Baca temizleme ve denetim yönergesi

Şekil : 1 Kontrol Bandrolü

İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İTFAİYE DAİRE BAŞKANLIĞI Baca Kontrol Bandrolü

: : : :

Şirketin Adı

Adresi

Telefonları

Amblem

Yetki Belgesinin Tarih ve Nosu:

. 8.5 cm ..../......./200....,....No :..................

I. Temizlik Tarihi:..../....../200......

Yetkilinin Adı Soyadı ve imzası

.....................................................

II.Temizlik Tarihi:..../....../200......

Yetkilinin Adı Soyadı ve imzası

.....................................................

III.Temizlik Tarihi:..../....../200.... Yetkilinin Adı Soyadı ve imzası

....................................................... TEMİZLENMEYEN VE ÇATLAK BACA YANGIN NEDENİDİR.

6 cm




7.0 “KONTROL BANDROLÜ” ÜCRETİNİN TAHSİSİ VE DENETİM ELEMANLARINA ÜCRET ÖDENMESİ

7.1. Yetkili firma tarafından 4.5. maddesinde belirtilen çalışmalara ait liste ve fatura örnekleri itfaiye denetim elemanlarınca teslim edilen listelerle karşılaştırılır.

1. 
   KDV hariç toplam baca temizleme ve denetim ücretinin %5 nin “Kontrol Bandrol Ücreti” olarak Büyükşehir Belediye veznesine yatırılması sağlanır.
   

8.0 BACA TEMİZLEME VE DENETİM YETKİ BELGESİ ALAN KURULUŞLARDA BULUNMASI GEREKEN PERSONEL ARAÇ- GEREÇ VE EKİPMANLAR (HER EKİP İÇİN)

8.1 PERSONEL

1. 
   Bir çalışma ekibi en az iki kişiden oluşacaktır.
   
2. 
   İşyeri dahilinde en az bir ekip bulunacaktır.
   
3. 
   Çalışanların İtfaiye okulunda bir haftalık baca temizleme ve denetim kursu görmeleri ve belge almaları zorunludur.
   
4. 
   Çalışanların yüksek yerlerde ve olumsuz şartlarda hizmet verebilecek fiziki ve sıhhi şartları taşımaları ve 6 ayda bir sağlık denetiminden geçirilmeleri gereklidir.
   

8.2 ARAÇ, GEREÇ VE MALZEMELER

1. 
   Bir adet personel ve malzeme taşımaya müsait servis aracı ( üzerinde firmanın yaptığı işi, adresini, telefonlarını belirten yazılar ve amblemler bulunur.)
   
2. 
   En az üç metrelik açılabilir merdiven ;
   
3. 
   Akülü el lambası;
   
4. 
   6 kg lık kuru tozlu yangın söndürme cihazı ;
   
5. 
   Vargel ( Küskü);
   
6. 
   Gülle ( Muhtelif );
   
7. 
   Vakumlu Süpürge
   
8. 
   İp ( En az 30 metrelik );
   
9. 
   Muhtelif temizleme fırçaları ve bunlara ait uzatma kolları
   
10. 
    Diğer malzemeler;
    
11. 
    Bere
    

8.3 KİŞİSEL KORUYUCU MALZEMELER ( Bir Kişi İçin)

1. 
   Baret ;
   
2. 
   Tulum tipi iş elbisesi ( Gri renkli, üzerinde kırmızı renkli tanıtıcı yazılar bulunur.)
   
3. 
   Yağmurluk ;
   
4. 
   İş eldiveni ;
   
5. 
   Çizme ( Lastik, Deri ) ;
   
6. 
   Emniyet kemeri ;
   
7. 
   Karabinalı can kurtarma ipi ;
   
8. 
   Partikül tutucu maske (kartuşlu) ;
   
9. 
   Toz Maskesi
   

8.4 Teknolojinin yakından izlenmesi ile 8.0, 8.1,8.2 ve 8.3 maddelerinde değişiklik ve ilaveler yapma yetki ve sorumluluğu İtfaiye Daire Başkanlığına aittir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

9.0 YÜRÜRLÜK

9.1 Bu yönetmelik İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanının onaylandığı 23.03.2003 tarihten itibaren yürürlüğe girer.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

10.0 GEÇİCİ MADDE

10.1 Bacalarla ilgili metin ve şekillerden meydana gelen sayfalık ekler bu yönetmeliğin devamı olup bilgi için yeni ekler ilave edilmesi, eksiltilmesi veya değiştirilmesi yetkisi İtfaiye Daire Başkanlığı’na aittir.


EK BİLGİLER

YANGINDAN KORUNMA YÖNETMELİĞİNİN “BACALAR”

HAKKINDAKİ BÖLÜMLERİ

2.5.4 Bacalar
2.5.4.1Baca tesisatı TS 2165 (8) deki esaslara uygun olmalıdır. Kaloriferli binaların konut olarak kullanılan bağımsız bölümlerinin oturma ve yatma hacimlerinin en az birinde ve sıcak su tesisatı bulunmayan banyo ve mutfaklarında,sobalı binalarda ise hela ve koridorlar hariç tüm piyeslerde duman bacası yapılması zorunludur. Kaloriferli umumi binaların her katında en az bir adet duman bacası yapılması gereklidir

Koku tahliyesi için her mutfakta 2’şer adet şönt baca yapılır.

Duman tahliyesi ve doğalgaz bacası olarak hiçbir binada hiçbir şekilde şönt baca yapılamaz.

Şofben,kombi cihazı ve bu gibi ısıtma araçları banyo ve helalarda yer alamaz.

Yüksek katlı binalarda (10 kat ve üstü) ayrıca baca sistemi yapılmakla birlikte hermetik cihaz kullanılacaktır.

Kat kaloriferleri,kazanı mutfak dışında özel bir bölmeye konulduğunda bu mahallin en az 6 m3 hacminde olması, binanın dış cephesinden havalandırılması ve müstakil bir bacasının bulunması gerekir.

Isıtmada denge bacalı sistemde olmayan doğalgaz sobalarının kullanılması halinde her sobanın yukarıda belirlenen esaslara göre düzenlenen ayrı bir bacaya bağlanması gerekir.

2.5.4.2 Şömineler veya ocakların bacaları, inşaat şekline tabi olmadan ve kesit değişmeksizin

çatıdan serbest havaya mümkün olduğu kadar dikey çıkartılacaktır. Baca eksenleri

ancak bir sapma yapabilir ve bacanın yatayla yaptığı açı 60 dereceden küçük olmamalıdır. Bacalar binanın diğer aksamına dayanak teşkil etmeyecek şekilde müstakil olmalı; betonarme, demir ve ahşap kiriş uçları baca duvarları içine sokulmamalıdır.
2.5.4.3 Baca kesiti dairesel veya kare kesit seçilecek,dikdörtgen kesitliği ise küçük kenarın büyük kenara oranı 2/3 den büyük olacaktır.
2.5.4.4 Her kazan için tercihen ayrı bir baca kullanılacak, soba, şofben v.s. boruları kazan bacalarına bağlanmayacaktır. Kazan dairesi için ayrıca havalandırma bacası yapılacaktır. Kazan bacaları havalandırma kanalı ve havalandırma kanalları da kazan bacası olarak kullanılmayacaktır. Bacalar komşu yüksek binanın çekişi bozan etkisini azaltmak amacıyla mümkünse bu binalardan en az 6 m. uzaklıkta bulunacak ve ait olduğu bina mahyasının en az 1 m. üzerine kadar çıkarılacaktır.
2.5.4.5 Bacaların dış etkenlerden korunmak üzere üstüne konan şapkalar,bacaların temizlenmesine engel teşkil etmeyecek şekilde yapılacaktır.
2.5.4.6Baca dış duvarı en az 19 cm ve iç bölmeleri en az 13.5 cm. kalınlıkta olacaktır.
2.5.4.7 Kazan baca duvarları 500 C derece sıcaklığa dayanıklı olan malzemeden yapılacak,delikli tuğla ve briket kullanılmayacaktır.
2.5.4.8 Sıcak baca gazlarının yaladığı baca iç yüzeylerinin sıvanmaması halinde projelendirmede en uygun derzlendirme biçiminin seçimi vb. önlemler alınacaktır. Baca duvarlarının dış yüzeyleri uygun biçimde sıvanacaktır. (TS1481) (9)

2.5.4.9 Patlayıcı ve parlayıcı maddelerin depolandığı veya işlendiği yerlerden baca geçirilmez.
2.5.4.10 Bacalar yılda en az iki kez itfaiye teşkilatına veya itfaiye teşkilatınca yetki verilen özel kuruluşlara temizletilecektir. Bacaların temizliğinden daire sahipleri, bina veya site yöneticileri, idare amiri ve sivil savunma uzmanları sorumludur.
2.5.4.11Bacaların altında bir kurum temizleme menfezi bulunacaktır. Kurum temizleme menfezleri kolayca dışarı alınabilir sürgülü kutu şeklinde olacak ve zeminden en az 30 cm yukarıya konulacaktır. Bacanın en alt kotunda saçtan yapılmış,en az 30 cm.x30 cm. ebadında temizleme kapağı konulacaktır.
2.5.4.12Baca içersine aspiratör ve benzeri tertibat kurulduğu takdirde bunlar kurum toplamayacak ve çekişi engellemeyecek şekilde yerleştirilecektir.

2.5.4.13Bacaların metalden yapılmış olması veya normal bacaların içine metal kılıf geçirilmiş olması halinde kullanılan malzeme sıcağa ve dumana karşı kimyevi ve fiziki değişiklik yapmayacak özellikte olacaktır. Metal bacası bulunan binalar paratonerle korunur ve topraklama kablosu ile topraklanır.

2.5.4.14Kazan duman kanalları mümkün olduğunca dairesel kesit olacak,dikdörtgen kesitli ise küçük kenarın büyük kenara oranı 2/3 den büyük olacaktır. Kazan duman kanallarının çapı en az 20 cm. olacak ve bunların 1 m. yakınına yanabilecek eşya konulmayacaktır.
2.5.4.15 Soba boruları duvarlardan 20 cm açıktan geçirilecektir.
2.5.4.16Yalıtımsız metal bacaların, döşeme ve çatı arasından geçirilmesi yasaktır. Metal bacaların pencerelerden veya künkle yalıtılmış duvar deliklerinden dışarı çıkarılması halinde, baca ağızları saçaktan 25 cm. açıktan geçirilecek, bacaların yakınından geçtiği ahşap malzeme amyant veya benzeri madde ile kaplanacaktır. Binaların teras kısımlarından otopark olarak faydalanılması halinde buralardan geçen bacalar döşeme seviyesinden en az 3m.yüksekte olacak, baca ağzı kıvılcım sıçramasını önleyecek şekilde korumaya alınacaktır.
2.5.4.17 Duman kanallarına en az 30 cm.x 30 cm ölçüsünde yeterli sayıda temizleme kapağı konulacaktır.
2.5.4.18 Doğalgaz Bacaları
Bacalar, ısı, yoğunlaşma ve yanma ürünlerinden etkilenmeyecek malzemeden ilgili standartlara uygun olarak imal edilmelidir. Baca eksenleri ancak bir sapma yapabilir. Baca ekseni sapma açısı 30 dereceden büyük olmamalıdır. Bacalarda kesit daralması olmamalıdır. Sapma yapan bacalarda muayene deliği gerekiyorsa bunun sapma bölgesine konulması gerekir. (TS 11383-TS 11386 ) Bacaların dip kısımlarında bir kontrol ve temizlik kapağı bulunmalıdır. Tepeden temizlenmeyen bacalarda çatı içine ikinci bir kontrol ve temizleme kapağı bulunmalıdır. Bu kapaklar tam sızdırmaz olmalıdır. Bacaların çıkışına baca kesitini daraltmayacak şekilde baca başlığı konulmalıdır.

Bacanın çatı üzerinde kalan kısımları, yanmış gazlar dışarı verebilecek şekilde ve yükseklikte olmalıdır. Baca tepesi çatı mahyasından en az 80 cm çatı örtüsünden 100 cm yükseklikte olacaktır. ( TS 2165 ). Bitişik,blok ve ikili blok binalarda, hava sirkülasyonu olmayan yerlerde aşağıda kalan bacaların yüksek olan bina seviyesine kadar çıkarılması gerekir. Bir bacaya benzer çekişli gaz cihazları bağlanabilir. Bu bağlantıların merkezleri arasındaki düşey mesafe en az 25 cm. olmalıdır. Tabii çekişli gaz cihazının bağlandığı bacaya fan çekişli gaz cihazı bağlanamaz. Mutfak aspiratörlerinin gaz bacalarına bağlanmasına müsaade edilmez. Mutfakta, aspiratörün bağlanacağı ayrı bir müstakil bacanın yapılması gerekir. Yeni yapılacak binalarda iskan edilebilir bodrum katlar dahil 5 katlı binaların mutfaklarında doğalgazla çalışan cihazlar için müstakil bir baca yapılacaktır. İskan edilebilir bodrum katlar dahil 5 katın üzerindeki binalarda doğalgaz ile çalışan cihazları bağlamak ve mutfak kokularını atmak için 2 ayrı şönt baca yapılması zorunludur. Müstakil bacanın etkili yüksekliği 4 m. fazla olmalıdır.

“BACALAR” HAKKINDA EK BİLGİLER

ÖLDÜREN BACALAR VE ÇÖZÜMLERİ

1.1. Pencere veya Duvar Delinerek Yapılan Bacalar

1.2. Pencere veya Duvar Delinerek Yapılan Bacaların Yalıtılması

2.Etkili Baca Yüksekliği

3. Baca Başlığının Önemi

4. Yüksek Engellerin Baca Üzerine Etkisi

5. Soba Borusunun Daire İçindeki Uzunluğu

6. Bacaları Temizlemenin Önemi

7. Soba Borunun Bacaya Fazla Sokulmasının Zararları

8. Dairenin Üst Kısmındaki Kırık Camların ve Boşlukların Zararları

9. Rüzgarın Bina Üzerine Etkisi

10. Hava ile Direk Temasta Olan Beton Çatılar

11. Lodoslu ve İnversiyonlu Havaların Bacalar Üzerine Etkisi

1.1. Pencere veya Duvar Delinerek Yapılan Bacalar

(Yanlış) (Doğru)

Şekil 1.1. Pencere veya duvar delinerek soba borusundan baca oluşturulmuşsa bu tür bacalarda yükselen duman meteorolojik değişikliklerden etkilenir. Dumanın bacada yükselerek havaya atılmasını etkileyen en önemli parametrelerden birisi oda ile hava sıcaklığı arasındaki farktır.
Hava soğuduğu, sobada yanma yavaşladığı zaman yalıtımsız bacadaki dumanda soğur ve ağırlaşır. Soğuk duman aynı sıcaklıktaki havadan daha ağırdır. Böylece bacada duman basıncı düşüşü artar ve dumanın bacada yükselmesi zorlaşır. Duman soba ve boru çevresindeki boşluklardan odaya girer. Buda zehirlenmelere neden olur. Dolayısıyla bacanın hızlı şekilde soğuması önlenmeli ve baca duvarı et kalınlığı en az 10 cm. olmalı.

1.2. Pencere veya Duvar Delinerek Yapılan Bacaların Yalıtılması
(Yanlış) (Doğru)



Yalıtımlı

Sızdırmaz

Şekil 1.2. Bacada iyi bir çekiş için bacanın ılık tutulması gerekir. Yalıtımsız bacalar dumanın ısısını kolayca absorbe ederler ve bacayı ve baca içindeki dumanı soğuturlar. Bu durumda dumanın baca içinde soğumasını azaltmak ve meteorolojik değişikliklerin etkisini minimize etmek için bacalar ya yalıtılmalı veya duvar et kalınlığı en az 10 cm. olmalı. Pencere veya duman delinerek baca oluşturulmuşsa delinen kısımda mutlaka hava sızdırmazlığı temin edilmeli.
2.Etkili Baca Yüksekliği

(Yanlış) (Doğru)

3.5 m.

Şekil 2. Sobalarda verimli bir yanma için etkili baca yüksekliği yeterli olmalı. Etkili baca yüksekliği arttıkça baca çekim gücü de artar. Yeterli yükseklikte olmayan bacalarda iyi bir baca çekişi ve sobada yanma için yeterli miktarda havayı elde etmek zordur. Diğer taraftan baca yüksekliği arttıkça ısı ve sürtünme kayıpları artar, bacada duman yükselme hızı yavaşlar ve bacada yoğuşma meydana gelir. Dolayısıyla bacada hem yoğuşmayı önlemek, hem de yeterli baca çekim gücünü elde etmek için etkili baca yüksekliği en az 3.5 metre, en fazla 5 metre olmalı.
Yangın emniyeti için bacaları çatının en yüksek mahyasından en az 50-80 cm. yükseklikte yaparak yüksek yapıların (bina ve ağaç gibi) baca üzerine etkisi en aza indirilebilir.
3. Baca Başlığının Önemi
(Yanlış) (Doğru)


Şekil 3. Bacalara yağmur suyunun, kuşların ve haşerelerin girmesini önlemek ve rüzgarın bacalar üzerine etkisini azaltmak için bacalarda başlık kullanılmalı.
Bacada başlık yoksa yağmur suyu baca içine nüfus eden ve bacayı ıslatır. Bacada hava sirkülasyonu çok az veya hiç olmadığından ve güneş ışığı da baca içine nüfus edemediğinden başlıksız bacalar uzun süre nemli kalır. Bacada biriken is veya kurum nemli ortamda çözünerek çok kötü kokuya ve duvarda lekelere neden olur.
Başlıksız bacalarda rüzgarlı günlerde baca tepmesi sık olabilir. Rüzgar hızı, baca gazı hızından daha büyükse rüzgar bacadan gaz çıkışını engeller. Bacanın çevresi yüksek engellerle (bina veya ağaç gibi) çevrili ise rüzgarlı günlerde baca tepmesi problemi sık meydana gelir. Rüzgarlı havalarda alçak binanın çevresinde sık sık türbülans meydana gelir.
Tüm yukarıda sıralanan olumsuzlukları gidermek için bacada başlık kullanılmalıdır.

4. Yüksek Engellerin Baca Üzerine Etkisi

Çok Katlı Bina

(Yanlış)

Çok Katlı Bina

(Doğru)

Şekil 4. Bir binanın çevresi yüksek yapı veya ağaçlar gibi engellerle çevrili ise hafif veya şiddetli rüzgarlı havalarda baca tepesinde sık sık alçak basınç veya türbulans meydana gelir. Dolayısıyla bu tür konutların çevresindeki basınç yüksek yapıların veya ağaçların tepesindeki basınçtan düşük olduğundan hava akışı alçak binaya doğrudur. Dolayısıyla yüksek binalarla çevrili alçak binanın bacasından gaz yükselişi her zaman oldukça zor olur. Baca çekim gücü düşüktür. Bu tür dairelerde zehirlenmeler sık olabilir. Dolayısıyla bacaların yüksek yapılar, ağaçlar gibi engellerden etkilenmemesi için bunların kaplama alanı dışında yani yakın engellerden en az 6 metre uzakta ve bacanın etkili yüksekliği ise en az 5 metre olmalıdır.
5. Soba Borusunun Daire İçindeki Uzunluğu

(Yanlış) (Doğru)

Şekil 5. Soba oda içine kurulurken dikey boru arka ve yan duvarlardan 1.0-1.5 m. uzakta olmalı. Dikey boru arka duvara yakın olursa ısıyı dışarı atmış olursunuz. Dikey boru duvardan uzak olursa baca çekişi düşer ve baca tepmesi sık olur.
6. Bacaları Temizlemenin Önemi

(Yanlış) (Doğru)

Şekil 6. Bacalar is, kurum bağladığı zaman baca kesiti daralır ve bacanın çekim gücü düşer.Akım az olduğundan,Soba yanma için yeterli miktarda havayı odadan alamaz. Böylece yanma yavaşlar ve yanma verimliliği düşer. Dumanlı yanma olur. Hafif veya şiddetli rüzgarlı havalarda baca tepmesi ve oda içinde duman sık olur. Bacalar mutlaka yılda iki defa temizlenmeli.
7. Soba Borunun Bacaya Fazla Sokulmasının Zararları
(Doğru) (Yanlış) (Yanlış)
(a) (b) (c)

Şekil 7. Soba borusu bacaya fazla sokulmamalı. Soba borusu bacanın kesit alanını daraltmamalı. Daraltılmış bacalarda baca gazı akışı zorlaşır. Dolayısıyla baca çekişi ve yakıtın yanma verimi düşer. Sobaya yeterli hava temini güçleştiğinden yakma ve yanma zorlaşır. Eksik yanmadan dolayı bacada kurum ve is miktarı artar. Soba borusu üzerinde tıkanmaya neden olur. Özellikle geceleri baca tepmesi ve oda içinde duman sık görülür. Bu da zehirlenmelere neden olur.
8. Dairenin Üst Kısmındaki Kırık Camların ve Boşlukların Zararları





Şekil 8. Soba yandığı zaman oda içinde ısınan hava yükselir ve odanın üst kısmındaki boşluklardan, yarıklardan ve çatlaklardan dışarı kaçar. Kaçan hava yerine binanın alt yan kısmındaki boşluklardan, çatlaklardan soğuk taze hava odaya girer. Böylece odada nötr basınç oluşur. Nötr basıncın üzerindeki hava pozitif basınca, altındaki hava ise negatif basınca sahiptir. Nötr basınç düzlemi atmosferdeki rüzgara ve sıcaklığa bağlı olarak alçalır veya yükselir. Nötr basınç düzlemi odadaki sızıntının büyük olduğu yöne yönelir. Odanın üst kısmındaki boşluk alt kısımdakinden büyükse nötr basınç düzlemi yukarı doğru hareket eder ve ısınan hava boşluklardan dışarı kaçmaya çalışır. Eğer nötr basınç düzlemi altında kalan kısma yeterli hava kapı veya pencerenin alt kısmından odaya giremiyorsa, bu durumda sobada gaz akışı ters yönde gitmeye başlar. Çünkü oda da sobanın yandığı mesafede hava azalmıştır. Bu havanın mutlaka temin edilmesi gereklidir. Bu durumda sobada gaz akışı yön değiştirir ve bacadaki duman sobanın çevresindeki boşluklardan odaya doğru akmaya başlar. Böylece odayı duman kaplar. Özellikle bu durum geceleri gerçekleşir. Çünkü kapılar ve pencereler kapalıdır. Hatta kapıların ve pencerelerin alt kısmındaki boşluklardan soğuk hava girmesin diye kapatılmıştır. Dolayısıyla odayı terk eden ısınmış hava yerine odanın alt kısımlarından taze hava girmediğinden dolayı baca gazı yön değiştirir ve odaya doğru akmaya başlar. Bu da özellikle uyku esnasında soba zehirlenmelerine neden olur.


9. Rüzgarın Bina Üzerine Etkisi

Ş
ekil 9. Rüzgarlı günlerde rüzgarın binaya çarptığı yöndeki cephede yüksek (pozitif) basınç oluşur. Diğer cephede ise alçak (negatif) basınç oluşur. Rüzgarın estiği yöndeki duvarda yarık, çatlak veya boşluk varsa hava buralardan içeri girmeye çalışırken diğer yöndeki duvardan da çıkmaya çalışır. Rüzgarın estiği yöndeki ve diğer yöndeki bina cephelerinde yarık, çatlak veya boşluklar birbirine eşitse bu doğal baca çekişini pek etkilemez. Ama rüzgarın estiği yönün tersi yönündeki cephede daha büyük boşluk, yarık veya çatlak varsa bina içindeki hava dışarı çıkmaya çalışır. Bu durumda oda içinde negatif basınç seviyesi yükselir ve baca gibi doğal boşluklardan binaya dışarıdan hava girmeye çalışır.
Soba çevresindeki basınç, bacadaki basınçtan daha düşükse ters akış meydana gelir. Evin üst kısmındaki çatlak veya boşluklardan kaçan ısınan hava odanın tabanından giren soğuk havadan daha hızlı şekilde odayı terk eder. Bu sobanın çevresindeki basıncı düşürür ve bacadaki dumanın aşağı yani oda içine doğru akmasına neden olur. Evin üst kısmındaki boşlukları hava sızdırmaz yapılarak bu tip problemler çözülebilir.
10. Hava ile Direk Temasta Olan Beton Çatılar

(Yanlış) (Doğru)

Şekil 10. Dış hava ile direk temasta olan beton çatılar meteorolojik değişimlerden kolayca etkilenerek odalar çabuk ısınır veya soğur. Çünkü beton bloklar ısıyı iyi iletirler. Dolayısıyla soğuk kış aylarında dairede ısınan hava hızla yükselerek pencere, kapı boşluklarından ve kırık camlardan dışarı kaçar. Eğer odanın alt yan kısmındaki kapı, pencere boşluklarından yeterli taze hava odaya girmezse bacada duman yükselemez. Duman soba üzerindeki boşluklardan çıkarak odaya girer. Bu da zehirlenmelere neden olur.
Odanın alt ve üst yan kısmındaki boşluklar büyükse odayı sağlıklı olarak ısıtmak mümkün değildir. Dolayısıyla odanın üst yan kısmındaki boşluklar mutlaka hava sızdırmasız yapılmalı. Kırık pencere ve kapı camları tamir edilmeli. Odanın alt kısmındaki çoğu boşluklar sızdırmaz yapılmalı. Odanın alt yan kısmındaki boşluktan yeterli hava sobanın yanması için odaya girebilmeli. Fazla taze havanın odaya girmesine izin verilmemeli.
11. Lodoslu ve İnversiyonlu Havaların Bacalar Üzerine Etkisi

Sıcak lodoslu kış aylarında hava sıcaklığının artması sonucu havanın sıcaklığı bacadaki dumanın sıcaklığına yaklaşır. Bunun sonucu bacanın çekim gücü düşer ve baca gazı soba veya boruların üzerindeki boşluklardan çıkmaya çalışır. Bu da oda içinde duman oluşturur.

İnversiyonlu günlerde bacalarda iyi bir gaz çekişi elde etmek çok zordur. Çünkü atmosferik şartlar baca gazının yukarı doğru değil de aşağıya doğru gitmeye teşvik eder.
SOBA BACALARI İLGİLİ TALİMATNAMELER

• 
  BACALARIN KURUM BAĞLAMASI BACA ÇAPININ KÜÇÜLMESİNE VE SOBA YANMA VERİMLİLİĞİNİN DÜŞMESİNE NEDEN OLUR. SOBA KURMADAN ÖNCE BACALAR MUTLAKA TEMİZLENMELİ.
  

• 
  BACA YÜKSEKLİĞİNİN YETERLİ OLMASI, BACA ÇEKİŞİNİ İYİLEŞTİRECEĞİNDEN ETKİLİ BACA YÜKSEKLİĞİ TEK KATLI BİNALARDA VE ÇOK KATLI BİNALARIN EN ÜST KATINDA EN AZ 3,5 M. VE EN FAZLA 5 M. OLMALI.
  

• 
  BACANIN ÇATIDAN İTİBAREN YÜKSEKLİĞİ EN AZ 1 M. OLMALI.
  

• 
  BACA ÇEVRESİNDEKİ ENGELLERDEN ETKİLENMEMESİ İÇİN BACALARIN ÇATININ EN TEPE NOKTASINDAN İTİBAREN YÜKSEKLİĞİ EN AZ 50 - 80 CM. OLMALI.
  

• 
  BACA ÇEVRESİNDE TÜRBÜLANS OLUŞMAMASI İÇİN BACA HERHANGİ BİR ENGELDEN (YÜKSEK BİNA, AĞAÇ GİBİ) EN AZ 6 M. UZAKTA OLMALI.
  

• 
  DUMAN GAZLARININ AKIŞ HIZIN HER NOKTADA AYNI OLMASI İÇİN BACALARIN KESİT ALANI HER NOKTADA AYNI OLMALI. BACA ÇAPININ EN AZ 13 CM. OLMASI TAVSİYE EDİLİR.
  

• 
  DUMAN GAZININ SOĞUYARAK AĞIRLAŞMASI VE BACA ÇEKİŞİNİN KÖTÜLEŞMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN BACANIN GEÇTİĞİ DUVARIN ET KALINLIĞI EN AZ 10 CM. OLMALI.
  

• 
  BACA GAZININ SOĞUYARAK SIZMASINI ÖNLEMEK İÇİN BACA ÜZERİNDE YARIK VE ÇATLAK OLMAMALI. BACA İÇ YÜZEYİ PÜRÜZSÜZ OLMALI.
  

• 
  BACA GAZININ SOĞUYARAK AĞIRLAŞMASINI VE BACA TEPMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN SOBA BORUSU PENCERE VEYA DUVAR DELİNEREK UZATILMAMALI. UZATILMIŞSA HAVA İLE TEMASTA OLAN KISIMLARI MUTLAKA YALITILMALI.
  

• 
  RÜZGARLI HAVALARDA BACA TEPMESİNİ VE YAĞMUR SUYUNUN BACA İÇİNİ ISLATMASINI ÖNLEMEK İÇİN, BACADA BACA BAŞLIĞI OLMALI.
  

• 
  ODANIN HIZLA SOĞUMASINI VE BACA ÇEKİŞİNİN KÖTÜLEŞMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN SOBANIN KURULU OLDUĞU ODADAKİ PENCERE VE KAPININ KIRIK CAMLARI TAMİR EDİLMELİ.
  

• 
  DUMAN GAZININ SOĞUYARAK ODA İÇİNE SIZMASINI ÖNLEMEK VE ISININ SICAK HAVAYI DIŞARI ATMAMAK İÇİN KAPI VE PENCERE ÇERÇEVESİ İLE DUVAR ARASINDA YARIK, ÇATLAK, BOŞLUK OLMAMALI, VARSA DIŞARIDAN SIZDIRMAZ OLMASI SAĞLANMALI.
  

• 
  ISININ SICAK HAVAYI DIŞARIYA ATMAMAK İÇİN ÇERÇEVE /KANAT ARASI HAVA SIZDIRMAZ OLARAK YAPILMALI.
  

• 
  GECELERİ SOBANIN KISIK YAKILMASINDAN VE CAM KENARLARINDAKİ HAVA KAÇAKLARINDAN DOLAYI ODA HIZLA SOĞUR, KAÇAKLAR TAMİR EDİLMELİ.
  

• 
  DUVARLARDA YARIK, ÇATLAK VARSA KIŞ GELMEDEN ÖNCE MUTLAKA DIŞARIDAN TAMİR EDİLMELİ.
  

• 
  BETON BLOKLAR SICAKLIK DEĞİŞİMİNDEN ETKİLENDİĞİNDEN, BETON OLAN DAİRENİN ÇATISI HAVA İLE DOĞRUDAN TEMAS HALİNDE İSE MUTLAKA YALITILMALIDIR.
  

YUKARIDAKİ ESASLARA UYMAYAN DAİRELERDE KIŞIN HER AN YANGIN ÇIKABİLİR VE ZEHİRLENME HADİSELERİ YAŞANABİLİR. LÜTFEN YUKARDA Kİ ESASLARA UYALIM!
BACALARLA İLGİLİ TALİMATNAMELER
BACALARIN KURUM BAĞLAMASI BACA ÇAPININ KÜÇÜLMESİNE VE SOBA VERİMLİLİĞİNİN DÜŞMESİNE NEDEN OLUR. SOBA KURMADAN ÖNCE BACALAR MUTLAKA TEMİZLENMELİ.
BACA YÜKSEKLİĞİNİN YETERLİ OLMASI, BACA ÇEKİŞİNİ İYİLEŞTİRECEĞİNDEN ETKİLİ BACA YÜKSEKLİĞİ TEK KATLI BİNALARDA VE ÇOK KATLI BİNALARIN EN ÜST KATINDA EN AZ 3,5 M. VE EN FAZLA 5 M. OLMALI.
BACANIN ÇATIDAN İTİBAREN YÜKSEKLİĞİ EN AZ 1 M. OLMALI.
BACA ÇEVRESİNDEKİ ENGELLERDEN ETKİLENMEMESİ İÇİN BACALARIN ÇATININ EN TEPE NOKTASINDAN İTİBAREN YÜKSEKLİĞİ EN AZ 50-70 CM. OLMALI.
BACA ÇEVRESİNDE TÜRBÜLANS OLUŞMAMASI İÇİN BACA HERHANGİ BİR ENGELDEN (YÜKSEK BİNA, AĞAÇ GİBİ) 6 M. UZAKTA OLMALI.
DUMAN GAZLARININ AKIŞ HIZIN HER NOKTADA AYNI OLMASI İÇİN BACALARIN KESİT ALANI HER NOKTADA AYNI OLMALI. BACA ÇAPININ 13 CM. OLMASI TAVSİYE EDİLİR.
DUMAN GAZININ SOĞUYARAK AĞIRLAŞMASI VE BACA ÇEKİŞİNİN KÖTÜLEŞMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN BACANIN GEÇTİĞİ DUVARIN ET KALINLIĞI EN AZ 10 CM. OLMALI.
BACA GAZININ SOĞUYARAK SIZMASINI ÖNLEMEK İÇİN BACA ÜZERİNDE YARIK VE ÇATLAK OLMAMALI. BACA İÇ YÜZEYİ PÜRÜZSÜZ OLMALI.
BACA GAZININ SOĞUYARAK AĞIRLAŞMASINI VE BACA TEPMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN SOBA BORUSU PENCERE VEYA DUVAR DELİNEREK UZATILMAMALI. UZATILMIŞSA HAVA İLE TEMASTA OLAN KISIMLARI MUTLAKA YALITILMALI.
RÜZGARLI HAVALARDA BACA TEPMESİNİ VE YAĞMUR SUYUNUN BACA İÇİNİ ISLATMASINI ÖNLEMEK İÇİN BACADA BACA BAŞLIĞI MUTLAKA OLMALI.
ODANIN HIZLA SOĞUMASINI VE BACA ÇEKİŞİNİN KÖTÜLEŞMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN SOBANIN KURULU OLDUĞU ODADAKİ PENCERE VE KAPININ KIRIK CAMLARI TAMİR EDİLMELİ.
DUMAN GAZININ SOĞUYARAK ODA İÇİNE SIZMASINI ÖNLEMEK VE ISINAN SICAK HAVAYI DIŞARI ATMAMAK İÇİN KAPI VE PENCERE ÇERÇEVESİ İLE DUVAR ARASINDA YARIK, ÇATLAK, BOŞLUK OLMAMALI. VARSA DIŞARIDAN SIZDIRMAZ OLMASI SAĞLANMALI.
ISINAN SICAK HAVAYI DIŞARIYA ATMAMAK İÇİN ÇERÇEVE/KANAT ARASI HAVA SIZDIRMAZ OLARAK YAPILMALI.
GECELERİ SOBANIN KISILMASINDAN VE CAM KENARLARINDAKİ HAVA KAÇAKLARINDAN DOLAYI ODA HIZLA SOĞUR, KAÇAKLAR TAMİR EDİLMELİ.
DUVARLARDA YARIK, ÇATLAK VARSA KIŞ GELMEDEN ÖNCE MUTLAKA

DIŞARIDAN TAMİR EDİLMELİ.
BETON BLOKLAR SICAKLIK DEĞİŞİMİNDEN ETKİLENDİĞİNDEN BETON OLAN DAİRENİN ÇATISI HAVA İLE DOĞRUDAN TEMAS HALİNDE İSE MUTLAKA YALITILMALIDIR.
YUKARIDAKİ ESASLARA UYMAYAN DAİRELERDE KIŞIN HER AN

YANGIN ÇIKABİLİR VE ZEHİRLENME HADİSELERİ YAŞANABİLİR.