Buxoro davlat universiteti biologiya kafedrasi gistologiya

Ishdan maqsad. Yog’ va retikulyar tóqima tuzilishini órganish. 
Zarur jihozlar: Retikulyar, yog’, pigment tóqimalar tuzilishi tasvirlangan 
tablitsalar, doimiy mikroskopik preparatlar, mikroskop va atlas. 
Ishni bajarish tartibi: 

---

1-tajriba. Yog’ tóqima. Yog’ tóqimalarining tuzilishini tablisa va slaydlar 
orqali kórib chiqamiz, keyin esa mikroskopik tuzilishini órganamiz. Preparatda 
yog’ hujayralari yirik yumaloq shakldagi bóshliqlar holida kórinadi, chunki 
preparatni tayyorlash jarayonida ulardagi yog’ erib ketdi. Biroq bu hujayralar 
doimo yumaloq shaklda ega emas. Agar yog’ hujayralari juda zich joylashib yog’ 
tóqimasini hosil qilgan bólsa, ularning shakli kóp qirrali bóladi. Yog’ hujayra-
larining yadrolari ovalsimon, tóq binafsha rangli bólib, hujayraning chetki qismida 
joylashadi. Preparatda yog’ hujayralarining hammasida ham yadrosi kórinaver-
maydi. 
27-rasm. Oq rangli yog’ to’qimaning sxemasi 1-yog’ hujayrasining o’zagi; 2-yog’ tomchisi 
erib ketgandan keyin qolgan bo’shliq; 3-biriktiruvchi to’qima. 
Chunki hujayralar yirik bólganligi uchun kesmaga yadrolari tushmasligi ham 
mumkin. Preparatda kóndalang-targ’il mushak tolalarining tutamlari oralarida yog’ 
hujayralari tóp-tóp bólib yotadi. Bu tóplamlar biriktiruvchi tóqima yordamida 
ózaro tutashib yog’ tóqimasini hosil qiladi.
2-tajriba. Retikulyar tóqima (limfa tugunidan tayyorlangan). Retikulyar 
tóqima retikulyar hujayralar va retikulin tolalarining yig’indisidan iborat bólib, 
ózida oraliq amorf moddasini tutmasligi bilan biriktiruvchi tóqimaning boshqa 
хillaridan farq qiladi. Prepapatga kichik ob’ektiv ostida qarab limfa tugunining 
yorug’ joylarini-sinuslari topiladi. Sóng katta ob’ektiv ostida retikulyar hujayralar 
yulduzsimon shakliga ega ekanligi va bir birlari bilan ósimtalar orqali tutashib 
retikulyar tóqimani hosil qilishi kózdan kechiriladi. Bu tóqima hujayralarining 
sitoplazmasi och pushti rangga bóyalgan bólib, yumaloq yoki oval shaklga ega 
bólgan yadro atrofida tor хalqacha hosil qilib yotadi. Retikulyar tóqimaning 

---

oralarida limfotsitlar soni ba’zi joylarda juda kóp bólganligi sababli retikulyar 
sintsitiysi aniq kórinishga ega bólmaydi. Preparatda retikulin tolalari kórinmaydi, 
ularni kórish uchun kesmani kumush nitrat tuzi bilan impregnatsiya qilish lozim.