D. A. Imomova, A. N. Xujanov o'zbekiston dorivor o'simliklar atlasi

Tibbiyotda qo‘llanilishi: Davolash uchun tog„jumrutning pishgan mevalari ishlatiladi, shunda ham cheklangan miqdorda, yashil mevalarni yeyish yoki boshqa maqsadlarda ishlatish mumkin emas, chunki ular juda zaharli. Tog„jumrut, umuman olganda, agar dozadan oshmasa, tanaga yengil ich suruvchi ta’sir ko„rsatadi. Tog„jumrut tonusini oshiradi va ichakning motor funksiyasini kuchaytiradi, lekin sekin harakat qiladi, terapevtik ta’siri qabul qilinganidan 10-14 soat o„tgach paydo bo„ladi. Tog„jumrut mevalari po„stlog„idan kuchsizroq ta’sirga ega. Bundan tashqari, tog„jumrut mevalarining qaynatmasi va damlamasi antibakterial va siydik haydovchi xususiyatlarga ega. Meva tarkibidagi suv ekstrakti gerpes virusini rivojlanishiga to„sqinlik qiladi. Xalq tabobatida tog„jumruti yuqoridagi holatlardan tashqari, hattoki gastrit, ich ketuvchi kolit, gelmintik invaziya, podagra, revmatizm, ho„l yo„tal, anemiya, sariqlik, assitli jigar sirrozi, o„smalar, shish, oshqozon yarasi, yurak yetishmovchiligi, yurak istisqosi kasalliklarda va qusish vositasi sifatida ham qo„llaniladi. Tog„jumrut preparatlari an’anaviy tibbiyotda surunkali ich qotish, ichak atoniyasi, spastik kolit, bavosil va anusdagi yoriqlar uchun ham qo„llaniladi. Tog„jumrut mevalaridan revmatizm uchun surtish uchun spirtli nastoykasi tayyorlanadi (mevalar 40% spirt yoki aroq ustida turib olinadi). Tog„jumrut mevalarini och qoringa yangi terilganda 10-15 donadan iste’mol qilish mumkin. Tog„jumrutning yangi mevalari quritilgan mevalarga qaraganda tanaga samarali ta’sir qiladi. Davolash paytida tog„jumrut mevalaridan yangi sharbati ichiladi, kattalar - 1 osh qoshiq, bolalar -1 choy qoshiqdan bitta ichishda foydalanish mumkin. Ammo hammaga ham tog„jumrut bir xil ta’sir ko„rsatmaydi, ularning ba’zilari 1 osh qoshiq konservalangan yoki yangi tog„jumrut sharbatidan qattiq ichi surishi mumkin. Shu sababli ushbu o„simlik sharbatini davolanishda ishlatishdan oldin kichik dozalarda ichish tavsiya etiladi. Tashqi tomondan, og„izni chayish, tog„jumrutning mevalari va novdalaridan tayyorlangan damlamadan teri kasalliklari (ekzema va boshqalarni), yiringli yaralar, furunkullarni yuvish uchun foydalaniladi. Quruq tog„jumrut mevalari kukun qilib maydalanadi va sirkada damlanganlari solingan qichima uchun ishlatiladi.