Bu bölümde size evreni oluşturan gök cisimlerini anlatacağız

Etkinlik 5: Astronota isim verip boyayalım.

Serbest Okuma

DÜNYA

Dünya Güneş’ten koptu.

Önce ateşten toptu.

Geçince uzun yıllar,

Yavaş yavaş soğudu.

Yağmur yağdı,sel oldu.

Çukurları doldurdu.

Büyük yerlerde deniz,

Küçük yerlerde göl oldu.

Sert kayalar ufaldı,

Toprak oldu,çoğaldı.

Bitki,hayvan ve insan,

Üzerinde yer aldı.

M. Necati ÖNGAY

GÜNEŞ

Görünce seviniriz,

Yeryüzünden Güneş’i.

Onun aydınlığında,

Başarırız her işi.

Güneş ışık vermezse,

Karanlıkta kalırız.

En yararlı ısıyı,

O kaynaktan alırız.

Bol Güneş almayanlar,

Tutulur hastalığa .

Güneş’tir hayat veren,

Bütün canlı varlığa.
M. Sırrı DUMAN

Kuyruklu Yıldız

İLKOKUL 1. SINIF

TÜRKÇE DERS PLANI VE ETKİNLİKLERİ

Tema Adı: Dünyamız ve Uzay

Metin Adı: Emre ve Arkadaşları Uzayda

Metin Türü: Hikaye

Süre: 10 ders saati
Kazanımlar:
Dinleme

Dinlediklerini zihninde canlandırır.

Dinlediği olayın nasıl gelişeceğini ve sonucunu tahmin eder.

Dinledikleriyle ilgili kendi yaşantısından ve günlük hayattan örnekler verir.

Metni takip ederek dinler.

Konuşma

Konuşmasında yaşantısından ve günlük hayattan örnekler verir.

Duygu,düşünce ve hayallerini sözlü olarak ifade eder.

Okuma

Okuduklarını zihninde canlandırır.

Başlıktan hareketle içeriği tahmin eder.

Ön bilgilerini kullanarak okuduğunu anlamlandırır.

Okuduğunu özetler.

Görsellerden yararlanarak içeriği tahmin eder.

Metin içi anlam kurar.

Bilmediği kelimelerin anlamlarını araştırır.

Yankılayıcı (tekrar ederek) okur.

Okuduklarında sebep-sonuç ilişkileri kurar.

Bilgi edinmek için okur.

Yazma

Yazma Kurallarını Uygulama Kazanımları

Duygu, düşünce ve hayallerini anlatan yazılar yazar.

Dikte etme çalışmalarına katılır.

Görsel Okuma ve Görsel Sunu

Şekil sembol ve işaretlerin anlamlarını bilir.

Resim ve fotoğrafları yorumlar.

Görsellerden hareketle cümleler/metinler yazar.

Bilgi,düşünce ve izlenimlerini resim,şekil ve sembol kullanarak görselleştirir.
1. HAZIRLIK

1. 
   Ön Hazırlık
   

Öğretmenin Hazırlığı:

Metinle ilişkili görseller, araç-gereçler, metinle ilgili şiir, şarkı, vb getirilir .(Uzay ve uzay çalışmalarını anlatan yazı,video-kaset ve Cd )

Öğrencinin Hazırlığı:
Metinle ilişkili görseller (uzay ve uzay çalışmalarıyla ilgili haber , resim ve gazeteler ) getirmeleri istenir.

2. 
   Zihinsel Hazırlık
   

1. Ön Bilgilerini Harekete Geçirme:

“Uzay mekiği”,”astronot”,”kozmonot” kelimelerinin onlara ne ifade ettiği sorulur,öğrenciler kelimelerin anlamları ile ilgili konuşturulur.

İzledikleri bir uzay filmi olup olmadığı ,uzayla ilgili bilgileri merak edip etmedikleri sorulur.

2. 
   Anahtar Kelimelerle Çalışma
   

Öğrencilerden metinde geçen “uzay” anahtar kelimesinin anlamını tahmin etmeleri istenir.

Anahtar kelimelerin anlamlarının belirlenmesinde sırasıyla şu çalışmalar da yaptırılabilir:

• 
  Cümlenin bağlamından (gelişinden) anlamını bulmaları amacıyla öğrencilere anahtar kelimenin içinde geçtiği örnek cümleler verilebilir Örn: “Köylüler yağmur yağmasını toprağa ektikleri bitkilerin sulanmasını istiyorlardı..”
  
• 
  Anahtar kelimenin anlamını veren görseller sunulabilir. Yağmur yağarken ellerinde şemsiye ile yürüyen insan resimleri üzerinde konuşulabilir.
  
• 
  Anlamı hâla bulunamayan kelimelerin anlamını araştırmaları için arkadaşlarına veya öğretmenine sormaları veya resimli sözlüğe bakmaları istenir.
  

3. Tahmin Etme

Öğrencilerden metnin başlığına ve görsellerine (ya da metinle ilişkili gösterilebilecek herhangi bir görsele) bakmalarını ve metnin içeriğini tahmin etmeleri istenir.

4. Metni Tanıma

Öğrencilerin metnin ilk cümlesini, son cümlesini, görsellerini gözden geçirerek metni tanımaları sağlanır.

2. ANLAMA

1. 
   Dinleme, Okuma ve Görsel Okuma
   

1. Dinleme

Öğrencilere metni bir kez sesli olarak okunacağı söylenir.. Ayrıca, dinleme anında oturma şeklinin nasıl olacağı anlatılır. Dinleme anında uyması gereken kuralları hatırlatılır ve dinleme esnasında bu kurallara uyup uymadıkları kontrol edilir.

Dinleme sonrasında öğrencilere şu soru sorulabilir.

* Emre ve arkadaşları uzay aracından niçin çıkamadılar?

2. Okuma

Okuma öncesinde okumaya hazırlık yaptırılır. Bu amaçla, okuma anındaki oturma şeklinin ve göz ile kitap arasındaki mesafenin nasıl olacağı anlatılır. Daha sonra öğrencilere, okuma anında uyması gereken kuralları hatırlatılır ve okuma esnasında bu kurallara uyup uymadıkları kontrol edilir.

Örnek okuma yaptıktan sonra, metin öğrencilere okutulur. Bu amaçla:

• 
  Sınıftaki istenen sayıda öğrenciye metni sesli olarak okutulabilir.
  
• 
  Yankılayıcı okuma (tekrar okuma) yaptırılabilir.
  

Yankılayıcı Okuma: İyi okuyabilen biri tarafından okunan cümle veya kısa paragrafın okuma becerisi yeterince gelişmemiş öğrenciler tarafından tekrar edilerek okunması.

• 
  Öğrencilerden metni paylaşarak okumaları istenebilir.
  

2. 
   Anlamı Bilinmeyen Kelimelerle Çalışma
   

Okuma sırasında öğrencilerden anlamını bilmedikleri kelimeleri belirlemeleri istenir. Daha sonra sırasıyla: Cümlenin (metinde kelimenin geçtiği cümle ve sizin vereceğiniz örnek cümlelerin) gelişinden (bağlamdan) bulmaları istenir. Bulmakta zorluk çekiyorsa, arkadaşlarına veya öğretmene sormaları istenir. Kelimelerin anlamlarını hâla bulamamışlar ise resimli sözlükten araştırmaları istenir. Daha sonra kelimeler hakkında konuşturulur ve kelimenin çağrıştırdıklarını açıklamaları istenir.
İçinde “uzay” kelimesinin geçtiği cümleyi bulmaları istenir.
4. Görsel Okuma

• 
  Öğrencilerden metinde geçen görselleri yorumlamaları istenir.
  
• 
  Öğrencilerden, derse getirilen ve metinle ilişkili olan görselleri yorumlamaları istenir.
  

2. 
   Metni İnceleme:
   

Öğrencilerden metne ait anlatımlarla ilgili soruları sözlü ve yazılı olarak yapmaları istenir.

Sebep-sonuç ilişkileri kurmaları ve okudukları hikayenin unsurlarını belirlemek amacıyla çalışma kitabındaki etkinlik yaptırılır. (1.etkinlik)

3. 
   Söz Varlığını Geliştirme
   

Öğrencilerin söz varlığını geliştirmek amacıyla “okyanus,kıta,uzay,astronot” kelimelerinin anlamları konuşturulur. Verilen şekillerin hangi kelimeleri ifade ettiği buldurulur.

3. 
   METİN ARACILIĞIYLA ÖĞRENME
   

1. 
   Günlük Hayatla İlişkilendirme
   

Öğrencilerin okuduklarını, dinlediklerini ve gördüklerini günlük yaşamla ilişkilendirmesi amacıyla; okuduğu/dinlediği metnin konusu ile ilişkili olarak, kendi yaşantısından ve günlük hayattan örnekler vermeleri istenir. (Güneş’in Dünya’ya uzaklığından ve merkezindeki sıcaklıktan söz edilir.) Güneş dünya’ya çok yakın olsaydı neler olurdu? Sorusu sorularak 3. etkinlik yaptırılır.

2. 
   Diğer Derslerle İlişkilendirme ve Ara Disiplinlerle İlişkilendirme
   

Resim İş dersinde boş bir resim sayfası pastel boyalarıyla rengarenk boyatılır. Boyanan sayfanın üzeri siyah pastel boya ile renkler görünmeyecek şekilde boyanır. Evden getirdikleri kürdanlar ile bu zemin üzerine uzayda var olduğunu düşündükleri varlıkların resimlerini yapmaları istenir.

3. 
   Araştırma
   

Şimdiye kadar yapılan uzay çalışmalarını ve uzaya hangi amaçlarla gidildiği konusunda araştırma yapmaları istenir.

4. 
   KENDİNİ İFADE ETME
   

1. 
   Zihinsel Hazırlık
   

1. 
   Ön Bilgileri Harekete Geçirme ve Konu Belirleme:
   

Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek amacıyla; oyun araçları hakkında konuşmaları sağlanarak, metinden hareketle konuşma, yazma ve sunu konuları belirlemeleri sağlanır.

2. 
   Kuralları Uygulama
   

Öğrencilere konuşma ve yazmada uymaları gereken kurallar hatırlatılır

3. 
   Konuşma, Yazma ve Görsel Sunu
   

1. Konuşma:

Uzaya gitmek ister miydin? Sorusu ile ilgili olarak öğrenciler konuşturulur.

2. Yazma:

Duygu, düşünce ve hayallerini anlatan bir yazı yazmaları amacıyla çalışma kitabındaki 4 . etkinlik yaptırılır.

3. Görsel Sunu:

Uzaya fırlatılan bir roket olmaları durumunda asıl bir hal alacaklarını taklit etmeleri istenir.

ç. Söz Varlığını Kullanma
Öğrencilerden metin işleme sürecinde öğrendikleri yeni kelimeleri kullanarak 5. Etkinliği yapmaları istenir.

4. 
   ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
   

• 
  Metin işleme sürecindeki etkinlikler değerlendirme amacıyla kullanılır.
  
• 
  Metin işleme sürecindeki kazanımlarını ölçmeye dönük olarak hazırlanan gözlem formlarını (gözlem formu, öz değerlendirme formu, rubric vb-hangileri varsa) doldurunuz.
  

Gülşen DEMİR Porsuk İlkokulu /Odunpazarı /ESKİŞEHİR