Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

BULGAR EKSARHHANESİ BİNASI

Şişli'de Halaskârgazi ve Abide-i Hürriyet caddeleri arasında uzanan geniş bir bahçe içinde yer alan yapılar topluluğu. Halen giriş kapısı olarak Abide-i Hürriyet Caddesi üzerindeki 124 no'lu kapı kullanılmaktadır.

Esas yapı 19. yy'ın sonlarına tarihlen-mektedir. Eksarh I. Jozif tarafından satın alınarak eksarhhane olarak kullanılma-

ya başlanmıştır. Yapı bodrum, zemin, üst ve çatı katı olmak üzere toplam 4 katlıdır.

Eklektik (seçmeci) üslupta inşa edilmiş olan yapı ahşap karkastır ve plan karakteri bakımından iç sofalı (karnıyarık) tipe girer. 19. yy'ın ortalarından itibaren özellikle şehirlerde, eksarhhane yapısında olduğu gibi merdivenin sofanın bir yüzünde yer aldığı bu tip geniş bir uygulama alanı bulmuştur. Sofanın simetrik iki yüzünü odalar grubu kaplarken, diğer yüzü, balkon ile ön cepheye açılmaktadır. Planlama, merdiven-sofa eksenine göre tamamen simetriktir.

Eksarhhanenin içmimarisi, dönemine uygun özellikte duvar yüzeylerinde panolar şeklinde düzenlenmiş kalem işleri ile zenginleştirilmiştir.

1930'lu yıllara ait Şişli bölgesini gösteren Pervititch haritasında esas yapı ile birlikte sera ve ek yapıların yanısıra, ek-sarhhaneye ait bir de park alanı görülmektedir. Günümüzde seranın yerinde inşa edilmiş ve esas yapıya bitişik, ibadete açık bir kilise mevcuttur.

Bahçede yer alan ve 16 Eylül 1872'de Fener Patrikhanesi Sen Sinodu'nun, Bulgar kilisesinin kendisi ile bir bağı kalmadığını açıklamasını anımsatan anıtın üzerinde 1872 tarihi okunmakta, ayrıca bir de çan bulunmaktadır. Çanın üzerinde i-se, çanın 1901'de Pınarhisar'da, K. Mihail adlı bir usta tarafından döküldüğüne dair bir yazıt yer almaktadır.

Esas yapı 1989'da özellikle ahşap bölümlerin sağlıklılaştırılmasına yönelik önemli bir tamir-tadilat geçirmiştir.

Bibi. Ahmet Refik (Altınay), "Osmanlı imparatorluğunda Fener Patrikhanesi ve Bulgar Kilisesi", TTEM, S. 8 (85), 1341/1925.

OĞUZ CEYLAN