BöLÜm a gençLİk programi hakkinda genel biLGİ 5

Kültürel çeşitlilik

Irkçılık ve yabancı düşmanlığı ile mücadelenin yanı sıra kültürel çeşitliliğe saygı Gençlik Programının öncelikleridir. Program, farklı kültürel, etnik ve dini geçmişten gelen gençlerin ortak faaliyetlerine imkan sağlayarak gençlerin kültürlerarası öğrenimini geliştirmeyi amaçlar.
Projelerin geliştirilmesi ve uygulanması göz önüne alındığında bu husus, bir projede yer alan gençlerin, projenin kültürlerarası boyutunun farkında olmaları gerektiği anlamına gelir. Proje katılımcılarının eşit olarak katılmalarına imkan sağlamak için kültürlerarası çalışma yöntemleri kullanılmalıdır.

İmkanları kısıtlı gençlerin dahil edilmesi

Avrupa Komisyonunun önemli bir önceliği, imkanları kısıtlı gençlerin Gençlik Programına erişiminin sağlanmasıdır.
İmkanları kısıtlı gençler, aşağıdaki özet listede belirtilen durumlardan bir veya birkaçı ile ve engellerle yüzyüze olan; akranlarına nispetle daha az imkanlara sahip olan gençlerdir. Bazan bu özel durumlar veya engeller gençleri örgün ve yaygın eğitim alma, uluslararası hareketlilik ve katılımcılık, aktif vatandaşlık, sorumluluk alma ve toplumun bütün katmanlarına dahil olma imkanlarından mahrum bırakmaktadır.

• 
  Sosyal engeller: Cinsiyet, etnisite, din, bedensel engellilik gibi ayrımcılıkla karşı karşıya olan gençler; sosyal becerileri sınırlı veya riskli cinsel davranışlar sergileyen gençler; tehlike altındaki gençler; (eski) suçlular (eski) uyuşturucu veya alkol bağımlıları; genç ve/veya ayrı ebeveynler; yetimler; parçalanmış aileler.
  

• 
  Ekonomik engeller: Düşük hayat standardında bulunan, düşük gelirli, sosyal güvenlik sistemine dayalı olarak yaşayan gençler; uzun sureli işsizlik ve fakirlik çekenler; evsiz, borcu olan veya mali sıkıntıları olan gençler.
  

• 
  Engellilik: zihinsel (entelektüel, bilişsel, öğrenme) engeli olan; fiziki, duyumsal veya diğer engelleri olan gençler.
  

• 
  Eğitim zorlukları: eğitim zorlukları yaşayan gençler; eğitimini yarıda bırakanlar; kalifiye olmayan kişiler; zayıf öğrencilik performansı sergileyen gençler.
  

• 
  Kültürel farklılıklar: genç göçmenler veya mülteciler veya bu tür aileler içinde yaşayan gençler; milli veya etnik azınlık halinde yaşayan gençler; dil adaptasyonu çeken ve kültürel dahil olma problemleri yaşayan gençler.
  

• 
  Sağlık problemleri: Kronik sağlık problemleri olan gençler; şiddetli hastalıklar veya psikiyatrik durumlar; zihinsel sağlık problemleri yaşayan gençler.
  

• 
  Coğrafi engeller: Merkezden uzak ve kırsal bölgelerde yaşayan gençler; küçük adalarda veya taşrada yaşayan gençler; şehirlerdeki problemli bölgelerde yaşayan gençler; az hizmet (kısıtlı sayıda toplu taşım aracı, yetersiz imkanlar; terkedilmiş köyler) alan bölgelerdeki gençler.
  

Gençlik grupları ve kuruluşları bu belirtilen hedef grubu dışlamayan tedbirler almalıdır. Bununla birlikte unutulmamalıdır ki, bir ülkedeki akranlarına gore imkanı kısıtlı olan gençler başka bir ülkede imkanı kısıtlı olarak algılanmayabilirler.

Gençlik Programı herkes içindir ve özel ihtiyaçları olan gençleri dahil etmeye gayret edilmelidir.
Herkese açık olmasının yanında Gençlik Programı, aynı zamanda imkanları kısıtlı gençlerin toplumla kaynaşmasını ve sosyal açıdan dahil olmayı, aktif vatandaşlığı ve istihdamı artırma açısından da önemli bir araç olma amacını taşımaktadır.
Komisyon, Üye ülkeler, Ulusal Ajanslar, Yürütme Ajansı ve diğer kuruluşların kendi çalışmalarında da öncelik verdikleri dahil etme (inclusion) konusu çerçevesinde Gençlik Programı için bir “Dahil etme stratejisi” belirlenmiştir.

Yıllık öncelikler

Yukarıda belirtilen daimi önceliklere ilaveten Gençlik Programı yıllık öncelikleri de belirlenebilmektedir. Bu öncelikler, Komiyon, Yürütme Ajansı ve Ulusal Ajansların internet sayfalarında yayımlanmaktadır.
2010 yılı öncelikleri aşağıda yer almaktadır:

• 
  Avrupa Fakirlik ve Sosyal Dışlanma ile Mücadele Yılı
  

Bu önceliğin amacı, gençlerin fakirlik ve marjinalleşmeyle herkesin mücadele etme ve aynı zamanda imkanları kısıtlı gençlerin dahil edilmesi sorumluluğu adına bilinçlenmesini artırıcı projeler yapılmasını teşvik etmektir. Özellikle fakirlikten korunma yolları, fakirliğin sonuçları, çözüm yolları hususlarında gençlerin fikirlerini yansıtan projeler; marjinalleşme ve ayrımcılığın değişik çeşitleri (mesela engellilik, cinsi, dini, dilsel veya göçmen tabanlı ayrımcılık) ile mücadeleyi hedef alan projeler amaçlanmaktadır. Bu çerçevede, aşağıda belirtilenlerin projelere aktif olarak dahil edilmelerini sağlayan projelere özel önem verilecektir;

• 
  Engelli gençler: Engelli olan ve olmayan gençlerin değişimleri; toplum içinde engelliliği işleyen projeler.
  
• 
  Göçmenlik geçmişi olan veya etnik, dini veya dil açısından azınlık statüsünde olan gençler: Roman gençliğini dahil eden projeler teşvik edilecektir.
  

• 
  Genç işsizliği ve işsiz gençlerin topluma aktif katılımlarının teşviki.
  
• 
  Küresel sorunlar (örneğin sürdürülebilir kalkınma, iklim değişikliği, göçmenlik, Milenyum Kalkınma Hedefleri)
  

hakkında gençlerin farkındalığının ve hareketliliğin artırılması.

Gençlik Programının önemli özellikleri

Programın aşağıda belirtilen özellikleri dikkatle incelenmelidir. Bunlardan bazıları daha detaylı olarak Komisyonun internet sayfasında yer almaktadır.

Yaygın eğitim

Gençlik Programı, gençlerin beceri edinmeleri için önemli fırsatlar sağlar. Bu nedenle, Program bir Avrupa boyutu içinde yaygın eğitimde ve örgün ve yaygın eğitim dışında gerçekleşen eğitimde önemli bir araçtır.
Yaygın eğitim, eğitim müfredatının dışında cereyan eden eğitimi ifade eder. Yaygın eğitim faaliyetleri gönüllülük temelinde çalışan insanları içerir; dikkatli bir şekilde planlanır ve katılımcıların kişisel ve sosyal gelişimini destekler.
Yaygın eğitim, evde, işte ve boş zamanlardaki günlük faaliyetlerdeki öğrenme faaliyetlerini ifade etmektedir. En basit ifadeyle, yaparak öğrenmedir. Gençlik sektörü bünyesindeki yaygın eğitim, gençlik ve boş zaman faaliyetleri, akran grupları ve gönüllülük ve benzeri faaliyetlerde gerçekleştirilmektedir.
Yaygın eğitim ile örgün ve yaygın eğitim dışında gerçekleşen eğitim, gençlerin önemli beceriler edinmesine ve kişisel gelişimlerine, sosyal dahil olmalarına ve aktif vatandaşlıklarına katkı yapmalarına ve bu sayede istihdam edilebilirliklerini artırmalarına imkan verir. Gençlik alanındaki öğrenme faaliyetleri toplum, ekonomi ve gençler için önemli bir katma değer sağlar.
Gençlik Programı kapsamındaki yaygın eğitim ile örgün ve yaygın eğitim dışında gerçekleşen öğrenme faaliyetleri, örgün öğretim ve eğitim sisteminin tamamlayıcısıdır. Bu faaliyetler, katılımcı ve öğrenci merkezli bir yaklaşıma sahiptir; gönüllülüğe dayalı olarak gerçekleştirilir ve bu sayede gençlerin ihtiyaçları, arzuları ve ilgileri ile yakından bağlantılıdır. Ek bir öğrenme kaynağı ve örgün öğretim ve eğitime bir vasıta oluşturan bu tür faaliyetler, imkanları kısıtlı gençleri özellikle ilgilendirir.
Gençlik Programı içinde hareketliliğin ve yaygın eğitimin kalitesini tanımlarken ve değerlendirirken Avrupa Hareketlilik Kalite Tüzüğü taslak ilkeleri dikkate alınmıştır. Bu husus, farklı eylem ve alt eylemlerin hibe ölçütlerinde, Komisyon ve Ulusal Ajansların programın hedef gruplarına yönelik destekleyici yaklaşımında, Avrupa Gönüllü Hizmetindeki hak ve yükümlülüklerin tanımlanmasında ve son olarak yaygın eğitim deneyiminin tanınmasına yapılan vurguda belirgin bir şekilde yansıtılmıştır.
Gençlik Programı ile finanse edilen projeler, yaygın eğitim prensiplerini takip etmelidir. Bu prensipler şunlardır:

• 
  Yaygın eğitim yoluyla öğrenme amaçlı ve gönüllülük esasına dayalıdır
  
• 
  Eğitim, öğrenmenin her zaman tek veya ana faaliyet olmadığı çeşitli ortam ve durumlarda gerçekleşir
  
• 
  Faaliyetlerde, profesyonel öğrenme kolaylaştırıcıları (örneğin gençlik eğitmenleri/çalışanları) veya gönüllüler (örneğin gençlik liderleri veya eğitmenleri) görevlendirilebilir
  
• 
  Faaliyetler planlıdır; fakat nadiren klasik ritim veya müfredat konuları ile yapılandırılmıştır
  
• 
  Faaliyetler genellikle belirli hedef gruplarına hitap eder ve öğrenmeyi özel, saha odaklı bir şekilde belgeler.