Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına

Şərhlər:

Al-tayqa – ən keçilməz dağlar; al-qaranlıq, zülmət

Bay – ən yaxşı, varlı, zəngin

Çok – tərifləmə.

Çulmus – natəmiz ruh

Ejikçi – gözətçi

Elik – cüyür, dağ keçisi

Kodok – qorxu nidası

Kok buka – göy buğa

Komırqay - ?

Körkey – bədbəxt

Merqen – atıcı, nişançı

Nokör – dost, yar, arvad

Ölön çadır – koma, alaçıq

Örökön – möhtərəm, hörmətli

Yeek – acgöz, xəsis

Yudu-tas – iylənmiş daz

Yulqek – bihuşdarı

Tas-kul – keçəl, daz qul

¹Arjan – şəfalı bulaq, kuduk – quyu, çeşmə

²Yes – mis, yes tayqa – misli meşə.

³ Qalan – bəzən od-alovla baş verən ümumbəşəri faciə

⁴tayqıl – mifik, nəhəng it

⁵koçkor – dağ qoyunu, monqolca arqal, qırğızca arqar.

⁶Koquldey Kan-Kokülün əvəzinə verilib. Bu əvəzlənmə söyləyicinin unutqanlığı

ilə də izah edilə bilər. Yaxud Koquldey və Kokül sinonum adlar kimi qəbul edil­mə­li­dir.

⁷Edrek – dərini soyan alət

⁸Tamqa – acıqlı ifadə (söyüş)

⁹Qorxanda deyilir, məsələn, ilan görəndə.

¹⁰tülek – xam, aşılanmamış dana dərisi

¹¹ Mətndə: temir-terektın tolqoy tuttı özök – ağac gövdəsinin qabığı. Tolqoy tut – ağacın gövdəsini qabığından çıxartmaq. Burulma hərəkəti ilə gövdə qabıqdan çıxır, tam bir silindr alınır. Yaz vaxtlarında söyüd budaqlarının qabığı gövdəyə zəif yapışır, oduncağın üst qatı sulu halda ondan ayrılır. Əvvəlcə gövdənin ucunun qabığı soyulur; bir əllə gövdənin ucundan tutulub bir tərəfə burulur, o biri əllə qabıqlı gövdə yerində sıxılır, əks tərəfə sıxılır. Bundan sonra gövdə qabığından asan və tez çıxır.

¹²Aral- kiçik meşə

¹³Arxa-dağın şimal tərəfi, meşə örtüklüdür. Meşəsiz tərəfi cənubdur. Yer­likin saqqalı nağılda “iki soyuğa” bənzədilir, yəni iki şimal istiqaməti.