Muhammad Yusuf Bayoniyning Xivaning Rossiya bilan munosabatlarini aks ettiruvchi “Shajarayi Xorazimshohiy” asaridan foydalanib dars yaratishda zamonaviy o‘qitish usullaridan foydalanish mumkin. Bu erda tavsiya etilgan dars rejasi:
Dars nomi:“Tarixiy munosabatlar in’ikosi sifatida badiiy asar: Muhammad Yusuf Bayoniy “Shajarayi Xorazimshohiy”.
Darsning maqsadi:Tarixiy voqealar va xalqlar o‘rtasidagi munosabatlarni tahlil qilishda badiiy asardan qanday foydalanish mumkinligini tushuning.
1-qadam: Kirish (10 daqiqa)
Dars mavzusini talabalarga tanishtirish va tarixni tahlil qilish uchun badiiy adabiyot asarlarini o'rganishning ahamiyatini muhokama qilish.
Muhammad Yusuf Bayoniyning “Shajarayi Xorazimshohiy” asari obrazini ko‘rsating va u haqida qisqacha ma’lumot bering.
Asarda tasvirlangan tarixiy voqealarning ahamiyati haqida talabalarga aytib bering.
3-bosqich: Ishni tahlil qilish (20 daqiqa)
Talabalardan Shajarayi Xorazimshohiydan parchalarni o‘qish yoki asosiy sahnalarni tahlil qilishlarini so‘rang.
Muhokama uchun savollar bering, masalan, muallif Xiva va Rossiya o‘rtasidagi munosabatlarni badiiy adabiyotdan qanday foydalangani kabi.
4-bosqich: Munozara (20 daqiqa)
Guruh muhokamasini tashkil qiling, unda o‘quvchilar asarda Xiva va Rossiya o‘rtasidagi munosabatlarni qanday aks ettirganligini muhokama qilishlari mumkin.
Talabalarni o'z fikrlarini bildirishga va ularni asoslab berishga undash.
5-bosqich: Xulosa (10 daqiqa)
Muhokama va dars davomida chiqarilgan asosiy xulosalarni umumlashtiring.
Talabalarga dars mavzusiga oid reflektiv savollar bering.
Uy vazifasi:
Talabalardan Xivaning Rossiya bilan aloqalari kontekstida Muhammad Yusuf Bayoniyning “Shajarayi Xorazimshohiy” asarini tahlilini kengaytiradigan qisqa insho yoki referat yozishni so‘rang.
Ushbu dars rejasi o‘quvchilarga badiiy adabiyot asarlarini tarixiy ma’lumotlar manbalari sifatida yaxshiroq tushunish, turli madaniyat va xalqlar o‘rtasidagi munosabatlarni tahlil qilish imkonini beradi.
“Muhammad Yusuf Bayoniyning “Shajarayi Xorazimshohiy” asari va unda Xivaning Rossiya bilan aloqalari aks ettirilgan” mavzusida keys-stadi usulidan foydalanib dars yaratish uchun quyidagi rejadan foydalanish mumkin: