminat hukuk mahkemesince kararlaştırılır. (4) (2)’nci ve (3)’üncü fıkralardaki hükümler, herhangi bir verginin veya cezanın tahsili, herhangi bir hukuki hükmün yerine getirilmesi, sözleşmeden doğan bir yükümlülüğün uygulanmasının sağlanması veya can veya malın tehlikeden korunması için yasayla getirilmiş hükümleri etkilemez. (5) Fikri mülkiyet hakkının korunması yasayla düzenlenir. (6) Devlet, iç vatandaşlık statüsüne sahip kişilerin, Kıbrıs Rum Devletindeki mülkiyet haklarının korunması için, hukuki yardım sağlanması dahil, Kurucu Anlaşmanın ilgili hükümleri doğrultusunda, yasayla her düzeyde uygun önlemleri alabilir. Toprağın Korunması Madde 44 Devlet’in, toprağın verimli olarak kullanımını sağlamak, topraksız olan veya yeterli toprağı bulunmayan çiftçiye toprak vermek ve toprağın erozyon ve çevreye yönelik diğer tehlikelerden korunması amaçlarıyla gereken önlemleri alır. Yasa değişik tarım bölgelerinin ihtiyaçları ve değişik çiftçilik türleri bağlamında, bu amaçlarla yararlanılabilecek toprağın genişliğini tasrih edebilir. Kıyıların Korunması Madde 45 (1) Kıyılar, Devletin münhasır kontrolü ve mülkiyeti altındadır ve yalnızca kamu yararı için kullanılabilir. (2) Belediye sınırları dışında, hareketli kumulun bitiminden itibaren yüz metrelik kıyı şeridi içinde kalan bölgede, kıyıların doğal güzelliğini bozmamak kaydıyla, yalnızca Devlet’e ait, çok gerekli ve kamu yararına olan yapılar inşa edilebilir. Mevcut binalar ve yapılarla ilgili hususlar yasayla düzenlenir. (3) Belediye sınırları içindeki kıyıların korunması ve yüz metrelik kıyı şeridi içinde kalan bölgede gelecekte inşa edilebilecek yapı ve tesisler ile mevcutların durumu, kamu yararının ve şehir planlamasının gereklerine uygun olarak yasayla düzenlenir. (4) Bu hükmün mülkiyet haklarına tecavüzü mümkün kıldığı şeklinde yorumlanmaması kaydıyla, kamu güvenliği, kamu düzeni, kamu yararı, genel sağlık ve çevrenin korunması için yasayla kısıtlama getirilmediği sürece, kıyı şeridinden yüz metre içeriye giriş kimse tarafından engellenemez ve ücrete tabi tutulamaz. Tarih, Kültür ve Doğa Varlıklarının Korunması Madde 46 Devlet, Kuruluş Anlaşması ve Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası çerçevesinde, tarih ve kültür değeri olan eser ve anıtlar ile kültür varlıklarının ve doğal zenginliklerin korunmasını sağlar, bu amaçla düzenleyici, destekleyici ve özendirici önlemleri alır. Bunlardan özel mülkiyete konu olanlara getirilecek sınırlamalar ve bu nedenle hak sahiplerine yapılacak yardımlar ve sağlanacak ayrıcalıklar yasayla düzenlenir. Yıkılmış veya herhangi bir şekilde yok olmuş veya tahribata uğramış tarihi yapıların yerine başka yapılar inşa edilemez. İnşa edilme zorunluluğu doğarsa, yıkılmış veya herhangi bir şekilde tahribata uğramış tarihi yapı aslına uygun bir şekilde yeniden inşa veya tamir edilir. Devlet, bu amaçla gerekli önlemleri alır ve gerekli yasal düzenlemeleri yapar. Çevrenin Korunması Madde 47 (1) Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. (2) Hiçbir gerçek veya tüzel kişi, hiçbir amaçla, insan sağlığına zarar verecek veya doğal kaynakları ve biyolojik çeşitliliği tehlikeye atacak nitelikteki sıvı, gaz veya katı maddeleri doğaya akıtamaz veya dökemez. (3) Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devlet’in ve gerçek ve tüzel kişilerin görevidir. (4) Devlet, ulusal parklar kurulması amacıyla gerekli önlemleri alır. İktisap ve Müsadere Madde 48 (1) Devlet, Belediye işletmeleri ve yasanın kendilerine zorunlu iktisap yetkisi tanıdığı kamu teşekkülleri veya kamu hizmeti gören kurumlar: (a) Genel bir zorunlu iktisap yasasında özel olarak öngörülen ve kamu yararına olan bir amaç için; ve
(2) Zorunlu iktisaba konu malın bedelinin hesaplanma şekil ve usulü yasayla düzenlenir. (3) Zorunlu iktisaba konu olmuş herhangi bir taşınmaz mal veya bu gibi bir mal üzerindeki herhangi bir hak veya yarar, sadece zorunlu iktisabın amacı için kullanılabilir. İktisap tarihinden başlayarak üç yıl içerisinde sözkonusu amacın elde edilememiş olması durumunda, iktisabı yapan makam, bu üç yıllık sürenin bitiminde iktisap edilen malı, iktisap bedeli üzerinden eski sahibine vermeyi teklif eder. Bu teklifi alan kişi kabul veya red cevabını teklifi aldığı tarihten başlayarak üç ay içinde bildirir; kabul ettiğini bildirdiği takdirde, kabul tarihinden başlayarak üç ay içinde iktisap bedelini iade etmesi halinde, iktisap edilen mal kendisine derhal geri verilir. (4) Yukarıdaki fıkranın hükümleri, herhangi bir verginin veya para cezasının tahsili, herhangi bir mahkeme kararının yerine getirilmesi, sözleşmeden doğan herhangi bir yükümlülüğün gereğinin ifası veya can veya malın tehlikeden korunması amacını taşıyan, herhangi bir yasa hükmünü etkilemez. (5) Devlet, (a) Genel bir müsadere yasasında özel olarak öngörülen kamu yararına yönelik bir amaç için; ve (b) Bu amacın, müsadereyi yapan makamın bir kararıyla vazolunması ve müsadere nedenlerini açıkça belirten bir yasanın hükümleri uyarınca gerçekleştirilmesi halinde; ve (c) Üç yılı geçmeyen bir süre için; (d) Hakkaniyete uygun tazminatın ödenmesi koşuluyla, herhangi bir taşınır veya taşınmaz malı müsadere edebilir. (6) Herhangi bir kişi, bu Madde hükümleriyle ilgili olarak mahkemeye başvurma hakkına sahiptir ve böyle bir başvuru zorunlu iktisap işlemini durdurma sonucunu yaratır. Mahkemenin bu fıkra uyarınca vereceği herhangi bir karar temyiz edilebilir.
(2) Herhangi bir kısıtlama veya sınırlandırma işleminin sözkonusu olduğu hallerde, mahkeme bu işlemlerin durdurulmasını emredebilir. Devletleştirme Madde 50 Kamu hizmeti niteliği taşıyan özel girişimler, kamu yararının zorunlu kıldığı hallerde, cari değerinin nakit olarak ödenmesi koşuluyla devletleştirilebilir. Değer takdiri ve ödeme usulleri yasayla düzenlenir. Konut Hakkı Madde 51 Devlet, konut sahibi olmayan veya insanca ikamete uygun sağlıklı yaşama koşullarını taşımayan bir evi bulunmayan ailelerin iskan gereksinmelerini karşılayacak önlemleri yasayla düzenler. Sağlık Hakkı Madde 52 (1) Herkes, koruyucu sağlık hizmetleri çerçevesinde tıbbi bakımdan yararlanma hakkına sahiptir. (2) Herkesin beden ve ruh sağlığı içinde sağlam şekilde yaşayabilmesini ve tıbbi bakım görmesini en yaygın biçimde sağlamak Devlet’in görevidir. Sözleşme Hakkı Madde 53 (1) Sözleşme hukukunun genel ilkelerince konulan koşullara, sınırlandırmalara veya kısıtlamalara ve yürürlükteki yasalara uymak kaydıyla, herkes serbestçe sözleşme yapma hakkına sahiptir. Ekonomik bakımdan güçlü kişilerin diğer kişileri istismarı yasayla önlenir. (2) Sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülükler kamu yararı, kamu düzeni, sosyal adalet ve kamu güvenliği gibi nedenlerle yasayla düzenlenebilir veya kısıtlanabilir. (3) Devlet, belirli yörelerdeki sosyal ve ekonomik gereksinmeleri ve özellikleri dikkate alarak, konut kiraları konusunda, yasayla, gerekli önlemleri alabilir, kısıtlamalar getirebilir ve ayarlamalar yapabilir.
(2) Ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmayı ve cinsiyetlerarası eşitlik perspektifini demokratik yollarla gerçekleştirmek ve bu amaçlarla kamu tasarruflarını arttırmak, yatırımları toplum yararının gerektirdiği önceliklere yönlendirmek ve kalkınma projeleri hazırlamak Devlet’in görevidir. Çalışma Özgürlüğü Madde 55 (1) Devlet’te daimi olarak ikamet eden herkes dilediği alanda çalışma özgürlüğüne sahiptir. Özel girişim kurmak serbesttir. Bu özgürlük, kamu yararı amacıyla yasayla kısıtlanabilir. (2) Yasa, kamu yararına uygun olduğu takdirde, temel kamu hizmeti niteliğinde olan veya Devlet’e ait enerji kaynağı veya doğal kaynakların kullanılmasını ilgilendiren bazı teşebbüslerin münhasıran Devlet, Belediye işletmesi veya sözkonusu yasayla oluşturulup Devlet’in kontrolü altında idare edilen bir kamu teşekkülü tarafından deruhte edilmesini öngörebilir. (3) Devlet, özel girişimlerin, Devlet ekonomisinin gereklerine ve sosyal amaçlara uygun olarak gelişmesini ve güvenlik ve istikrar içinde faaliyet göstermesini sağlamak için gerekli önlemleri alır.
Yüklə 287,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|