Azərbaycan respublikasi məDƏNİYYƏt və turizm naziRLİYİ

II FƏSİL

TÜRKİYƏDƏ İNKİŞAF ETDİRİLƏN TURİZM NÖVLƏRİ

Mağara turizmi

Mağaraların vizual, idman, sağlamlıq və mədəniyyət baxımından sahib olduğu xüsusiyyətlər, turizmə qaynaq olaraq mağara turizmini ortaya çıxarmışdır. Mağara turizmi, idman və elmi məqsədli olaraq, mağara içlərinin təbii gözəlliklərini kəşf etmələri və tanıtmaları ilə olmuşdur. Mağaralar turizmdə çox böyük bir əhəmiyyətə malikdir. Necə ki, yer üzündə görülən dərə, şəlalə, göl, traverten və s. təbii gözəlliklərin yeraltında varlığı, insan üçün daim qaranlıq və bilinməyən olan yeraltı düşüncəsini, işıqlığa və heyranlığa çevirmişdir. Olduqca zəngin bir coğrafiyaya sahib olan Türkiyədə meydana gəlmələri baxımından fərqliliklər göstərən minlərlə mağara vardır. Türkiyənin Toroslar, Orta Anadolu, cənub-şərq Anadolu, Trakya və Şimal-qərb Anadolu bölgələri mağaralar baxımından zəngin olması ilə seçilir. Türkiyədə vizual olaraq turizmə açılan ilk mağaralar Aralıq dənizi Bölgəsində. Türkiyənin işıqlandırılaraq vizual olaraq ilk turizmə açılan mağarası Damlataşın, iki kiçik salondan ibarətdir. Türkiyənin ən çox gəzilən mağarasıdır. Qurunun mağarası (Antaliya) Türkiyənin ən böyük təbii mağarasıdır.

Aralıq dənizi bölgəsindəki digər mağaralar isə; Burdurda İnsini mağarası, Antaliyada Beldibi, Belbaşı (Paleolotik yerləşmə sahələridir), Mersində Səhabələri Kəhf mağarası, Seydişehirdə Tınaztepe mağarası, Anamurda Köşekbükü mağarası, Dim Çayı vadisində Dim mağarası, Silifke-Erdemli arasında Dilək mağarası və s.-dir.

.

Təbiət turizminə aid olan bir başqa mağaralar qrupu dəniz mağaralarıdır. Dəniz mağaralarının xüsusiyyəti mağara içərisinə dəniz altından əks olunaraq girən günəş şüalarının meydana gətirdiyi fosforlu turkuaz rəngdir. Dəniz mağaraları gündəlik dəniz dövrlərində xüsusilə Aralıq dənizi sahillərində geniş marağa səbəb olmuşdur. Türkiyədə xüsusilə Qərb və Orta Toroslar, Zonguldak və Kastamonu mağaraları idman mağaraçılıq baxımından diqqəti cəlb etməkdədir. Bu baxımdan ən/en tanınmış mağaralar arasında Altınbeşik-Düdensuyu (antaliya-Ağ isəyi- Məhsullu Kəndi), korukını, Sulunun, Bala idini (konya-Derebucak-Çamlıkköy), Gökgöl,Cumayanı, Kızılelma mağaraları (Zonguldak) iştirak edir.