Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

W M £3 unmnmıL. Ii|^ ^

m r]

TİCARET yi KORULAR ü FİDANLIKLAR

© EĞİTİM @ ORMAN YASAL SINIRI © MEZARLIKLAR

SPOR ALANLARI © AÇIK YEŞİL ALANLAR KAMU

Boğaziçi'nde araziden yararlanma, 1989. Çiğdem Aysu

bağlanmış, kent içi ve Boğaziçi yerleşmeleri bütünleştirilmeye başlanmıştır. Doğu yakasında ise ilk otobüs hattı açılması ve seferlerin başlatılması 1956-1959 arasındadır. Yolcu taşıt aracının ilk önce batı yakasında faaliyete geçmesi, Boğaz'ın batı kesiminde karayolu hizmetinin daha önce gelişmesi nedeniyledir. Boğaziçi'nde dolmuş-taksi sistemi de 1938'lerde batı yakasında başlamıştır. İETT Levent, İstanbul ve Şişli ile bağlantılı üç ayrı şe-

beke ile batı yakasına hizmet verirken, doğu yakasında sadece Anadolu yakası işletmesi hizmet vermiştir. Minibüs seferleri ise ilk kez tramvay kaldırıldıktan sonra 1961 ve 1963'te batı yakasında başlamıştır. Doğu yakasında çok sonra devreye girmiştir. Tramvayların 196l'de batıda, 1966'da doğuda kaldırılmasından sonra troleybüsler, 196l'de batı yakasında, 1967'de doğu yakasında servise girmişlerdir. 1980 li yıllarda da halk otobüsleri, karayolu ulaşımında hizmet vermeye başlamışlardır. Geçmişte Karaköy-Be-bek arasında var olan elektrikli tramvay, uzun süre Boğaziçi'nde hizmet vermiştir. Doğu yakasında ise, Üsküdar-Kısıklı-Ka-dıköy arasında yer alan tramvay hattı Üs-küdar-Kadıköy merkezi ile bütünleşmiştir. Daha sonraları Boğaziçi bütününde karayolu ulaşım sistemi yavaş bir şekilde yerleşmelere hizmet etmeye ve bütünleşmeye devam etmiştir. Son zamanlarda ise, ulaşımı iyileştirme amacıyla denizden de yol kazanılmaya gidilmiş ve Ar-navutköy ve Büyükdere sahillerinde bu sahillerin görünümünü tümüyle değiştiren "kazıklı yol'lar yapılmıştır.

Boğaz köprüleri ve çevre yolları, Boğaziçi alanında ulaşım sistemini etkilemiştir. Çevre yolları istimlakleri de yerleşmelerin coğrafi görünümünü değiştirmiştir. Daha da önemlisi, Boğaz köprülerinin, Boğaziçi denizyolunun önemini azaltmış olmasıdır. Boğaz köprüleri ve çevre yolu bağlantıları, Ortaköy Vadisi, doğuda Ümraniye çevresi, Kadıköy, Bostancı yerleşmelerinin yoğunlaşması sonucunu getirmiştir. Prof. Piccinato'nun "Boğaziçi Köprüsü ve çevre yollarının Boğaziçi'nde gelişmeyi önleyici baraj rolü oynayacağı" düşüncesi gerçekleşmemiştir. Bazı engeller nedeniyle gerçekleştirilememiş olan doğu yakasında "korniş yolu" yapımı için Karayolları öneriler hazırlamış ve öneri yol, Beykoz Çevre Düzeni Planı içinde de yer almıştır. I. ve II. Boğaziçi köprülerinin ve çevre yollarının varlığı ve bunların Beşiktaş-Çayır-başı arasındaki sırt yoluna (Büyükdere Caddesi) bağlanması, sırt yolunun da Levent-Etiler yolu ile Arnavutköy'e, Bebek ve İstinye Yokuşu ile İstinye'ye, Ta-rabya Yokuşu ile de Tarabya yerleşmesine bağlanması, özellikle Rumeli yakasındaki yerleşmeleri desteklemiştir. Anadolu yakasında orman yasal sınırı, askeri alan, Elmalı Barajı havzasının varlığı, Küçüksu ötesinde trafikte kullanılabilir nitelikte bir sırt yoluna olanak vermemiştir. Dolayısıyla, yerleşmenin yoğunlaşmasını engellemiştir. Fakat Küçüksu Vadisi'nden ve Çengelköy yerleşmelerinden iç kısma, karaya doğru uzanan yollar, Nato Yolu'na ve Ümraniye yerleşmesine bağlanarak az da olsa yerleşmelerin yayılmasını desteklemiştir. Bugün II. Boğaz Köprüsü'nün (Fatih Sultan Mehmet Köprüsü) Anadolu yakasındaki çevre yolu, Kanlıca gerisindeki Kavacık yerleşmesinden geçip Elmalı Baraj Gölü yakınlarından güneye doğru uzanır. Ümraniye'nin doğusundan Kozyatağı'na ula-