İlk 10 alt şəbəkə:172.16.0.0 -dan .255.255.255.0
Alt şəbəkə nömrəsi
|
İP ünvanlar
|
Genişyayımlı ünvan
|
172.16.0.0
|
172.16.0.1-172.16.0.254
|
172.16.0.255
|
172.16.1.0
|
172.16.1.1-172.16.1.254
|
172.16.1.255
|
172.16.2.0
|
172.16.2.1-172.16.2.254
|
172.16.2.255
|
172.16.3.0
|
172.16.3.1-172.16.3.254
|
172.16.3.255
|
172.16.4.0
|
172.16.4.1-172.16.4.254
|
172.16.4.255
|
172.16.5.0
|
172.16.5.1-172.16.5.254
|
172.16.5.255
|
172.16.6.0
|
172.16.6.1-172.16.6.254
|
172.16.6.255
|
172.16.7.0
|
172.16.7.1-172.16.7.254
|
172.16.7.255
|
172.16.8.0
|
172.16.8.1-172.16.8.254
|
172.16.8.255
|
172.16.9.0
|
172.16.9.1-172.16.9.254
|
172.16.9.255
|
-------------------
|
------------------------------------
|
----------------------------
|
172.16.254.0
|
172.16.254.1-172.16.254.254
|
172.16.254.255
|
172.16.255.0
|
172.16.255.1-172.16.255.254
|
172.16.255.255
|
İP ünvanların sinifləri
A,B və C sinif şəbəkələr haqqında əsas faktlar
|
A sinifi
|
B sinifi
|
C sinifi
|
Birinci oktetin diopazonu
|
1-126
|
128-191
|
192-223
|
Mümkün şəbəkə nümrələri
|
1.0.0.0-
126.0.0.0
|
128..0.0.0-
191.255.0.0
|
192.0.0.0-
223.255.255.0
|
Şəbəkələrin cəmi sayı
|
27-2=126
|
214-2=16 384
|
221=2097152
|
Hər bir şəbəkədəki hostların sayı
|
224-2
|
216-2
|
28-2
|
Şəbəkə hissəsindəki oktetlərn sayı
|
1(8)
|
2(16)
|
3(24)
|
Host hissəsindəki oktetlərin sayı
|
3(24)
|
2(16)
|
1(8)
|
Susmaya görə maska
|
255.0.0.0
|
255.255.0.0
|
255.255.255.0
|
Eyni sinifləşdirilmiş şəbəkədəki ünvanların şəbəkə və host hissələrinin müqayisəsi
Eyni şəbəkədəki ünvanlar şəbəkə hissələrində eyni qiymətlərə malik olurlar.
Eyni şəbəkədəki ünvanlar host hissələrində müxtəlif qiymətlərə malik olurlar
Susmaya görə maska
Susmaya görə maska A,B,C sinif ayrılmamış şəbəkənin host və şəbəkəsinin ölçüsü ilə təyin olunur.Məsələn A sinif 10.0.0.0 şəbəkəsinin birinci tək oktetinin şəbəkəsi var və sonuncu 3 okteti host hissəyə aiddir.Nəticədə A sinif üçün 255.0.0.0 susmaya görə maskanı əldə etmiş oluruq.
Susmaya görə maskalar
Hər bir şəbəkədəki hostların satının hesablanması
2H-2
harada ki,H-host bitlərinin sayını bildirir.
Şəbəkə İD və əlaqəli nömrələrin çatdırılması
Hər bir şəbəkənin təsvir olunan 4 əsas nömrəsi var.Bu nömrələr aşağıdakılardır.
Şəbəkə nömrəsi
Birinci istifadə oluna bilən ünvan
Sonuncu istifadə olunan ünvan
Şəbəkənin genişyayımlı ünvanı
İP ünvanına görə sinifləşdirilmiş şəbəkə haqqında informasiya əldə etmə ardıcıllığı
I addım:Birinci oktetə görə sinifin(A,B və ya C) müəyyən edilməsi
II addım:Sinifə uyğun olaraq şəbəkə və host oktetlərini ayırmaq
III addım:İP ünvanın host oktetini sıfırlayaraq şəbəkə nömrəsini(ünvanını) almaq
IV addım :Şəbəkə İD-nin dördüncü oktetinə bir əlavə etməklə birinci ünvanı tapmaq
V addım:Şəbəkə İD-nin host oktetlərini 255-ə dəyişməklə genişyayım ünvanını tapmaq
VI addım:Şəbəkənin genişyayım ünvanının dördüncü oktetindən bir çıxmaqla axırıncı ünvanı tapmaq
Şəbəkə İD və başqa qiymətləri 10.17.18.21-dən çatdırma nümunəsi
Alt şəbəkə maskasının analizi
Bu qiymətdə 1 və 0-lar növbələnməməlidir.
Əgər 1 varsa solda olmalıdır
Əgər 0 varsa solda olmalıdır
İkilik və prefiks maskalar arasında çevirmə qaydaları
İkilikdən prefiksə-İkilik maskadakı ikilik birləri toplayın və /-dən sonra onluq qarşılığını yazın
prefiksdən ikiliyə-P prefiksinin qiymətini ikilik birlərlə yazıb 32 bitlik qiymətə bərabər olana kimi sıfırları əlavə etməklə tamamlayın
Alt şəbəkə maskasının mümkün 9 qiyməti
Şəbəkə maskalarının bəzi funksiyaları
Alt şəbəkədəki ünvanların prefiks(şəbəkə və alt şəbəkə ilə birləşdirilmiş) hissəsinin tutumunu təyin edir.
Alt şəbəkədə ünvanların host hissəsinin tutumunu təyin edir.
Alt şəbəkələrin hostlarının sayının hesablanmasında istifadə oluna bilər.
Şəbəkəni hazırlayan üçün şəbəkədəki qurğulara hazırlanma xüsusiyyətlərini (alt şəbəkənin nömrəsi və host bitləri) bildirmək vasitəsi kimi nəzərdə tutulur.
Müəyyən ehtimallar altında sinifləşdirilmiş şəbəkədəki bütün alt şəbəkələrin nömrələrinin hesablanmasında istifadə oluna bilər.
Alt şəbəkə İD-si və ya alt şəbəkənin genişyayımlı ünvanının hər ikisinin ikilik hesablanmasında istifadə edilə bilər.
Eyni alt şəbəkədə olan İP ünvanların müqayisəsi
Prefiks(alt şəbəkə) hissəsi:eyni alt şəbəkədəki bütün ünvanlarda eyni olurlar
Host hissəsi :Eyni alt şəbəkədəki bütün ünvanlarda müxtəlif olurlar
Sinifləşdiriliməmiş(Classless) iki hissəli İP ünvanın görünüşü
Sinifləşdirilmiş(Classful) üç hissəli İP ünvanın görünüşü
Sinifləşdirilməmiş(Classless) və Sinifləşdirilmiş(Classful) ünvanlaşdırmaların
təyinatı.
Sinifləşdirilməmiş ünvanlaşdırma:Bu anlayışda İPv4 ünvanın siniflərə(A,B və C) baxılmadan maskanın təyin etdiyi prefiks və host hissələri olur.
Sinifləşdirilmiş ünvanlaşdırma : Bu anlayışda İPv4 A,B və C siniflərinin qaydalarına uyğun olaraq maskanın təyin etdiyi şəbəkə ,alt çəbəkə və host hissələri olur.
Makaların analizi və qiymətlərin hesablanmasının formal ardıcıllığı
I addım.Ehtiyaca görə maskanı prefiks(/P) formasına çevirin
II addım.Sinifə uyğun olaraq N-i müəyyən edin
III addım.S=P-N
IV addım.H=32-P
V addım.Hər bir şəbəkədəki hostların sayının hesablanması 2H-2
VI addım.Alt şəbəkələrin sayının hesablanması 2S
Qurulmuş alt şəbəkələrin analizi
Alt şəbəkələrdəki nömrələrin (sayların) təyinatı
Alt şəbəkə ardıcıl saylar yığımına malikdir
Alt şəbəkə 2H sayına malikdir,harda ki H alt şəbəkə maskası ilə təyin olunan host bitlərinin sayını göstərir
Diopazonda 2 xüsusi nömrə İP ünvanlar kimi istifadə edilə bilməz
Birinci(ən kiçik) nömrə alt şəbəkəni(alt şəbəkə İD-si) identifikasiya edir
Axrıncı nömrə(ən böyük) alt şəbəkənin genişyayımını bildirir.
Alt şəbəkə İD-si və alt şəbəkənin genişyayım ünvanı arasında qalan bütün ünvanlar fərdi İP ünvanlar kimi istifadə olunur.
Alt şəbəkə İD-nin ikilik hesabdab istifadə edərək tapılması ardıcıllığı
I addım:Maskanı prefiks formatına çevirərək prefiksin uzunluğu tapılır(/P) həmçinin host hissəsinin uzunluğu da 32-P tapılır.
II addım:İP ünvan 32 bitlik ikilik ekvivalentinə çevrilir.
III addım:İP ünvanın prefiks bitləri köçürülür.
IV addım:Host bitlər üçün 0-lar aşağı köçürülür.
V addım:Nəticə olaraq alınmış 32 bitlik qiyməti 8 bitlik hissələrlə əksinə onluq formatına keçirilir.
Alt şəbəkənin genişyayımını ikilik say sistemində tapılmaı
Alt şəbəkə İD-nin ikilik və onluq hesabdan istifadə edərək tapılmasının əsas ardıcıllığı:
I addım:Əgər maskanın okteti 255 -ə bərabərdirsə,həmin oktet üçün 10-luq İP ünvan köçürülür.
II addım:Əgər maskanın okteti 0-a bərabərdirsə həmin oktet üçün onluq aşağı yazılır
III addım:Əgər maskanın okteti 0 və ya 255 deyilsə bu oktet 2-lik hesabla hesablanır
Alt şəbəkənin geniş yayımlı ünvanının ikilik və onluq hesabdan istifadə edərək tapılması ardıcılllığı:
I addım:Əgər maskanın okteti 255-ə bərabərdirsə,həmin oktet üçün onluq İP ünvan köçürülür
II addım:Əgər maskanın okteti 0-a bərabərdirsə,həmin oktet üçün 255 aşağı yazılır
III addım: Əgər maskanın okteti 0 və ya 255 deyilsə bu oktet 2-lik hesabla hesablanır
Alt şəbəkə İD-nin ancaq onluq hesabdan istifadə edərək tapılması ardıcıllığı
I addım:Əgər maskanın okteti 255-ə bərabərdirsə, onluq İP ünvan köçürülür
II addım:Əgər maskanın okteti 0-a bərabərdirsə,onluq 0 yazılır
III addım: Əgər maskanın okteti başqa qiymətdədirsə bu okteti maraqlı oktet kimi qeyd edilir:
A:256 -dan maska çıxılaraq sehirli say tapılır
B:Alt şəbəkə İD-nin qiyməti sehrli say özü qədər artıraraq İP ünvana ən yaxın qiymət kimi tapılır
Alt şəbəkənin geniş yayımlı ünvanının ancaq onluq hesabdan istifadə edərək tapılması ardıcılllığı:
I addım:Əgər maskanın okteti 255-ə bərabərdirsə,alt şəbəkə İD-si köçürülür.
II addım:Əgər maskanın okteti 0-a bərabərdirsə, 255 yazılır
III addım: Əgər maskanın okteti başqa qiymətdirsə bu oktet maraqlı oktet kimi qeyd edilir :
A:256-dan maska çıxılaraq sehirli say tapılır
B:Alt şəbəkə İD-nin qiyməti üzərinə sehrli say əlavə edilir və 1 çıxılır(İD+sehirli say-1)
Şəbəkə Kalkulyatoru
İP kalkulyator İP ünvanlar və şəbəkə maskaları ilə genişyayımlı ünvanın ,şəbəkənin,Cisco wild kart maskasının və host diopazonunun nəticələrini hesablaya bilərik.Həmçinin öyrədici alətlərlə və alt şəbəkənin nəticələri onluq say sistemində asanlıqla başa düşüləcək səviyyədə nəzərdə tutulub.İP ünvanlar kompyuterə təyin olunduqda 32 bitlik İP bitlərin solunda təqdim olunur.Bitlərin təyin olunmuş nömrəsi sinifin ünvanından asılıdır.Kopyuter burda host kimi istinad edilir.Kompyuterin İP ünvanı şəbəkə və host hissədən ibarətdir. İstifadə olunnan ikinci 32 bitli ünvan alt şəbəkə maskası adlandırılır ki,bu da 32 bitli ünvanı necə bölüşdürməyi kompyuterə məlumat kimi bildirir.Bu maska İP ünvanı izah edən bələdçi kimi müəyyən olunur.
Bu kompüter şəbəkəsinin nə qədər bitinin istifadə olunduğunu müəyyən etmək üçün istifadə edilir.Alt şəbəkənin maskası ardıcıl olaraq maskaya sol tərəfdən 1-ləri doldurur.Alt şəbəkənin maskasında həmişə birlər sol tərəfdən yazılır sonra isə maskanın sonuna sıfırlar yazılır.Alt şəbəkə maskasında bitlər kompyuter və yaxud hostlar üçün 0 təyin olunur.
Burada əsas məqsəd qısaca olaraq kompleks şəkildə bütün əməliyyatləri yerinə yetirməkdir.
Alt şəbəkənin mexanizmi bu şəkildədir(müvafiq addımlar ilə):
Şəbəkə siniflərinin İP ünvanları
Təqdimetmə və alt şəbəkənin əsası
Alt şəbəkə maska ünvanlarının yaranması
Alt maska tətbiqi
A və B sinif şəbəkəsinin alt şəbəkələri
Rezident alt şəbəkənin hesablanması
Göründüyü kimi İP ünvan və Şəbəkə tipi təyin etməklə müvafiq olaraq hostun maksimum nömrəsin ,Şəbəkə İD-ni,genişyayımlı ünvanı,İP diopazonu ,alt şəbəkənin maksimum ünvanını (əgər 1-ci subnet-ə icazə biti nəzərə alınarsa maksimum ünvan+2 olacaqdır) əldə etmiş olarıq.Əgər hostun istənilən nömrəsini biz təyin etmiş olsaq onda ona uyğun parametrləri əldə etmiş olarıq.İnformasiya xanasında heç bir əlavə qeyd edilməyibsə hər hansı istisna şərt daxilində bir İP ünvan verilməyib deməkdir.İndi bir neçə istisna hala baxaq
Ehtiyyatda olan İP ünvanlar və təcrübə əsaslı E sinif İP ünvanlar üçün İnformasiya xarakterli- "gələcək istifadə üçün qorunur" yazısı çıxacaqdır.
İP ünvan 127.0.0.0-127.255.255.255-ə kimi lokal host kimi göstərilir.
Şəxsi İP-lər üçün- "şəxsi şəbəkə - yalnız daxili istifadə üçün .internet şəbəkəsi kimi götürmək olmaz" formasını istifadə edirik.
APİPA(Automatic Private İP Address) avtomatik şəxsi ip ünvan üçün -169.254.xxx.xxx
D sinif İP-lər üçün -"Multikast üçün işlənir" ifadəsi istifadə edəcik.
Digər hallarda isə informasiya xanası boş saxlanılmaqla istifadə olunur.
Ədəbiyyat siyahısı
1)Wendell Odom, CCENT/CCNA ICND1 100-101 Official Cert Guide,- IPv4 ünvanı və altşəbəkəsi -Chapter 11,12,13,14
2) Ruslan Şərifovun məqalələri-http://professional.az/ip_subnetting.php
3)Codeproject.com
4)ilkaddimlar.com
5)Apress.Pro.C.Sharp.5.0.and.the.NET.4.5.Framework.Aug.6th.Edition.2012.RETAIL.eBook-ELOHim-Soket proqramlaşdırma
6)Volkan Aktaş-C# 5.0 -.NET kütüphanesinin nesneleri
Dostları ilə paylaş: |