Sınıqların əsas əlamətləri ağrıdan, şişkinlikdən və sınıq yerində normal hərəkətin pozulmasından ibarətdir. Bu zaman ətrafların normal fəaliyyəti pozulur. Açıq sınıq hallarında yaradan sümük qırıqları görünə bilər. Ətrafların sümükləri sınarkən qol və qıç gödəlir və onlar sınıq yerində əyilir. Qabırğalar sınarkən tənəffüs çətinləşir və sınıq yerini əllə müayinə edərkən qabırğa qırıqlarının xışıltısı eşidilir. Çanaq və onurğa sümüklərinin sınması çox vaxt sidik ifrazının və aşağı ətraflardakı hərəkətin pozulması ilə müşayiət edilir. Kəllədaxili sümüklər sınarkən , adətən , qulaq deşiklərindən qan axır. Çox agır sınıqlar zamanı şok halı baş verir. Arterial qanaxma olan açıq sınıqlar vaxtı şok xüsusən tez inkişaf edir.
Şokun səbəbi – orqanizmin bir dəfə və ya təkrarən ağır zədələnməsi ola bilər. Çox qan itirildikdə, qış vaxtı isə yaralanmadan sonra soyuqdəymə hallarında şok xüsusən tez baş verir. Əlamətlərin meydana çıxması müddətindən asılı olaraq, şok birinci dəfə və təkrar baş verə bilər.
İlkin şok zədələnmə halında və ya bundan dərhal baş verir. Təkrar şok isə yaralıya yardım göstəriləndən sonra onu ehtiyatsız apardıqda və ya sınıq yeri pis immobilizasiya edildikdə baş verə bilər. Travma şokunun iki mərhələsi olur: həyacalanma və tormozlanma mərhələləri. Həyacalanma yaralanma baş verən kimi dərhal güclü agrıya qarşı orqanizmin reaksiyası kimi meydana çıxır. Bu zaman yaralı çox narahat ola bilər,ağrıdan qıvrılır, qışqırır,köməyə çağırır.Tormozlanma zamanı isə insan süstləşir, köməyə çağırmır, huşu olduğu halda hər şeyə biganə olur, bədəni soyuyur,sifəti avazıyır, nəbzi zəifləyir, tənəffüsü zəif hiss olunur.Ağırlıqdan asılı olaraq, travma şoku 4 dərəcəyə ayrılır:
yüngül
orta ağırlıqlı
ağır
çox ağır
Şokun qarşısını almaq üçün görülən əsas tədbir – zədələnmə nəticəsində törəyən ağrıları kəsmək və ya azaltmaq, qanaxmanı dayandırmaq, yaralının soyuqlanmasına yol verməmək, ilk tibbi yardım tədbirini çox ehtiyatla icra etmək və yaralını apararkən entiyatlı olmaqdan ibarətdir.
Mövzu 30: Yolxucu xəstəliklər haqqında anlayış.Yanıqlar, donvurma, elektrik zədələnmələri, suda boğulma, günvurma, zəhərli bitkilərlə zəhərlənərkən və ya zəhərli həşarat dişləyərkən ilk tibbi yardım.
Dostları ilə paylaş: |
