Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına


Adaptasiyanın ikinci yolu



Yüklə 1,03 Mb.
səhifə59/92
tarix01.01.2022
ölçüsü1,03 Mb.
#104117
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   92
Adaptasiyanın ikinci yolu:

Tərcümə üçün seçilmiş əsərin məzmunu saxlanılır, lakin qəhrəmanların adları dəyişdirilib, ərəbləşdirilirdi. Məsələn, A.P.Çexovun (1860-1904) əksər hekayələrinin qəhrəmanlarının adları həmin dövrdə ərəb dilinə edilmiş tərcümələrdə belə verilmişdi: Aleksey Yeliseyeviç Pomoyev Abdulla Samcun, Aqaşka Səlma, Zelterski Əmin Əfəndi və s.

Bəzən tərcüməçilər artıq əsərin adından başlayaraq bu cür adaptasiya apa­rırdılar. Məsələn, Rifaə Ət-Təhtəvinin tələbəsi, J.Lafonten (1621-1695) təmsil­lərini tərcümə etmiş (Qahirə, 1858) Məhəmməd Osman Cəlal (1829-1898) Ber­narden de Sen-Pyerin “Pol və Virciniya” əsərini “Kabul və Varcanna” (1872), Molyerin “Tartüf” əsərini isə “Şeyx Matlüf” (1873) kimi vermişdi (4).

Bəzən də tərcüməçi əsərin və ya əsərdəki obrazların adlarının adaptasiyası ilə kifayətlənmir, əsərin məzmununda da müvafiq dəyişikliklər aparırdı. Bu, iki məqsəddən irəli gəlirdi:

a) tərcüməçi hər hansı bir ideyanı çatdırmaq üçün və ya cəmiyyətdə baş ve­rən hər hansı bir haqsızlığı, ədalətsizliyi, qüsuru göstərmək üçün əsərə başqa qəh­rəmanlar daxil edirdi. Məsələn, Rifaə Ət-Təhtəvi “Telmakın sərgüzəştləri” əsə­rində (Əsər ərəb dilinə dörd dəfə tərcümə olunmuşdur) haqsızlıq, ədalətsizlik və despotizmi qamçılamaq üçün yunan müdriki - Manzur surətini əlavə etmişdi (4);

b) tərcümə zamanı xüsusilə, dini məsələlər, İslam dini, müsəlman dünyası mövqeyindən adaptasiyalar aparılırdı.

Yüklə 1,03 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   92




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin