“Bir yıl sonrasını düşünüyorsan eğer, tohum ek, “Bir yıl sonrasını düşünüyorsan eğer, tohum ek

“Bir yıl sonrasını düşünüyorsan eğer, tohum ek,

• “Bir yıl sonrasını düşünüyorsan eğer, tohum ek,

• On yıl sonrası ise tasarladığın, ağaç dik,

• Ama yüz yıl sonrası için, halkı eğitmeye dikkat et,

• Bir kez tohum ekersen bir kez ürün alırsın,

• Bir kez ağaç dikersen on kez ürün alırsın,

• Yüz kez olur bu ürün, eğitilirse ulus.

• Birisine bir balık verirsen, doyar bir kezinde,

• Balık tutmayı öğret, doysun her kezinde.”

BAZI TEMEL KAVRAMLAR

• Eğitim

• Yaşantı

• Davranış

• Öğretim

• Öğrenme

Eğitim,

• “bireyin davranışlarında, kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme sürecidir” ( ERTÜRK, 1974,S:12 ).

Yaşantı

• İnsanın diğer insanlarla ve çevresiyle etkileşiminin bireyde bıraktıklarıdır. Yaşantıyı, insan ile çevresi arasındaki etkileşimin insandaki izleri olarak görmek de mümkündür.

Davranış

• Genel anlamda, organizmanın her hareketi davranış olarak kabul edilebilir. Organizmanın etkiye karşı gösterdiği tepki yada tepkiye karşı gösterdiği etkiye davranış diyebiliriz. Eğitim açısından davranışın gözlenebilir, ölçülebilir ve istenilir olması gerekir.

ÖĞRETİM

• “Önceden belirlenmiş hedeflere ulaşılmak ,için gereken davranışı (bilgi, beceri, tutum) öğrenciye kazandırma sürecine denir ( BAŞARAN, 1996,S:169 ).”

• Öğretim, öğretme ile gerçekleşir. Öğretim yapılırken, öğretmen öğrenciye kılavuzlama sağlar. Böylece öğretimin kalitesi artırılır. Öğretim öğretimin yapıldığı sürecin adıdır.

ÖĞRENİM

• Öğrenme süreci ile elde edilen yaşantıdır. Öğrenim, öğretim sürecinin sonunda elde edilendir. İnsanlar öğrenim düzeylerini ifade ederken kimi kez eğitim, öğrenim yerine kullanılır ( BAŞARAN, 1996,S:168 ). “Ben lisans düzeyinde sistem mühendisliği eğitimi aldım,” demek yerine; “Ben lisans düzeyinde sistem mühendisliği öğrenimi gördüm,” denildiğinde kavram daha doğru kullanılmış olunur.

ÖĞRETME

• Eğitmen (özellikle öğretmen) tarafından hedeflenen davranışları eğitilenlere (öğrencilere) kazandırmak için planlı yaşantılar sunma sürecidir ( VARIŞ, 1995,S:174 ).

ÖĞRENME & ÖĞRETME

PROGRAM (CURRICULUM, MÜFREDAT)

HEDEF

HEDEFLERİN AŞAMALI SINIFLAMASI (TAKSONOMİ)

• Bilişsel Alan (cognitive domain)

• Duyuşsal Alan (affective domain)

• Devinişsel Alan (psychomotor domain)

Bilişsel Alan

• Bilgi

• Kavrama

• Uygulama

• Analiz

• Sentez

• Değerlendirme

• Bu alan, B.Bloom tarafından kodlanmıştır.

Duyuşsal Alan

• Alma

• Tepkide Bulunma

• Değer Verme

• Örgütleme

• Kişilik Haline Getirme

• Bu alan, Krathwohl tarafından kodlanmıştır.

Devinişsel Alan

• Algılama

• Kurulma

• Kılavuzla Yapma

• Mekanikleşme

• Beceri Haline Getirme

• Uyum

• Yaratma

• Bu alan, Sönmez tarafından kodlanmıştır.

HEDEFLERİN NİTELİKLERİ

• Hedefler, öğretmenin değil, öğrencinin neler yapması gerektiğini belirtmelidir.

• Hedefler, öğrenme sürecine değil, öğrenme ürününe dönük olmalıdır.

• Hedefler, öğrenme ürününü gösterecek biçimde olmalıdır.

• Hedef, içeriğe değil, öğrenme ürününe dayalı olmalı. Konu başlığı hedef ifade etmez.

• Hedef, tek tip öğrenme ürününü ifade etmelidir.

• Hedef, öğrencilerin kazanacağı davranışı gösteren bir eylemle ifade edilmelidir.

HEDEF YAZMA İLKELERİ

• Hedef cümlesinin sonunda ‘ bilgisi, becerisi, gücü, yeteneği, oluş, ilgililik, farkındalık, hoşgörürlük’ gibi sözcüklerden biri bulunmalı

• Hedefler öğrenci davranışına uygun olarak ifade edilmeli

HEDEFLERİN DAVRANIŞA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ

Hedeflerin davranışa dönüştürülmesinde ilkeler:

Hedef ve davranış yazmada farklı yaklaşımlar

BELİRTKE TABLOSU (Hedef –İçerik Tablosu)

DERS İÇERİĞİNİN SEÇİMİ VE ORGANİZAYONU

• BELLİ BİR DERSE AİT KONULARIN BELİRLENMESİNDE, ÖNCEDEN ORTAYA KONMUŞ OLAN HEDEF DAVRANIŞLARDAN YARARLANILIR.

• HAZIRBULUNUŞLUK DÜZEYİ
• AŞAMALILIK … VB İLKELERE UYULMALIDIR

SEÇİMDE DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR

• ÖĞRETİM HEDEFLERİ,

• HAZIRBULUNUŞLUK DÜZEYİ

• AŞAMALILIK

• BİLİMSELLİK, GÜNCELLİK

• DÜŞÜNME YETENEĞİNİ GELİŞTİRME

• UYGULANABİLİRLİK

• YARARLILIK

• SINIF İÇİ UYGULAMALARA UYGUNLUK

• YETERLİ MATERYALLERE ERİŞEBİLİRLİK

• BİLGİYE ULAŞMA VE BİLGİYİ İŞLEME YETENEĞİNİ GELİŞTİRME

İÇERİK SEÇİMİ KRİTERLERİ

• KANUNİ KISITLAMALAR Bazı kararlar programları geliştirenlerin görüşlerinin ötesinde planlanırlar. Dolayısıyla, içeriğin düzenlenmesinin önünde öncelikle kanuni olarak yaptırım veya özel durumların olup olmadığının araştırılması gerekmektedir.

İÇERİK SEÇİMİ KRİTERLERİ

• İÇERİĞİN ÖNEMİ:

• Daha sonraki gelişim dönemlerine yönelik hazırbulunuşluk
• Sınıfın dışındaki ortamlara taşınabilecek bilgi
• Geniş kavramları anlamaya elverişlilik

• KONU ALANI UZMANLARI-EĞİTİM PSİKOLOGLARININ KARAR VERİCİLİK ÖZELLİKLERİ

İÇERİK SEÇİMİ KRİTERLERİ

• İÇERİĞİN ORJİNALLİĞİ:

• Alan uzmanlarının görüşlerinin alınması.
• Araştırma sonuçlarından, kaynaklardan ve dokümanlardan yararlanma

• GÜDÜLEYİCİLİK ÖZELLİĞİ:

• Konunun özelliğine göre güdüleyici özellikleri bir araya getirme (öğrenme teorilerinden yararlanma; öğrencilerle ön-görüşmeler; pilot test ve izleme)

• İÇERİĞİN KARMAŞIKLIĞI

• Öğrencilerin düzeyine uygunluk- bireysel farklılıklara uygunluk-kitapların okunabilirlik düzeyi

İÇERİK DÜZENLEME YAKLAŞIMLARI

• KRONOLOJİK

• İçeriği oluşturan elementler takvim zamanına bağlı olarak oluşturulur (tarih ya da edebiyat)

• TEMATİK

• Ana konular etrafında organize olurlar
• Düzenli bir sıra izlemek zorunda değildir
• Bazen ön çalışma gereksinimi duyulabilir (roman okunmadan önce kısa hikayelerin okunması gerekliliği gibi),

İÇERİK DÜZENLEME YAKLAŞIMLARI (devam)

• PARÇADAN BÜTÜNE (Tümevarım)

• Örneklerden genellemelere
• Genellikle fen bilimlerinde öğrencilerin bazı kavramları kendilerinden keşfetmelerine yönelik olarak düzenlenir

• BÜTÜNDEN PARÇAYA (Tümdengelim)

• Önce genel bilgiler; içeriğe genel bir bakış; sonra daha özel ve detaylı bilgiler (Coğrafya dersinde önce kıtalar, sonra ülkeler, bölgeler ve şehirler…)

• İLGİ

• Öğrencilerin ilgilerine ve tercihlerine göre içerik düzeni
• Öğrenci merkezli içerik düzeni

İÇERİK DÜZENLEME YAKLAŞIMLARI (devam)

• ZORLUK

• Basitten karmaşığa, somuttan soyuta
• Basit öğeler önce, karmaşık olanlar daha sonra… (present tense present perfect tense)
• Bütünü parçalara bölerek açıklama (Matematikte önce tek bilinmeyenli, daha sonra çok bilinmeyenli denklemler / Davr. Yaklş)

• EKLEKTİK

• Birden fazla yaklaşımdan yararlanılır (tematik ve kronolojik yaklaşımlar bir arada kullanılabilir)

EĞİTİM DURUMU NELERİ KAPSAR

SÜREÇ

• SÜREÇ

• İSTENDİK DAVRANIŞLARIN KAZANIMI

• ÖĞRENME YAŞANTILARI

• ÖĞRETME YAŞANTILARI

PROGRAM

• PROGRAM

• GELİŞTİRME

PROGRAM GELİŞTİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR

• PROGRAM GELİŞTİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR

• EĞİTİM PROGRAMI (CURRICULUM) = İZLENCE = YETİŞEK

• “ÖĞRENENE, OKULDA VE OKUL DIŞINDA PLANLANMIŞ ETKİNLİKLER YOLUYLA SAĞLANAN ÖĞRENME YAŞANTİLARI DÜZENEĞİ OLARAK TANIMLANABİLİR.”

• PROGRAM GELİŞTİRME

• “EĞİTİM PROGRAMININ HEDEF, İÇERİK, ÖĞRENME-ÖĞRETME SÜREÇLERİ VE DEĞERLENDİRME ÖĞELERİ ARASINDAKİ DİNAMİK İLİŞKİLER BÜTÜNÜ OLARAK TANIMLANABİLİR.”

EĞİTİM PROGRAMI, ÖĞRETİM PROGRAMI VE DERS PROGRAMI

• EĞİTİM PROGRAMI, ÖĞRETİM PROGRAMI VE DERS PROGRAMI

• EĞİTİM PROGRAMI, ÖĞRENENE, OKULDA VE OKUL DIŞINDA PLANLANMIŞ ETKİNLİKLER YOLUYLA SAĞLANAN ÖĞRENME YAŞANTILARI DÜZENEĞİ OLARAK TANIMLANABİLİR.”

• ÖĞRETİM PROGRAMI, OKULDA YA DA OKUL DIŞINDA BİREYE KAZANDIRILMASI PLANLANAN BİR DERSİN ÖĞRETİMİYLE İLGİLİ TÜM ETKİNLİKLERİ KAPSAYAN YAŞANTILAR DÜZENEĞİDİR.

• DERS PROGRAMI, BİR DERS SÜRESİ İÇİNDE PLANLANAN HEDEFLERİN BİREYE NASIL KAZANDIRILACAĞINI GÖSTEREN TÜM ETKİNLİKLERİN YER ALDIĞI BİR PLANDIR.

• EĞİTİM PROGRAMI VE ÖĞRETİM

• EĞİTİM PROGRAMI BİR PROGRAMLAMA SÜRECİ (NE?),

• ÖĞRETİM İSE (NASIL?) BİR YÖNTEMDİR.

• ÖRTÜK (GİZLİ) PROGRAM

• Örtük Program etkinlikleri düzenlenirken;

• Örgütsel: zaman, olanaklar, materyaller

• İlişkiler: öğretmen-öğrenci, öğretmen-aile ve öğrenci-öğrenciler

• Kurumsal: politikalar, ders dışı faaliyetler

PROGRAM GELİŞTİRMENİN KURAMSAL TEMELLERİ