Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya Giriş


Paralinqvistik və ekstralinqvistik işarələrə



Yüklə 3,06 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə32/78
tarix11.11.2023
ölçüsü3,06 Mb.
#131759
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   78
Sofiya m

Paralinqvistik və ekstralinqvistik işarələrə
tələffüz xüsusiyyətləri, səs tembri, 
səsin alçalıb-yüksəlməsi, nitqin surəti, nitqin təşkili və s. amillər aiddir. 
Paralinqvistika və ekstralinqvistika şifahi ünsiyyətə əlavələrdir. Paralinqvistika 
səsin keygiyyəti, diapazonu, tonudur. Ekstralinqvistika isə nitqdə fasilə, öskürək və 
s.dir. Paralinqvistik və ekstralinqvistik işarələrə nitq zamanı intonasiyanın 


dəyişdirilməsi, pauzanı, öskürməyi, narazılığı bildirmək üçün səs tonunun 
yüksəltilməsi, bir anlığa danışığın dayandırılması və s. hərəkətləri aid etmək olar. 
3. Məkanla bağlı işarələr sistemini çox zaman proksemimika 
(“proxomi” latın 
mənşəli sözdür, hərfi mənası “yaxın”deməkdir) da adlandırırlar. Bəzən insanlarla 
həm zaman, həm məkan baxımından saxladığın məsafə də müəyyən mesajlar 
ötürmək üçün vasitəyə çevrilir. Bu baxımdan mütəxəssislər əsasən 4 yaxınlıq 
bölgəsindən bəhs edirlər: 
1.Məhrəm bölgə - 15-46 sm 
2.Şəxsi bölgə - 46 sm – 1.2m 
3.Sosial bölgə - 1.2m – 3.6m 
4.Ümumi bölgə - 3.6 – daha artıq 
Məhrəm bölgə ən yaxın qohumlar və ən səmimi dostlar, sevgililər arasında 
mövcud olur. Tanımadığın, yaxud tanıyıb heç sevmədiyin birinin bu bölgəyə daxil 
olması sizi narahat edəcək. Eləcə də sən başqasına bu məsafədə yaxınlaşdıqda onu 
narahat edəcək, heç də xoş hisslər yaratmayacaqsan. 
Şəxsi bölgə daha çox fərdi seçimlərlə bağlıdır. Bu bölgədə ətrafdakılarla 
məsafənizi özünüz təyin edirsiniz. Bu bölgə müxtəlif tədbirlərdə, ofis daxilində 
keçirilən mərasimlərdə, dost məclislərində yoldaşlarımızla aramıza qoyduğumuz 
məsafədir.
Sosial bölgə isə yad insanlarla, misal üçün, evimizi təmir edən ustalarla, 
mağazadakı satıcı ilə, işə yeni gələn əməkdaşla aramızdakı məsafədir. 
Ümumi və ya ortaq ünsiyyət bölgəsində birinci və ikinci ünsiyyət bölgəsindəki 
hərəkət və davranışları həyata keçirçək mümkün deyil və yersizdir. Hətta bu 
məsafədə işgüzar ünsiyyət də həyata keçirilə bilməz. Bu məsafədə sadəcə olaraq, 
misal üçün mühazirə dinləyirsən və deyə bilərsən ki, ümumi ünsiyyət bölgəsinə 
düşmüsən.

Yüklə 3,06 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   78




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin