Çocuklara öYKÜlerle kirk hadiS

7) UNUTKANLIĞIN SEBEPLERİ

"Bakılması haram olan şeylere karşı gözlerinizi koruyunuz. Pislik ve kötülüklerden uzak durunuz. Cehennemliklerin işlerinden sakınınız"(1).

Günümüz insanlarının en önemli problemlerinden biri de hafıza zayıflığı... Yani günümüz insanları okuyup dinlediklerini aklında tutamayıp kısa sürede unutuyor veya kolay öğrenemiyor.

Yaşadığımız çağda insanın göz ve kulak hafızasına giren lüzumsuz şeyler çok olduğu için insan dimağı çok hırpalanıyor, dolayısıyla da fazla verim alınamıyor. Açıkçası kitle iletişim araç­ları, sokak, çarşı- pazar ilim aşkını köreltip öğrenmeyi, hafızayı etkiliyor.

İmamı Şafiye hocası: "Oğlum! İlim Allah (c.c.)'ın nuru­dur, o nuru, kirli kalplere koymaz. Onun için kalbi karartan gü­nahlardan uzak dur." tavsiyesini yapmıştır.

İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü hocalarından merhum Mahir İz Hocaefendi'ye:

"Hocam! Mâşâallah, çok keskin bir zekanız, muazzam bir hafızanız var. Elli, altmış sene öncesini dün gibi hatırlayıp söyleyebiliyorsunuz! Bunu nasıl başarıyorsunuz? Bunun sırrı nedir?" diye sorduklarında bu değerli âlim, şu ilginç cevabı veriyor:

"Oğlum! Biz Osmanlı'nın ilk mektebine gittik. Bize ilk gün yolda nasıl yürünür, bunun kuralını öğrettiler. Göz, ayağın ucunda olacak yolda yürürken! Gözümüz hep ayağımızın uçun­daydı. Hep önümüze bakardık. Sizler boyuna etrafına bakıyor­sunuz. .. Ona bak, şuna bak... Siz de hafıza olmaz. Günahı göz işlerse de belâsını bütün vücut çeker. Gözler bakar, gönül ra­hatsız olur ve hafıza zayıflar."

Öyleyse hafızamıza güzel ve faydalı şeyler doldurmalı, yanlış şeylere yer vermemeliyiz. Gözümüze, kulağımıza sahip çıkmalıyız. Ekran köleliğinden, haram şeylere bakmaktan koru­yalım ki, hafızamız sağlam kalsın. Hem gözlerimizi bakılması haram olan şeylerden korumak Rabbimizin emridir. (24 Nur, 30-31)

Sevgili Peygamberimiz şöyle buyurmuştur:

"Bakmak, iblisin zehirli oklarından bir oktur. Her kim onu benden korktuğu için terk ederse, kalbinde zevkine vara­cağı bir imanı ona nasip ederim." (2)

"Şu altı şeyi kabul edin, garantileyin; ben de cennete gir­menize vesile olmayı garanti edeyim: Konuştuğunuz zaman ya­lan söylemeyin. Söz verdiğiniz zaman sözünüzü yerine getirin. Size bir şey emanet edilince onu yerine getirin, ihanet etmeyin. Gözlerinizi harama dikmeyin. Namusunuzu (iffetinizi) koruyun. Ellerinizi kötülüklerden uzak tutun." (3)

Öyleyse her türlü haramı tehlikeli bir yılan ve akrep gibi görelim. Helâl olmayan şeylerden gözlerimizi koruyalım.

Kaynaklar:

1-Münavî, Feyzu'l- Kadir 4 / 403 (5769).

2-Münzirî, et- Terğib vet- Terhib 3/ 34.

3-Ahmed, Müsned 5/ 323. Münavî, age. 3/ 264.

8) ŞÜPHELİ ŞEYLERDEN SAKINALIM

"Şüpheliyi bırak, şüphe vermeyene bak"(1)

Şüpheli şeyler; hakkında kesin bilgi olmayan, tered­dütlü şeylerdir. Ayrıca insan, içine sinmeyen, içinin ısınmadığı şeylerden uzak kalmalıdır. Çünkü şüpheli şeylerle meşgul olmak, harama düşmeye de sebep olur. Kuşkulu ve te­reddütlü işler yapmak, tehlikeli bölge yakınında gezinmek gibi­dir. Her an harama düşme tehlikesi ile başbaşa kalmak de­mektir. Oysa "Korkulu rüya görmektense uyanık durmak yeğ­dir." İşte sevgili Peygamberimizin uyarısı:

"Helâl da bellidir, haram da bellidir. Bu ikisi arasında şüpheli şeyler vardır, insanların çoğu bunların helâl mı haram mı olduğunu bilmez. Şüpheli şeylerden sakınan şerefini ve dinini korumuş olur. Şüpheli şeylere giren harama da düşer. Böylelerinin durumu tıpkı koruluğun etrafında koyunlarını otlatan çoban gibidir. Her an o koruya dalabilir. "(2)

Bu hadis-i şerifi babasından dinleyen Hasan: "Baba, bu gün ne olmuş, duydun mu?" diye heyecanla sordu. Babası: "Hayırdır yavrum, ne olmuş?" deyince Hasan: "Bu gün kom­şumuz Bayram amca, koyunlarını komşusunun tarlasının ke­narında otlatırken, onun ekili tarlasına kaçırmış, kavga edip mahkemelik olmuşlar.. Yine haberlerde duydum. Mantar yiyen köylüler zehirlenmişler. Demek ki babacığım bilmediğimiz şüpheli şeylerden uzak durmak gerekiyormuş."

Fatma söz alıp başka bir olay anlattı: "Komşunun çocuğu iyi bilmediği yerlere gidip kaybolmuş, evlerini bulamamış. Yol üzerinde bulunan bir polis karakoluna sığınmış. Onu evlerine polis amcalar getirmişler."

Çocukların heyecanla babalarıyla sohbetlerine kulak veren anne söze karıştı: "Ben de gazetede okudum. Doğuda bir ilde çocuklar tarlada buldukları ve oyuncak sandıkları bir şeyle oynarken patlamış ve ölenler olmuş..."

Kısa bir sükuttan sonra baba devreye girip konuyu şöyle tamamlar: "Yüce Rabbimiz: "Hakkında bilgi sahibi olma­dığın şeyin ardında gitme.."(17 İsra, 36) buyuruyor.

Öyleyse bilmediğimiz şeyleri ya bilenlerden sorup öğ­renmeli ya da terk etmeliyiz. Körü körüne hareket etmemeliyiz. Tehlikeli yerlerden uzak durmalı, iyi bildiğimiz şeyleri yapma­lıyız.

Hem şüpheli şeyler insanı huzursuz eder. Acaba mı? Olur mu, olmaz mı? gibi insanı tereddüde, karamsarlığa düşürür.

En iyisi helalliği belli olanı almalı, yemeli, harama düşme riskine girilmemelidir. Allah Rasülü ne güzel buyurmuş:

"Şüpheyi bırak. Şüphe vermeyene bak!"

Kaynaklar:

1. Tirmizi, Kıyamet 60.

2. Buhari, İman 39; Müslim, Müsakat 107; Ebu Davud, Büyu 3.

9) BİLMEDİĞİMİZİ BİLMEK

"Fayda vermeyen ilim, Allah (c.c.) yolunda harcanmayan, kendisinden faydalanılmayan hazine gibidir" (1)

Abdullah bin Mübarek'e: "Allah (c.c), akşam öleceği­ni bildirse ne yapardın? diye sorduklarında: "Kalkar ilim öğrenirdim." cevabını verir. İlimden daha güzel, daha üstün meşguliyet ne olabilir ki? Sevgili Peygamberimiz: "ilim talebi için yola çıkan kimse dönünceye kadar Allah (c.c.) yolundadır." (2) buyurmuştur.

Yüce Rabbimiz: "İnsanların, annelerinin karnından hiçbir şey bilmez olarak.."(16 Nahl, 78) dünyaya geldiğini belirtir.

İnsanın şerefi, değeri, şanı Yüce olan Allah (c.c.)'ın bir sı­fatı olan ilme sahip olmasıyladır. Ancak sadece bilmek, öğren­mek yetmez. Öğrenilen bilgiyi uygulamak, yaymak da gerekir.

"İnsanlar dört kısımdır:

1. Bilen ve bildiğini bilen insandır ki, âlim budur, buna tâbi olunuz.

2. Bilen fakat bildiğinin farkında olmayan kimsedir ki, bu kimse uykudadır, onu uyandırınız.

3. Bilmeyen fakat bilmediğini bilen kimsedir ki, bu doğruya ulaşmayı ister, siz onu Hakk'a ulaştırınız.

4. Bilmeyen fakat bilmediğini de bilmeyen kimsedir ki, bu şeytandır, ondan kaçınız."(3)

Acaba bildikleriyle amel etmeyenler neye benzerler? So­rumuzun cevabını İmam Gazali'den alalım:

"Bildiği ile amel etmeyenler (sayfaları ilimle dolu) kitap ve defter gibidir. Başkalarına faydası var, fakat kendisi bir şey anlamaz. Bilek taşı gibidir. Bıçağı biletir, keskinleştirir, fakat kendisi kesmez. İğne gibidir. Başkalarını giydirir, fakat kendisi daima çıplak durur. Lamba fitili gibidir. Başkasına ışık verir, fakat kendisi yanar." (4)

Peygamber (s.a.v.) şöyle dua ederdi: "Allah'ım! Fayda vermeyen ilimden, korkmayan kalpten, doymayan nefisten ve kabul edilmeyen duadan Sana sığınırım. "(5)

İnsan bilmediğini bilirse daha çok öğrenir, eksiklerinin farkına varır ve kendisini yetiştirir.

İmam-ı Azam'ın talebesi Ebu Yusuf kadı olur. Kendisine bir şey sorulur. O: "Bilmiyorum." der. Kendisine: "Hem devlet bütçesinden maaş alır, geçimini sağlarsın, hem de bilmiyorum, dersin. Bu olacak iş değil!"denir. Ebu Yusuf: "Ben devlet büt­çesinden bilgim kadarını alıyorum. Eğer bilmediğim şeyler için bana maaş verilmeye kalkışılsaydı, bütün dünya malı bile buna yetmezdi."cevabını verir.

Öyleyse biz de bilmediğimizi bilelim, en kutlu yola, okumaya, öğrenmeye, ilim yoluna girelim.

Kaynaklar:

1. Münavi, Feyzul- Kadir 4/325.

2. Münavi, age. 6/176.

3. Razi, Tefsir-i Kebir 2/281-2; Bursevî, Ruhul-Beyan Tefsiri 6/148.

4. Gazali, İhya1/140.

5. Müslim, Zikir 73; Ebu Davud, Vitir 32; Tirmizi, Daavât 68.

10) ÇOCUKTAN AL HABERİ

"Çocuklarınıza değer verin ve onları güzelce terbiye edin." (1)

Çocuk büyütmek başka, çocuk yetiştirmek ise çok da­ha başka bir şeydir. Çocuğu okula göndermek, ye­dirip içirmek, giydirip gezdirmek, asla onu yetiştirmek değildir. Eğer öyle düşünülürse faturası ağır olur.

Bir çiçeği bile yetiştirmek için o işin inceliklerini bilmek gerekirken, yaratılmışların en kıymetlisi ve en kompleksi olan insanı yetiştirmek için de, o işin inceliklerini öğrenmek gerekmez mi?

Çocuklar sadece bilgiyle yetişmez, onların güzel örnek­lere de ihtiyacı vardır. Onun için Hz. Ali (r.a.): "Çocuklarınızla 7 yaşına kadar oynayın, 15 yaşına kadar arkadaş olun, 15 yaşın­dan sonra da istişare edin." diyor.

Bir anne oğluyla konuşuyor: “Geçen hafta sınıf birincisi oldun diye ne kadar sevinmiştim. Bugün komşunun çocuğun­dan işittim, üçüncülüğe düşmüşsün. Ayıp değil mi?”

Çocuğun cevabı: “Biraz da arkadaşlarımın anneleri se­vinsinler anneciğim. Hep sen mi sevineceksin?”

Sevgili can dostlar!

Şimdi de "Çocuktan al haberi" dedirtecek öyküleri hatır­layalım:

İmam-ı Azam hazretleri çamurda oynayan bir çocuk görür ve: "Oğlum, aman dikkat et, ayağın kayar çamura düşer­sin." der. Çocuk: "Ben çamura düşersem sadece benim elbise­lerim batar. Asıl siz âlimler dikkat edin. Eğer sizin ayağınız kayar­sa, tüm insanlar batar, kirlenir." cevabını verir.

Bir Allah dostu anlatır:

"Bir gün bir bahçenin kenarından geçiyordum. Bir çocuk o bahçedeki meyvelerden toplayıp torbasına dolduruyordu. Bu hali görünce hemen:

- Bırak onları oğlum! Başkasının meyvesini toplamaya ne hakkın var?" dedim. Bu söz üzerine çocuk bana döndü:

- Burasının başkasının olduğuna dair ispatın ne? Burası bizim bahçemizdir, meyveler de bizimdir."dedi.

Çocuğun bu açıklaması beni çok utandırdı. İşin aslını bil­meden konuştuğum için mahcup oldum. Dönüp çocuğa şöyle dedim: "Evladım, Allah (c.c.) senden razı olsun, bilmeden ve araştırmadan konuşmama konusunda bana iyi bir ders verdin."

Hani Hz. Ömer'i ağlatan çocuğu hepiniz bilirsiniz. Hz. Ömer, sabah namazına gidiyordu. Küçük bir çocuğun koşarak camiye gittiğini gördü.

- Yavrucuğum, nedir bu telaşın, bir derdin mi var? diye sordu. Çocuk: "Camiye gidiyorum amcacığım" diye cevap ver­di.

- Yavrum, daha henüz yaşın çok küçük! deyince, çocuk ayıplar bir tavırla:

- Amca, amca! Bu işin büyüğü küçüğü olur mu? Daha dün mahallemizde bir çocuk öldü.

Hz. Ömer çok duygulandı ve çocuğa dua etti.

İşte iyi yetişmiş, iyi yetiştirilmiş çocuklar böyle olur.

"Çocuklarınıza değer verin. Ve onları güzelce, terbiye edip yetiştirin."

Hz. Mevlânâ ne güzel söylemiş: "Çocukları okşamak Sevgili Peygamberimiz'den biz Müslümanlara kalmış bir mi­rastır. Hz Peygamber: "Çocuğu olan çocuklaşsın." buyurmuş­tur, dedi ve şu şiiri okudu:

"Babanın aklı dünyayı ölçerse de, küçük çocuğun an­laması için "ti, ti" der. Madem ki, işim gücüm çocuklardır, o hal­de çocukların diliyle konuşmak lazımdır."

Kaynaklar:

1- İbni Mâce, Edeb 3; Münavî, Feyzul- Kadir 21 90.

11) ALLAH’IN AFFETMEDİĞİ ŞEY: KUL HAKKI

"Şehidin kul borcu dışındaki bütün günahları bağışlanır." (1)

Şehitlik en önemli ve faziletli bir mertebe olmasına rağ­men, kul borcuyla, kul hakkıyla ilgili şeylerini Allah (c.c.) bağışlamıyor. Öyleyse kul hakları konusunda çok dikkatli ve duyarlı davranmalıyız. Kimsenin hakkına tecavüz etmemeli, kimsenin hakkını üzerimize geçirmemeliyiz. Yüce Rabbimiz şöyle uyarıyor:

"Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda haksız­lıkla değil, karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle yiyin. Ha­ram ile nefsinizi mahvetmeyin." (4 Nisa, 29)

Gasp, hırsızlık, aldatma, yalan, dolandırıcılık, zarar ver­mek yasaktır, günahtır. Temiz insan; temiz şeylerle gıdalanmalı, temiz kazanmalı, temiz şeylere harcamalıdır. Zira temizler yurdu olan cennete ancak temiz olanlar girecektir.

Bir Kıbrıs gazisi anlatıyor:

"Düşman bir saatlik çatışma neticesinde imha edilip, o günkü harekât son bulunca şehitlerimizi, seyyar karargâhımıza taşıdık. Sımsıcak kanları hâlâ, hâki renkli elbiseye yayılmaya devam ediyordu.

Karargâha geldiğimizde, bölük komutanımız, şehit olan askerlerin kimliklerini tespit ederken, birinin göğüs cebinden çıkan nota dikkat kesiliyor. Ne olduğunu bilmiyoruz tabii... Ama komutanın gözlerinin yaşarmasından içli bir şey yazılı ol­duğunu anlıyoruz. Bir şeyler mırıldanan komutan, bize dönüp sordu:

"Kayserili falanca asker kim?" Hiçbirimizden cevap gel­medi. Demek ki arkadaşımız da yok. Fakat hatırlanıyor hemen. Geride üç şehit daha var. "Acaba onlardan biri mi?" diye baktı­ğımızda, tahminimizin doğruluğunu anlıyoruz. Komutanın sor­duğu Kayserili arkadaşımız da şehadet şerbetini içmiş.

Hadiseyi öğrenen komutan, sanki bir bildiği varmış gibi, o askerin de cebine bakıyor. Evet! Onun da aynı şekilde not bı­raktığı belli gibiydi.

Biz bu ufak notların ne olduğunu merak ederken, Kay­serili arkadaşımızın da cebinden çıkan notu okuyan komu­tanımız, acayip bir renk alıyor. Peşinden şehidin kanlı cesedine sarılıp hıçkıra hıçkıra ağlamaya başlıyor.

Sonra komutanımızın dudaklarından şu cümleler dökül­meye başlıyor, ağlayarak:

"Arkadaşlar! Sizlere moral vermesi, maneviyatınızın kuv­vetlenmesi bakımından, şu anda aramızdan şehadet şerbetiyle ayrılan iki arkadaşımızın sırrını ifşa ediyor, açıklıyorum. Çünkü ikisi de sadece bana yazılmış not..."

Hepimiz dikkatle dinliyoruz.

"Az önce cebinden çıkan notu okuduğum Yozgatlı arka­daşımız, 'Komutanım! Bu sırrımı size söylüyorum. Eğer şehadet şerbetini içersem, Kayserili falanca arkadaşımdan borç aldığım, yirmi lirayı ödeyebilir misiniz? Ahirete borçlu gitmek istemi­yorum.' diyordu. Benim için bundan daha şerefli bir görev olur muydu? Bir şehit askerimin borcunu ödeyecek ve bahtiyar olacaktım. O bakımdan ismi geçen alacaklının kim olduğunu sordum size. Maalesef o asil arkadaşımız da şehadet şerbetini içmişti. Merak ederek onun da cebine baktım. İşte size, o arka­daşımın yazdığı notu da okuyorum.

'Komutanım, Yozgatlı falanca arkadaşımın bana olan borcunu helâl ettiğimi mahcup olur diye söyleyemedim. Eğer şehadet şerbetini içersem, bana olan borcunu ödeyemedim di­ye üzülmesin. Siz ona hakkımı helâl ettiğimi söyleyebilir mi­siniz?' O sırada bütün bölük, hüngür hüngür ağlıyordu."

İşte kul hakkına duyarlılık, böyle olmalı.

Kaynaklar:

1- Müslim, İmare 119.

12) CANIM KURBAN OLSUN SENİN YOLUNA

"Sünnetimi yaşatan beni sevmiştir. Beni seven cennette benimle beraberdir." (1)

İki genç sohbet ediyorlardı. Söz, Hz. Peygamber'den, O'nun yolundan gitmekten ve sevmekten açılmıştı. Gençlerden biri: "Keşke Hz. Peygamber'in yaşadığı dö­nemde yaşasaydım da onun devesi olsaydım!"dedi. Diğeri, ar­kadaşını uyardı: "Kardeş! o'nun ümmeti olmak varken, niçin deve olmayı istiyorsun?.."

Evet, onun ümmeti olmak! Yunus Emre'nin: "Canım kurban olsun senin yoluna, Adı güzel, kendi güzel Muhammed" diyerek sevgisini, saygısını belirttiği gibi, bizim de onu çok sevmemiz gerekir. Zira Yüce Yaratıcımız: "Peygamber, mü'minlere kendi canla­rından daha evlâ(sevgili)'dır." buyurur. (33 Ahzab, 6)

"Ekmeği seviyorum demekle" karnımız doymaz. "Helâl kazancı severim" diyenin cebi dolmaz. Doymak için ekmeğe, kazanç için emeğe ihtiyaç vardır. Bunun gibi, "Allah ve Rasülü'nü çok seviyorum" demek yetmez, bu sevgiyi ispatlayacak olan yaşantıyı ve bağlılığı göstermek lâzımdır. Nasıl mı? İşte ör­nekler:

Bir gün Gazneli Mahmut, vezirinin oğluna seslenirken, "Ey vezirin oğlu!"diye seslenir. Yani çocuğu ismiyle çağırmayıp böyle çağırır. "Vezirin oğlu" diye çağırınca, vezir endişelenir ve:

"Ey Padişahım! Sen her zaman oğluma ismiyle hitap ederdin. Bugün acaba size karşı bir hatası, bir kusuru mu oldu da siz: 'Ey vezirin oğlu!' dediniz, der. Bunun üzerine Gazneli Mahmut:

"Vezir! Ben Muhammed ismini hiçbir zaman abdestsiz ağzıma almadım. O anda abdestim yoktu, bu yüzden 'Ey vezirin oğlu!' diye seslendim." der. Vezirin oğlunun ismi Muhammed'miş...

Evet, can dostlar, onun adı dillerde, sevgisi gönüllerde, sünneti / yaşantısı hallerde olmalıdır.

Sultan Abdülaziz, yatağında çok ağır hasta olduğu halde yatmaktadır. O anda huzura bir mektup getirilir.

- Bu mektup Medine'den geliyor, dedikleri zaman Sultan Abdülaziz yatağından doğrulur, hürmet ve tazimle ayağa kalkar. Her ne kadar doktorları ve yardımcıları:

- Aman efendim, ayağa kalkmayın! Sıhhatiniz buna elverişli değildir, dedilerse de,

- Rasülullah'ın beldesinden gelen bir mektubu yatağımda nasıl alabilirim!"der.

İşte peygamber sevgisi, işte O’na bağlılık örnekleri…

Kaynaklar:

1- Münavî, Feyzul- Kadir 6/ 40 (8346).

13) YARIŞI SEVER MİSİNİZ?

"İyilik yapmak ancak dinine bağlı, asaletli ve ağırbaşlı kimselere yakışır.ⁿ (1)

Peygamberimizin bu tarifinden anlıyoruz ki, iyilik, iyi­lik yapmak herkese nasip olmuyor. Herkes iyilik ya­pamıyor. "Hayırlı işlerde cevvaliyet, ümmetimin seçkinlerinde bulunan bir özelliktir. "(2) buyuran Sevgili Peygamberimiz işte bunu ifade ediyor.

Yüce Rabbimiz: "İyi işlerde birbirinizle yarışın."(3) emrini veriyor ve hayır yarışında bulunanları şöyle tanıtıyor: "Rablerine olan saygıdan dolayı titreyenler, Rablerinin âyetlerine inananlar, Rablerine ortak tanımayanlar, Rablerine dönecekleri için yapmakta oldukları işleri kalpleri titreyerek yapanlar; işte onlar, iyiliklere ka­vuşurlar ve iyilik için yarışırlar." (23 Mü'minun, 57-61)

Ömrünü İslamî atmosferde geçirmeyi gaye edinen in­sanların tek düşüncesi vardır. O da iyilik yapmaktır. Onlar iyi­liğin anahtarıdırlar.

"İnsanlardan öyleleri vardır ki, hayrın/iyiliğin anahtarı, şerrin/kötülüğün kilitleridir. Öyleleri de vardır ki, şerrin anah­tarı, hayrın kilitleridir. Allah (c.c.)'ın ellerine hayrın anahtarını verdiği kimselere müjdeler olsun. Ellerine şerrin anahtarlarını verdiği kimselere de yazıklar olsun. "(4) Şeyh Sadî de şöyle seslenir:

"Evladım! İhsan et! (iyilik yap) Zira vahşi hayvanlar tuzak ile avlanır. İnsanoğlunun gönlü ise ihsan/iyilik ile kazanılır."

Sevgili Peygamberimiz şöyle uyarır:

"Köleleri para verip satın alarak hürriyetine kavuşturdu­ğu halde, hür olan insanları iyiliklerle kazanmayan insanların haline şaşarım. Halbuki bu daha sevaplıdır. "(5)

Sevgili çocuklar, şu hikâyeyi dikkatle okuyalım:

Bir genç, bir kuzunun boynuna ip bağlamış, ipin ucu da elinde yolda gidiyordu. Kuzu, sürekli genci takip ediyordu. Biri, gence dedi ki: "O kuzu elindeki ipten dolayı senin peşinde dolaşıyor. İpini bırakırsan senin arkandan gelmez."Genç elin­deki ipi bıraktı. Kuzu yine gencin arkasından gitmeye devam etti. Genç koşmaya başladı, kuzu da arkasından koşmaya baş­ladı. Durunca o da duruyordu. Genç, adama dönerek: "O kuzu­nun benim arkamdan gelmesi, boynundaki ipten dolayı değil, benim yaptığım iyiliktendir. Ben onu yedirip içirdiğim, bakıp beslediğim için benim ardımda geziyor."

İşte iyilik böyledir. Bir kuzu bile kendisine iyilik yapanın peşinden gider. Öyleyse herkes iyilik yapmalı, iyilik yapmayı sevmeli, iyilik yapmada yarışmalıdır. Yaptığı iyilikleri başa kalkmamalıdır. İyilik yaparak insanları sevindirmeli, gönüllerini ka­zanmalıdır.

Hz. Ali (r.a.)'yi bir gün ağlarken görenler, niçin ağladığını sormuşlar. Şu cevabı vermiş: "Yedi gündür soframdan bir Müslümana tek lokma ikram etmek nasip olmadı. Sadece kendini düşünen, nefisperest bir Müslüman oldum gibi geliyor bana; işte bunun için ağlıyorum." Evet, haydin yarışa...

"İyilik yapmak ancak dinine bağlı, asaletli, ağırbaşlı kim­selere yakışır."

Kaynaklar:

1. Münavî, Feyzul-Kadir 2 / 390 (2119); Taberani, Mucemul- Kebir 8/ 175.

Heysemi, Mecmauz-Zevaid 8/183.

2. Münavi, age. 3/250(3312).

3. 2 Bakara, 148; 5 Maide, 48; 35 Fâtır, 32; 57 Hadid, 21.

4. İbni Mace, Mukaddime 19. Münavi, age. 2/528.

5. Münavi, age. 4/306.

14) AĞZI OLAN KONUŞUYOR

"Hayır konuşmak, susmaktan hayırlıdır. Susmak da, kötü konuşmaktan hayırlıdır." (1)

Konuşmak, insana has Allah (c.c.)'ın en güzel lütuflarından birisidir. Ağzımız bize yemekten daha iyi bir şey için verilmiştir. Güzel şeyler söylemeye alıştırırsak, biçimi de güzelleşir. Tatlı dilin yerini hiçbir şey tutamaz. Mevlânâ ne güzel söylemiş:

"Dil, tencerenin kapağına benzer. Oynadı mı, içinde ne var anlarsın." "İnsan dilinin altında gizlidir. Bu dil ruh kapısının penceresidir. Bir rüzgâr perdeyi kaldırınca, evin içerisi bize görü­nür. "

Dil, bir kelime ağacıdır. Aşılanmış bir meyve ile yabanisi arasında ne derece fark varsa, terbiyeden geçmiş bir dille, ter­biye görmemiş bir dil arasında o kadar fark vardır. Biri bal gibi tatlı, diğeri ise zehir gibi acıdır.

Ağzı olan konuşuyor da acaba ne konuşuyor? Hemen öykümüze geçelim:

Boş boğazın biri Sokrat'a müracaat ederek güzel konuş­ma dersleri almak istediğini bildirmiş. Sokrat, öğretmenlik ücreti olarak başkalarından istediği ücretin iki katını istemiş. Adam bu­nun sebebini sorunca da, Sokrat filozofa yakışır biçimde cevap vermiş:

"Sana söylemeyi öğretmek kolay, susmayı da öğretmek gerek."

Adamın biri hem lafazan hem de ahmaktır. Sakalı süt gibi beyaz olmasına rağmen saçına hiç ak düşmemiştir. Bir mecliste bu adamın saçı ile sakalı arasındaki bu farkın neden kaynak­landığı konuşulur. Bilgelerden biri der ki:

"Bunda bilinmeyecek ne var? Bir şey çok kullanılırsa el­bette eskir. Bu adamın da çenesi çok kullanıldığı (çok konuştu­ğu) için eskiyip ağarmış. Beyni ise hiç kullanılmadığı (düşünerek konuşmadığı, aklını hiç kullanmadığı) için saçlarına bir şey olmamış!

İşte böyle dostlar. Ağzı olan konuşuyor da; aklı olan öl­çülü, dengeli, faydalı ve lüzumlu şeyleri konuşuyor. Aklını kul­lanmayanlar ise boş boğazlık yapıyor, ne konuştuğunu bilmiyor. Ağzından çıkanı kulağı duymuyor. Halbuki; iyiyi görelim, iyi şeyler duyalım, iki dinleyelim bir konuşalım diye, Allah (c.c.) bir ağız, iki göz, iki kulak vermiş...

Yüce Rabbimiz: "İnsanın konuştuğu şeyleri yazan bir gözcünün (meleğin) olduğunu" bize bildirir. (50 Kaf, 18)

Gerektiği yerde, gerektiği kadar konuşmayı öğrenmemiz gerekir. Hem güzel konuşmalı, hem de güzel olan şeyler konu­şulmalıdır.

"Güzel konuşmak çok laf etmek değildir. O, Allah ve Rasulü'nün sevdiği şeyi açıkça ortaya koymaktır. Gerçek tutukluk, dil tutukluğu değil, hakkı bilmemektir."(2)

Sevgili Peygamberimiz: "Kulağın hoşlanmayacağı (din­leyeni rahatsız edecek) her şeyden, sözden kaçın!" (3) tavsiye­sinde bulunmuştur.

"Geveze, hayasız ve cimri olması, kişiye kötülük olarak yeter." (4)

Dilin kemiği yoktur, ancak sorumluluğu vardır. Onun için atalarımız: "Bülbülün çektiği dil belasıdır." demişler. Bülbül gü­zel öttüğü için kafese konulur. Yeri ve zamanı belirlenmemiş söz­ler de felaket getirir. Bazı kişiler güzel ve iyi şeyler söylediklerini sanarak başlarına iş açabilirler. Onun için temkinli, tutarlı, fay­dalı şeyler söylenmelidir.

Kur'an-ı Kerim'de güzel söz bir ağaca benzetilir. Kökü top­rakta sabit, dalları semada devamlı meyve vermektedir. Çirkin söz ise çirkin bir ağaç gibidir. Ne sağlam bir kökü vardır ne de sağlam bir meyvesi...(14 İbrahim, 24- 26) Yine kaba ve çirkin sözler, merkebin anırmasına benzetilmiştir. (31 Lokman, 19)

Kötü sözlerin açtığı yara kapanmaz. Kanaması dursa da izi kalır. O izler hep sahibini hatırlatır.

Kelimeler bomba gibidir. Fitilini çekmeyi bilmezseniz eli­nizde patlayabilir. Yunus'un ifadesiyle;

"Söz ola kese savaşı,

Söz ola kestire başı." Yani söz savaşı da keser, başı da kestirir.

Müslüman, ne haksızlık karşısında susan dilsiz şeytan konumuna düşmeli, ne de gıybetle, iftirayla "ölü kardeşinin etini yeme" (49 Hucurât, 12) durumuna düşmelidir.

İki şey akıl kıtlığına işarettir: Konuşulması gereken yerde susmak, susulması gereken yerde konuşmak.

Konuşmak herkese, ne konuştuğunu bilmek ise akıllılara mahsustur...

"Hayır konuşmak, susmaktan hayırlıdır. Susmak, kötü konuşmaktan hayırlıdır."

Kaynaklar:

1.Münavî, Feyzul- Kadir 6/372 (9666).

2.Münavî, age. 5/ 356.

3.Aclunî, Keşfül- Hafa 1/324; Münavi, age. 3/117.

4.Münavî, age. 5/5.