Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

Bekir Baki Aksu

bölge belirlenmiştir. Bu bölgelerde uygulanacak planların İmar ve iskân Bakanlığı'nın onayından önce, Kültür Bakanlığı ve GEEAYK'ce uygun görülmesi kararı istenmiştir.

Bakanlıkça onaylanan 1977 tarihli 1/5.000 ölçekli "Boğaziçi Doğal ve Tarihi SİT Alam Nâzım Planı ve Raporu", Mart 1977 ve Aralık 1977'de iki kez revizyon görmüştür. Eylül 1979'daki revizyonu bakanlık onaylamış, fakat GEEAYK bu planı yürürlüğe sokturmamıştır. Revizyon çalışmaları 1982'ye dek sürmüştür.

1982'de yeni ilkeler doğrultusunda, yeni bir plan hazırlanmasına karar verilmiş ve bu plan ile Boğaziçi alanı sahil şeridi, öngörümün bölgesi (toplam 4.300 hektar), gerigörünüm bölgesi (1.000 hektar) ve etkilenme bölgesi (5.300 hektar) olmak üzere dört kesime ayrılmıştır. Bu planla Boğaziçi alam rekreasyon, turizm ve konut alanı olarak değerlendirilmiş, doğal ve tarihi SİT değerlerinin, orman, koru, mesire alanı gibi tüm yeşil alanların korunmasına karar verilmiş, ancak özel koru alanları içinde yeni konut a-lanları önerilmiştir. Ocak 1983'te Bakanlar Kurulu kararı ile bu planla Boğaziçi'nde yapılan uygulamalar sınırlandırılmış, üç aylık bir süre içinde yeni bir nâzım plan ve uygulama planı hazırlanması istenmiştir.

1/5.000 ölçekli nâzım plan ile 1/1.000 ölçekli sahil şeridi ve öngörünüm bölgesini içeren koruma geliştirme planı, İstanbul Belediyesi, Büyük İstanbul Nâzım Plan Bürosu ve İller Bankası üyelerinden oluşan bir planlama grubu tarafından hazırlanmış ve 22 Temmuz 1983 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Boğaziçi' nin tarihsel ve doğal değerlerini bir bütün olarak korumayı amaçlayan bu planın yürürlüğe girmesi ile plan sınırları içindeki onaylı sanayi alanları planı ile mevcut sanayi kuruluşlarının gelişimini sağlayan onaylı vaziyet planları iptal edilmiştir. Daha önce konut yapımına izin

verilen özel mülkiyetli korulara ait onaylı planlar da geçersiz sayılmıştır. Sahil şeridi ve öngörünüm bölgesi içinde konut yapımına izin veren bu planda, planlama sınırı içinde gecekondu ıslah ve gecekondu önleme bölgesi açılamayacağı, ancak onaylı planlarda iç yollan olmasına rağmen ifraz işleri yapılmamış alanlar için, plan şartlarına uygun bir uygulama planının hazırlanması ve en fazla yüksekliğin de h=6,50 m (2 kat) olarak belirlenmesi öngörülmüştür. Sadece öngörünümü kapsayan "değişiklik planı ve raporu" 1982'de onaylanmış ve yürürlüğe konmuş iken, Bakanlar Kurulu Ocak 1983'te Boğaziçi'nin her iki yakasında uygulanacak 16 maddelik bir dizi karar almıştır. Bu kararlar Resmi Gazete' de yayımlanarak tüm Boğaziçi alanında uygulamalar belirlenmiştir.

Temmuz 1983'te 1/5.000 ölçekli Boğaziçi Nâzım Planı ile 1/1.000 ölçekli öngörünüm uygulama planları, açıklama ve uygulama raporu ile birlikte İmar ve İskân Bakanlığı'nca onaylanmıştır. Boğaziçi Yasası, Boğaziçi Nâzım Planı' nı yönlendirmiştir.

Yasanın uygulama aracı olan planın amacı, İstanbul Boğaziçi alanının özelliklerini kamu yararı gözetilerek geliştirmek, Boğaziçi'nde nüfus ve yapı yoğunluğunu artırıİmasını önlemek olarak belirlenmiştir. Tüm Boğaziçi alanında yeni depo, tersane, sanayi tesisleri ve ocakların açılmayacağı da hükme bağlanmıştır. Boğaziçi öngörünüm bölgesinde yapılaşmaya sıkı yasaklar getirilmiştir (bak. Boğaziçi Yasası).

Bibi. M. Çubuk, Boğaziçi'nin Düzenlenme-si'nde Bazı ilkeler, İst.,1971; H. Suher, İstanbul'da Bölge Planlamasına Yardımcı Bir Araştırma, ist., 1963; N. Ağat, Boğaziçi'nin Turistik Etüdü, îst., 1963; M. Ç. Aysu, Boğaziçi'nde Mekânsal Değişim, İst., 1989; B. Pa-may, İstanbul Boğazı ve Çevresi Sorunları Sempozyumu, İst., 1975; M. Çubuk, "İstanbul Yerleşim Düzeninde Boğaziçi ve Halic'in İşlevlerinin Yeniden Tanımı ve Düzenlenmesi

Üzerine", SlSAV-İstanbul Sempozyumu, 20-21 Kasım 1981, İst., 1981; S. Ayverdi, Boğaziçi'nde Tarih, İst., 1968; M. Ayaşlı, Dersa-adet, ist., 1975; S. H. Eldem, Boğaziçi Anıla-n/Reminiscances Of the Bosphorus, îst., 1979; C. Kayra, istanbul, Mekânlar ve Zamanlar, îst., 1990; G. Sözen, Binbir Çeşit İstanbul ve Boğaziçi Yalıları, îst., 1989; H. Y. Şehsuva-roğlu, "Asırlar Boyunca istanbul", Cumhuriyet, ist.; H. Konyalı, Abideler ve Kitabeleriyle Üsküdar Tarihi, c. I-II. İst., 1977; Temel Mühendislik A.Ş.-HFA Halkrow Fox and Associ-ates-London; "Boğaziçi Planlama Etüdü Geri Görünüm ve Etkilenme Bölgeleri/Bosphorus Planning Study Obscrured and Interrupted Views Area", Nihai Rapor/Final Repon, c. 1/volume l, Aralık 1986; Y. Yazıcı, Bütün YönleriyleBoğaziçi'ndeki Cennet Sanyer, îst., 1993; O. Ceylan, Beykoz; Hep istanbul Kalan istanbul, ist. 1986

MEHMET ÇUBUK