Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

BELLO, PHILIPPE

(1831, Venedik - 1911, İstanbul) İtalyan asıllı mimar, ressam ve dekoratör.

Sanayi-i Nefise Mekteb-i Alisi'nde (Güzel Sanatlar Akademisi) mimarlık hocalığı ve ressamlığı ile tanınmıştır. Birçok kaynakta Philippe olarak geçen önadı, aynı dönemde İstanbul'da yaşayan İtalyan araştırmacı-yazar Angiolo Mori tarafından, Pietro olarak verilmektedir.

Bello, Venedik'te sahne dekorasyonu eğitimi gördü. Yedi yıl kaldığı Rusya'da sahne dekorları, resini hocalığı ve meydan düzenleme projesi yaptı. İtalya'da Venedik, Palermo, Roma tiyatrolarında ve Milano Scala'da sahne dekorları hazırladı. Napoli Belediye Meydanı'nın planlama çalışmalarına katıldı. Üç yıl kaldığı İskenderiye'de mimarlık yaptı.

Kırım Savaşı sırasında (1853-1856) İstanbul'da idi. Naum Tiyatrosu'nun(->) sahne dekorlarını yapan Merlo ile çalıştı ve ondan resim dersleri aldı. 1866'da İstanbul'da bir Levanten ile evlendi. 1893' te İstanbul'a yerleşti. 1895'te Düyun-ı Umumiye binasının (bugün İstanbul Lisesi) inşaatında mimar Alexandre Valla-ury'nin(-0 yardımcılığını yaptı. Yine Val-laury tarafından projelendirilen Arkeoloji Müzesi'nin, ikinci evre olarak 1898-1903 arasında gerçekleştirilen kuzey kanadının inşaatını yönetti. 1902'de Sanayi-i Nefise Mekteb-i Alisi'nde Vallaury'nin yanında yardımcı mimarlık hocası olarak görevlendirildi. Vallaury'nin, proje ve uygulamalarının yoğunluğu nedeniyle derslere sürekli devam edememesi sonucunda, Bello'nun etkinliği arttı, 1909'da bu görevden ayrıldıktan sonra Yeşilköy'deki evine çekildi ve orada öldü.

Bello, mimarlık alanındaki bu etkinliklerinin yanında üretken ve başarılı bir ressamdı. Pastel örnekler de içeren resimlerinde suluboya tekniği ağırlıklıdır. Devrinin diğer ressamları gibi oryantalizm anlayışına bağlıdır. Resimlerinde, geleneksel mimariyi ve İstanbul kentsel mekânlarını betimlemiş, yerel kıyafetli figürler kullanmıştır.

Bello, yüzyıl başında Osmanlı, Levanten ve yabancı sanatçıların eserleriyle gerçekleşen ve İstanbul kültür-sanat ortamında önemli yeri olan resim sergilerinin de aktif bir katılımcısıdır. 1901'de büyük bölümü oryantalist örneklerden oluşan 170 eserin yer aldığı Birinci İstanbul Salonu'na 17 resimle katıldı. Daha geniş bir katılımın sağlandığı 1902 sergisinde 21, 1903'te ise 23 resmi sergilendi. Bu son sergide, İtalya'daki çalışmalarından oluşan 4 mimari projesi de yer aldı. İstanbul yaşantısını ışıklı bir atmosfer içinde betimlediği resimleri arasında: "istanbul'da Yağmurlu Bir Gün", "Türk Mezarlığı", "Çingenelerin Çadırı", "Sütçü", "Yelkenli Mavna", "Balık Pazarından Görünüm", "Türk Kayıkçılar", "Hamalların Oyunu", "Kırda Türk Kadınları" ve "İstanbul Limanından Görünüm" sayılabilir.

Bibi. A. Mori, Gli İtaliani A Costantinopoli Monografim Coloniale, Modena, 1906; M. Ce-zar, Sanatta Batı'ya Açılış; ve Osman Hamdi, îst, 1971; Anonim, Osman Hamdi ve Sana-yi~i Nefise Mektebi, İst., 1983; S. Germaner-Z. İnankur, Oryantalizm ve Türkiye, ist., 1989. CENGİZ CAN