Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

ÇATIADEKAPI

480

481

ÇAYHANELER

altıncı kapısıdır. Eski adı "Sidera" yani "demir" olan kapı, yanındaki burç 1532' de zelzeleden çatlamış olduğundan "Çat-ladıkapı" adını almıştır. Eski Bizans döneminde yerin önemi, Bukoleon Sarayı' run(->) limanı olmasından ileri gelmekteydi. Kapının önündeki meydan, 18. yy' m sonlarına kadar surla çevrili küçük bir koy idi. Rumcada "kadırga" denilen ufak gemiler, deniz tarafındaki geçitten içeri girerlerdi. Zaman geçtikçe koy toprakla dolmuş, geçit de tıkanmış ve gemilerin geçmesine olanak kalmamıştır.

Bizans döneminde istanbul şehrinin bölgelere ayrımında üçüncü bölge içinde kalan Çatladıkapı, Osmanlı döneminde ihtisap bölgelerinden dördüncüsü o-lan Ayasofya koluna girerdi.

Çatladıkapı semtinin en önemli tarihi eserlerinden Küçük Ayasofya (bak. Küçük Ayasofya Camii) Küçük Ayasofya Camii Sokağı'nın sonundadır. "Sergios ve Bakhos" adlı bir kilise ve manastır olan bu bina, imparator I. İustinianos zamanında, 550'de inşa edilmiştir, istanbul'un fethinden sonra camiye çevrilmiş ve planının Ayasofya'ya benzerliği yüzünden "Küçük Ayasofya" olarak adlandırılmıştır. Caminin gelir kaynağı olarak kullanılan Çardaklı Hamamı, bugün Kaleci Sokağı'nda bulunmaktadır.

Nakilbend Sokağı'ndaki Hasan Ağa Camii 1962'de tamir görmüştür.

Semtin bir başka camii, Tomurcuk Sokağı'nda 1553'te I. Süleyman (Kanuni) döneminde (1520-1566) Mahmud Ağa tarafından yaptırılan Mahmud Ağa Camii'dir.

Semtte bulunan tarihi çeşmelerden biri Çatladıkapı ile Ahırkapı arasında Akbı-yık Değirmen Sokağı'ndaki tarihi çeşmedir. Yine Oyuncakçı Sokağı'nda 26 numaralı binanın altında Osmanlı döneminden kalma bir çeşme bulunmaktadır. Küçük Ayasofya Camii Sokağı'nda 14 numaralı binanın yanındaki çeşme ile yine aynı sokaktan Kadırga Liman Caddesi'ne çıkışta, sağda bulunan kitabeli çeşme de semtin önemli tarihi eserlerindendir.

Çatladıkapı semti özellikle 1970'lerden sonra iç Anadolu ile Güneydoğu Anadolu bölgelerinden iç göçle gelen nüfusun yerleşim bölgesi olmuştur. Semtin sakinleri orta-alt gelir grubundandır. Tarihi kimliği nedeniyle yüksek binalar yapılmasına izin verilmediği için semtte çok katlı binalar yoktur. Nüfus yoğunluğu azdır. Bakkal, kasap gibi semt dükkânları ve birkaç atölye dışında işyerleri ve ticari kuruluşlara sahip değildir.

FlGEN TAŞKIN