Deniz ticaret (kaptan ve gemiCİler) yasasi

(3)

İbraname Liman Memuru veya Cumhuriyetin konsolosluk memuru tarafından alı konur ve, bu gibi bir memurun muhafazası esnasında ibrazı üzerine, hakkında verildiği taleplerin ibrası veya ifası hususunda delil olarak kabul edilir.

(4)

Bir kaptan tarafından Liman Memurunun veya Cumhuriyetin konsolosluk memurunun önünde her hangi bir ödemenin yapılması üzerine, Liman Memuru veya Cumhuriyetin konsolosluk memuru, istendiği takdirde, bu şekilde ödenen bütün miktar hakkındaki bir beyannameyi imzalayıp kaptana verir; ve bu beyanname, kaptan ile iş vereni arasında, beyannamede zikredilen ödemelerin yapıldığı hususunda delil olarak kabul edilir.

(5)

Bir gemici, geminin sahip veya kaptanına karşı olan tasrih edilmiş her hangi bir talep veya isteğini bu madde gereğince kendi tarafından imzalanan ibranameden istisna edebilir ve bu şekilde istisna edilen her hangi bir talep veya istek hakkında ibranameye bir şerh kaydedilir.

(6)

Bu gibi ibraname, bu şekilde şerh verilen her hangi bir talep veya isteğin ifa edildiği veya halledildiği hükmünü taşımaz.

Gemicilerin Anlaşmada Zikredilen-den Başka Bir Para İle Ödenmeleri Hususunda Kaide

27.

Ücretlerinin yerli para veya başka her hangi bir para ile ödenmesi hususunda bir gemicinin bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisinin kaptanı ile anlaşmış olması halinde, ücretleri için veya ücretleri hususunda alelhesap olarak yapılan her hangi bir ödeme, anlaşmada belirtilenden başka her hangi bir para ile yapıldığı takdirde, anlaşmanın her hangi bir hükmüne bakılmaksızın, ödemenin yapıldığı yerde anlaşmada belirtilen para hususunda cari olan kambiyo fiyatı üzerinden yapılır.

Avans ve Ücretlerin Tahsisi.

Avanslar Tahdit Edilmiştir

28.

(1)

Mürettebatla yapılan bir anlaşmanın tâyin edilen bir örneğe uygun olarak yapılmasının icap etmesi halinde-

(a)

anlaşma, mezkûr anlaşma gereğince gemiciye ödenebilen bir aylık ücretlerin miktarını geçmiyen bir meblâğın, anlaşma neticesinde denizde hizmet etmesi şartına tabi olarak, gemiciye veya gemici adına ödenmesi hususunda bir şart ihtiva edebilir ; ve

(b)

bir gemicinin ücretlerinin tahsisi hususunda bu Kısma uygun olarak şartlar konabilir.

(2)

Yukarıdaki hükümler mahfuz kalmak şartıyla, Cumhuriyet dahilindeki her hangi bir Limandan denizde hizmete gitmesi şartına tabi olarak, gemiciye veya gemici adına para ödenmesi için, bir gemicinin iş vereni tarafından veya onun adına yapılan bir anlaşma hükümsüz olur ve bu gibi her hangi bir anlaşmanın ifası için veya onunla ilgili olarak ödenen her hangi bir para gemicinin ücretlerinden tarh edilmez ; ve bir şahıs, bu şekilde ödenen veya bu şekilde ödendiği gösterilen her hangi bir para ile ilgili olarak, gemicinin veya gemiciden bu hakkı devralan şahsın aleyhine dava açmak, hukuk muamelesi başlatmak veya bu gibi parayı mahsup etmek için her hangi bir hakka sahip değildir.

Tahsis Pusulaları Hakkında Nizamname

29.

(1)

Gaybubeti esnasında ücretlerinin her hangi bir kısmının tahsisi için, deniz yolculuğunun başlangıcında, 28’inci madde gereğince bir gemici tarafından konan her hangi bir şart, mürettebatla yapılan anlaşmaya ilâve edilir ve yapılacak olan ödemelerin miktar ve zamanlarını belirtir.

(2)

Anlaşmanın, tâyin edilmiş bir örneğe uygun olarak yapılmasının icap etmesi halinde, gemici, ücretlerinin yarısını geçmiyen her hangi bir kısmının bir tahsis pusulası ile yakın bir akrabasının veya bir tasarruf bankasının lehine tahsisi hususunda bir şartın anlaşmaya ilâve edilmesini isteyebilir.

(3)

Tahsis pusulaları tâyin edilebilecek örneğe uygun olur.

(4)

Bu Kanununun tahsis pusulaları ile ilgili hükümleri bakımından-

(a)

“ yakın akraba” , aşağıda gösterilen şahıslardan birini ifade eder, yani, gemicinin karısını, babasını, annesini, büyük babasını, büyük annesini, çocuğunu, torununu, erkek veya kız kardeşini ; ve

(b)

“ tasarruf bankası” , tâyin edilen bir tasarruf bankasını ifade eder.

(5)

Bu maddenin hükümlerini uygulamak maksadı ile Limanlar Dairesi Müdürü veya Cumhuriyetin konsolosluk memuru, gemici anlaşmayı imzaladıktan sonra, ücretlerinin bir tahsis pusulası ile tahsisi hususunda bir şart isteyip istemediğini gemiciye sorar ve, gemici bu gibi bir şartı istediği takdirde, mürettebatla yapılan anlaşmaya bu şartı ilâve eder, ve, bu gibi her hangi bir şart kaptan tarafından kabul edilmiş addolunur.

Tasarruf Bankaları Vasıtasıyle Tahsis

30.

(1)

Bir tasarruf bankası lehine bir tahsis, tâyin edilebilecek şahıslar lehine yapılır ve tâyin edilebilecek tarzda yerine getirilir.

(2)

Bir tahsis neticesinde bir tasarruf bankası tarafından alınan meblâğ, yalnız, gemicinin kendi tarafından veya, vefatı halinde, kıymeti yedi yüz elli liradan az olduğu takdirde, malının bu Kısım hükümleri gereğince kendine ödenebilecek olan şahıs tarafından Müdür veya Cumhuriyetin konsolosluk memuru vasıtasıyla yapılan bir müracaat üzerine ödenir.

Ücretlerin Havalesi İçin Kaptanın Gemicilere Kolaylık Göstermesi

31.

(1)

Gemicilerin ve deniz hizmetindeki miçoların ücretlerinin ve diğer paralarının, Liman memurları tarafından bu Kanun hükümlerine uygun olarak ısdar edilen gemici havalenameleri ile akrabalarına veya diğer şahıslara havalesi için kolaylık gösterilir.

(2)

Bakanlar Kurulu, gemici havalenamelerini ilgilendiren nizamnameler yapabilir ve bu nizamnamelerde bilhassa ödemenin zaman ve şeklini ve ödemeyi yapacak veya ödemenin kendine yapılacağı şahısları belirtebilir ; ve bu gibi bütün nizamnameler, yürürlükte oldukları müddetçe, bu gibi havalenamelerde hakkı olan veya hak talep eden bütün şahısları ve onları ısdar etmek veya ödemekte istihdam edilen memurları bağlar.

Tahsis Pusulalarına Binaen Dava Etme Hakkı

32.

(1)

Bu Kısım gereğince lehine bir tahsis pusulası ısdar edilen şahıs, tahsisin onlardan ödeneceği ücretleri gemicinin ceza yoluyla kaybettiği veya onlara olan hakkının sona erdiği bu Kanunda belirtilen tarzda ispat edilmedikçe, tahsis edilen meblâğları, ödenmeleri icap ettiği zamanlarda, hizmetle ilgili geminin sahibinden veya tahsise yetki veren mal sahibinin her hangi bir vekilinden, bu Kanun gereğince ücretlerin alınabileceği Mahkemede ve ayni tarzda, masraflarla birlikte tahsil edebilir : Ancak, bir gemicinin karısı, çocuklarını terk ettiği veya kocasının yardımını hak etmeyecek bir şekilde kötü hallerde bulunduğu takdirde, lehine yapılan her hangi bir tahsis gereğince ilerideki ödemelere olan bütün hakkını ceza yoluyla kaybeder.

(2)

Bu gibi tahsil için her hangi bir muamelede, pusulada zikredilen şahsın kendisi olduğunu ve pusulanın mal sahibi veya kaptan veya yetkili başka bir vekil tarafından verilmiş olduğunu ispat etmek, talep eden şahıs için kâfidir ; ve aksi-

(a)

Gaybubetinin sebep olduğu mürettebattaki değişiklik hakkındaki, bu Kanunun gerektirdiği şekilde kaptan tarafından yapılan ve imzalanan resmi beyan ile ; veya

(b)

gemiden ayrıldığına dair geminin resmi jurnalindeki kaydın tasdik edilmiş bir sureti ile ; veya

(c)

gemi kaptanı tarafından verilmiş ayni mealdeki itimada lâyık bir mektup ile ; veya

(d)

Mahkemenin, tamamıyla kendi takdirine göre, tahsisin onlardan ödeneceği ücretler hususundaki gemicinin hakkının sona erdiğini kanaatbahş bir şekilde ispata kâfi göreceği başka delil ile, Mahkemeyi tatmin edecek bir şekilde ispat edilmedikçe, gemicinin ücretlerini hakkıyla kazanmakta olduğu farz olunur.

Bir Tahsis Pusulasının Ödenme Zamanı

33.

Bir tahsis pusulası gereğince bir ödeme, mürettebatla yapılan anlaşmanın tarihinden itibaren bir ayın hitamında başlar ve ilk aydan sonraki her ayın hitamında ve yalnız ödeme tarihinden evvel kazanılan ücretlerle ilgili olarak ödenir.

Gemicilerin Ücretlerle İlgili Hakları.

Ücret Hakkının v.s.’nin Ne Zaman Başlıyacağı

34.

Bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisine mensup bir gemicinin ücret ve erzak hakkı, hangisi ilkin vuku bulursa, işe başladığı zamanda veya işe başlaması veya gemide hazır bulunması için anlaşmada gösterilen zamanda başlar addolunur.

Ücretleri Tahsil Etme Hakkı ve Denizden Kurtarma Ücretlerinin Ceza Yoluyle Kaybedil-mesi

35.

(1)

Bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisine mensup bir gemici, her hangi bir anlaşma ile, anlaşmanın olmaması halinde hakkı olacağı, gemideki ihtiyatı haciz hakkını ceza yoluyla kaybetmez, veya, ücretlerinin tahsili için her hangi bir çareden mahrum edilmez ve, her hangi bir anlaşma ile, geminin kaybı halinde ücret hakkını terk etmez veya denizden kurtarma ücreti mahiyetinde sahip olduğu veya elde ettiği her hangi bir hakkını terk etmez ; ve her hangi bir anlaşmadaki bu Kanunun her hangi bir hükmüne aykırı her şart hükümsüz olur.

(2)

Bu maddenin hiç bir hükmü, bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisi tarafından başka her hangi bir gemiye yapılacak denizde kurtarma hizmeti için, onlara ödenecek tahsisatla ilgili olarak, anlaşmanın şartlarına göre denizde kurtarma hizmetinde kullanılacak her hangi bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisine ait bir gemici tarafından yapılan bir şarta tatbik olunmaz.

Ücretlerin Yüke Bağlı Olmaması

36.

(1)

Bir Kuzey Kıbrıs Cumhuriyeti Türk Cumhuriyeti gemisine mensup bir gemicinin ücret hakkı, yük alınmasına bağlı olmaz.

(2)

Üzerinde hizmet ettiği gemi yük aldığı takdirde her hangi bir ücret talep ve tahsil etmeğe hakkı olacak olan her gemici ve miço, keyfiyete tatbik olunabilen bütün diğer hukuk kaideleri ve şartlar mahfuz kalmak şartıyla, yük alınmadığına bakılmaksızın, bu gibi ücreti talep ve tahsil etmek hakkına haizdir.

(3)

Geminin kazaya uğradığı veya kaybolduğu bütün hallerde, gemicinin, gemiyi, yükü ve levazımı kurtarmak için elinden geleni yapmadığının isbatı, ücretlere olan talebine mani olur.

(4)

Vefat etmemiş olsaydı bu maddeye binaen her hangi bir ücreti talep ve tahsil etmeğe hakkı olacak olan bir gemici veya miçonun, ücretlerin ödenmesinden evvel vefat etmesi halinde, bu gibi ücretler, deniz yolculuğu esnasında vefat eden bir gemicinin ücretleri hususunda bu Kısımda gösterilen tarzda ödenir ve kullanılır.

Kaza v.s. Dolayısıyle Hizmetin Sona Ermesi Üzerine Ücretler

37.

(1)

Bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisinde istihdam edilen bir gemicinin hizmetinin, bir geminin kazaya uğraması, kaybı veya açık artırma ile satışı sebebine binaen, anlaşmada gösterilen tarihten evvel sona ermesi halinde, hizmetin sona ermesi tarihinden itibaren iki aylık bir müddet esnasında bilfiil istihdam edilmediği her gün hususunda, mezkur tarihte hakkı olduğu nispet üzerinden ücret almak hakkına haizdir.

(2)

İstihdam edilmemenin, geminin kazaya uğraması, kaybı veya açık artırma ile satışı sebebine binaen olmadığını mal sahibi ispat ettiği takdirde, bir gemici bu madde gereğince ücret almak hakkını haiz değildir ; ve, mezkûr günde uygun bir iş bulmağa gemicinin muktedir olduğunu mal sahibi ispat ettiği takdirde, mezkûr gemici her hangi bir gün hususunda bu madde gereğince ücret almak hakkını haiz değildir.

(3)

Bu maddede, “ gemici ”, her hangi bir gemide her hangi bir kapasitede istihdam edilen veya çalıştırılan her şahsı içine alır, fakat, yük ağırlığı elli tonu geçmiyen bir gemi halinde, yalnız kâr üzerinden veya geminin işlemesinden elde edilen gayri safi kazanç üzerinden bir hisse almak suretiyle tahsisat almağa hakkı olan her hangi bir şahsı içine almaz.

Hastalık Dolayısıyle Hizmetin Sona Ermesi Üzerine Ücretler

38.

(1)

Deniz yolculuğuna devam edecek sıhhatte veya kabiliyette olmadığı hususunda, Kanunnamede gösterilen tarzda verilen bir şahadetname gereğince, Kıbrıs dahilinde olmayan her hangi bir yerde sahilde bırakılması sebebine binaen, bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisine mensup bir gemicinin hizmetinin, anlaşmasında gösterilen tarihten evvel sona ermesi halinde, bu gibi gemici, daha uzun her hangi bir müddet için değil, hizmetin bu şekilde sona ermesi zamanına kadar ücret almak hakkını haizdir.

(2)

Bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisi kaptanı, bir gemicinin arkada bırakılması sebebi ister deniz yolculuğuna devam edecek sıhhatte veya kabiliyette olmaması veya kaçması olsun ister başka bir sebep olsun, bu gibi sebebi bildiren ve ilgili yerin Gümrük veya Liman makamı tarafından verilen bir tasdiknameyi, mürettebatla yapılan anlaşmaya önceden kaydettirmedikçe, her hangi bir gemiciyi, bu Kanun hükümleri gereğince gemicinin hizmetine son verilmesi hali dışında, Cumhuriyet haricinde her hangi bir yerde sahilde veya denizde arkada bırakmaz.

Hastalığa Kendi İhmalinin Sebep Olması Halinde Gemicinin Ücretlerinin Ceza Yoluyle Kaybolması v.s.

39.

Bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisine mensup bir gemicinin hastalık dolayısıyla vazifesini ifa edememesi ve hastalığa kendi kasti muamelesinin veya ihmalinin sebep olduğunun ispat edilmesi halinde, bu gibi gemici, hastalık dolayısıyla vazifesini ifa edemediği zaman esnasında ücret almak hakkına sahip değildir.

İşlemeği Reddetme Veya Hapislik Esnasında Ücretlerin Tahakkuk Etmemesi

40.

Bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisine mensup bir gemici veya miço, bu gibi işe başlaması için anlaşmada tespit edilen zamandan evvel veya sonra, talep edildiğinde işlemeği gayri Kanuni bir şekilde reddettiği veya ihmal ettiği her hangi bir zaman için ve ne de, davayı istima eden Mahkeme başka türlü emretmedikçe, işlediği her hangi bir suç için Kanuni olarak hapsedildiği her hangi bir müddet için ücret almak hakkına sahip değildir.

Ceza Temin Etme Masrafları-nın Ücretlerden Çıkarılabil-mesi

41.

Bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisine mensup bir gemici veya miçonun, deniz yolculuğu esnasında yetkili bir mahkeme tarafından bir suç için mahkûm edilmesinin ve o suç için hapislikle veya başka surette cezalandırılmasının, bir gemicinin ücreti ile ilgili her hangi bir muamelede ispat edilmesi halinde, davayı istima eden Mahkeme, gemiciye ödenmesi icap eden ücretlerin, bir aylık ücreti geçmiyen her hangi bir kısmının, mahkûmiyet ve cezanın temini için kaptan tarafından münasip bir şekilde yapılan her hangi bir masrafın geri ödenmesine tahsis edilmesini emredebilir.

Hizmetine Yersiz Bir Şekilde Son Verilen Gemiciye Tazminat

42.

Bir gemici, bir Kuzey Kıbrıs Cumhuriyeti gemisinde hizmet etmek için bir anlaşma imzaladıktan sonra, deniz yolculuğunun başlamasından veya bir aylık ücretin kazanılmasından evvel, hizmete son vermeyi haklı kılacak bir kabahati ve muvafakati olmadan bu Kanun hükümlerine uygun olmayan bir surette hizmetine son verildiği takdirde, kazanmış bulunduğu her hangi bir ücrete ilâveten kaptan veya mal sahibinden, hizmetine Cumhuriyet dahilinde son verildiği takdirde bir aylık ücreti geçmiyen ve hizmetine başka bir yerde son verildiği takdirde iki aylık ücreti geçmiyen münasip bir tazminatı almak hakkına sahip olur ve bu tazminatı lâyıkı veçhile kazanılmış ücret gibi tahsil edebilir.

Ücretlerin Satılması ve Üzerine Yük Konması Hususunda Tahdit

43.

(1)

Bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisine mensup bir gemici veya miçoya ödenmesi icap eden veya onun için tahakkuk eden ücretler hususunda aşağıda gösterilen hükümler uygulanır.

(a)

mezkûr ücretler Cumhuriyet dahilindeki her hangi bir Mahkeme tarafından hacze tabi değildir;

(b)

mezkûr ücretler hususunda, bu gibi ücretlerin tahakkuk etmesinden evvel yapılan bir havale veya satış, bu gibi havale veya satışı yapan şahsı bağlamaz.

(c)

mezkûr ücretlerin alınması hususundaki bir vekâletname ve yetkinin feshi gayri kabil olmaz ; ve

(d)

gemici veya miçoya yapılan bir ücret ödemesi, bu gibi ücret hususunda önceden yapılan her hangi bir satış veya havale veya herhangi bir haciz, yük veya el koymaya bakılmaksızın, hukuken muteber olur.

(2)

Bu maddenin hiç bir hükmü, bu kısmın tahsis pusulaları ile ilgili hükümlerine tesir etmez.

Ücretleri Tahsil Etme Usulü.

Ücretler Hususunda-ki Muameleler

44.

(1)

Bir gemici veya miço, veya onun adına lâyıkı veçhile yetkili kılınmış bir şahıs, yüz lirayı geçmiyen her hangi bir ücretin kendine ödenmesi icap eder etmez, Cumhuriyet dahilindeki her hangi bir yetkili Mahkemede, Mahkeme Tüzüğünde gösterilen seri bir tarzda bu gibi ücret için dava edebilir ve Mahkemenin bu tarzda vereceği emir kat’i olur.

(2)

Gemi bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisi olmadığı takdirde, bu Kısımdaki hiç bir hüküm, kaptan veya mürettebatın bir üyesi tarafından ücretler için açılan bir davayı görmeği reddetmek hususundaki bir Mahkemenin yetkisini tahdit eder addolunmaz.

(3)

Bir geminin kaptanı ücretinin tahsili hususunda, keyfiyetin müsaade ettiği nispette, bir gemicinin bu Kanun gereğince sahip olduğu ayni hak, haciz hakkı ve çarelere sahip olur.

(4)

Bir geminin kaptanı, ve geminin kaptanının vefatı veya hastalık dolayısıyla görevini görememesi sebebiyle bir geminin kaptanına Kanuni olarak vekâlet eden her şahıs, gemi hesabına uygun bir şekilde yapmış olduğu ödemelerin veya deruhte ettiği mükellefiyetlerin tahsili hususunda, keyfiyetin müsaade ettiği nispette, ücretinin tahsili hususunda bir kaptanın sahip olduğu ayni hak, haciz hakkı ve çarelere sahip olur.

Kaptanın Ücretini Ödemekte Gayri Makul Gecikme Halinde Mahkeme-nin Yetkisi

45.

Ücret olarak kendine ödenmesi icap eden her hangi bir meblâğın tahsili hususunda bir geminin kaptanı tarafından başlatılan her hangi bir davada veya başka hukuk muamelesinde, Mahkeme, ödenmesi icap eden meblağın ödenmesinin, kaptanın bir fiilinden veya ihmalinden, veya, mükellefiyet hususunda her hangi bir makul ihtilaftan, veya, ödemeyi yapmakla mükellef olan şahsın yan1ış bir fiili veya ihmali olmayan başka her hangi bir sebepten gayri bir sebeple geciktiği görüşüne sahip olduğu takdirde, mezkûr şahsın, ücret olarak ödenmesi icap eden her hangi bir meblâğa ilâveten, kaptanın mezkur hususta yapabileceği her hangi bir talebe halel gelmeksizin, gecikme ile ilgili olarak muhik addedeceği, bir tazminatı ödemesini emredebilir.

KISIM VII. MAHKEMELERİN MUKAVELELERİ İPTAL ETME YETKİSİ

Mahkeme-lerin Mal Sahibi Veya Kaptan İle Gemici Veya Miço Arasındaki Mukaveleyi İptal Etme Yetkisi

46.-

(1)

Bir geminin mal sahibi veya kaptanı i1e bir gemici veya miço arasındaki, kendilerinin bu gibi münasebetlerinden doğan veya bu gibi münasebetleri ile ilgili olan her hangi bir ihtilâf ile ilgili olarak her hangi bir Mahkemede veya her hangi bir Mahkeme huzurunda bir hukuk muamelesinin başlatılmış olması halinde veya bir hukuk muamelesinin bu madde maksadı bakımından başlatılmış olması halinde, Mahkeme, meselenin bütün ahvalini nazarı itibara alarak uygun gördüğü takdirde, mal sahibi veya kaptan ile gemici veya miço arasındaki her hangi bir mukaveleyi veya her hangi bir miçoluk mukavelesini, Mahkemenin muhik addedeceği şartlar dahilinde iptal edebilir.

(2)

Bu yetki, bu maddeden müstakil olarak Mahkemenin kullanabildiği başka her hangi bir yetkiye ektir.

KISIM VIII. VEFAT EDEN GEMİCİNİN MALI

Deniz Yolculuğu Esnasında Vefat Eden Gemicinin Malı

47.

(1)

Mürettebatının hizmetine Cumhuriyet dahilinde son verilecek olan veya son gideceği liman Cumhuriyet dahilinde bulunan bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisine mensup her hangi bir gemici veya miço deniz yolculuğu esnasında vefat ettiği takdirde, geminin kaptanı, gemici veya miçoya ait her hangi bir para veya malı kontrolüne alır.

(2)

Kaptan, uygun gördüğü takdirde, her hangi bir malın gemide artırma usulü ile veya başka surette açık artırma ile satılmasını sağlayabilir.

(3)

Kaptan, aşağıda gösterilen tafsilâtı geminin resmi jurnaline kaydeder:-

(a)

Paranın miktarı hakkında bir beyanname ile malın tarifi ;

(b)

satış halinde, satılan her şeyin tarifi ve her biri için alınan meblağ ;

(c)

Ücret olarak müteveffaya ödenmesi icap eden meblâğ hakkında bir beyanname ve ücretlerden çıkarılacak olan miktar varsa bu gibi miktarlar.

(4)

Kayıt, kaptan tarafından imzalanır ve bir kaptan muavini ile mürettebatın başka bir mensubu tarafından tasdik olunur.

(5)

Yukarıda zikredilen para, mal ve ücret bakiyesi, bu Kısımda, gemicinin veya miçonun malı olarak anılır.

Deniz Yolculuğu Esnasında Vefat Eden Gemicinin Malı İle İlgili Muamele ve Hesap

48.

(1)

Bir gemici veya miçonun, yukarda zikredildiği gibi vefat etmesi halinde kaptan, malı, Cumhuriyet dahilinde gideceği limana varmasından itibaren kırk sekiz saat zarfında, o limandaki Liman Memuruna tevdi eder ve öder.

(2)

Bir gemici ve miçonun, deniz yolculuğu veya hizmetin devam ettiği müddet esnasında vefat etmesi halinde kaptan, Liman Memuruna, müteveffanın malı hakkında talep ettiği hesabı, talep ettiği örneğe uygun olarak verir.

(3)

Bu gibi hesapta kaptan tarafından çıkarılması istenen miktar, resmi bir gemi jurnalinin tutulması icap ettiği takdirde, bu gibi bir jurnaldeki bir kayıtla ve bu Kanunun icap ettirdiği şekilde tasdik edilmedikçe ve keza, Liman Memurunun makûl bir surette talep ettiği diğer belgitlerle (eğer varsa) tasdik edilmedikçe, hesaba alınmaz.

(4)

Liman Memuru, bu maddenin, gidilecek limanda yapılacak fiillerle ilgili hükümlerine lâyıkı veçhile riayet edilmesi üzerine, kaptana bu hususta bir şahadetname verir ve veraset mukayyidini derhal haberdar eder.

Vefat Eden Gemicinin Malı Hakkındaki Hükümlere Riayetsizlik Için Ceza

49.

(1)

47’nci maddenin atfettiği bir geminin, bu Kısmın-

(a)

vefat eden bir gemici veya miçonun malını kontrol etmek ;

(b)

geminin resmi jurnaline onunla ilgili kayıtları yapmak;

(c)

bu Kısımca talep edildiği şekilde, o kayıtların tasdikini temin etmek ; veya

(d)

malı ödemek veya teslim etmekle, ilgili hükümlerine riayet etmeyen her hangi bir kaptanı, mal hususunda Liman Memuruna sorumlu olur ve malı gereğince öder ve teslim eder ve, malı gereğince ödeyip teslim etmesine ilaveten, bir suç işlemiş olur ve, hüküm giymesi halinde, hesabı verilmeyen malın kıymetinin üç misli tutarında bir cezaya veya, bu gibi kıymet tespit edilmemişse, yüz liralık bir cezaya çarptırılabilir.

(2)

Bu gibi her hangi bir mal kaptan tarafından layıkı veçhile ödenmediği, teslim edilmediği veya hakkında hesap verilmediği takdirde, geminin sahibi, bu gibi malı öder, teslim eder ve hakkında hesap verir, ve bu gibi mal kendinden gereğince tahsil edilebilinir, ve bu gibi malın hesabını vermediği ve bu gibi malı teslim etmediği veya ödemediği takdirde, bu gibi mal hakkındaki mükellefiyetine ilaveten, bir suç işlemiş olur ve, hüküm giymesi halinde, hesabı verilmeyen, teslim edilmeyen veya ödenmeyen malın kıymetinin üç misli tutarında bir cezaya veya, bu gibi kıymet tespit edilmemişse, yüz liralık bir cezaya çarptırılabilir.

(3)

Mal, bu Kanun gereğince gemicinin ücretlerinin tahsil edilebildiği ayni Mahkeme ve tarzda tahsil edilebilinir.

Gemisiyle Birlikte Kaybolan Gemicinin Ücretlerinin Tahsili

50.

(1)

47’nci maddenin atfettiği bir gemiye mensup bir gemici veya miçonun, mensup olduğu gemiyle birlikte kaybolması halinde, Cumhuriyet dahilinde gidilecek olan limandaki Liman Memuru, ona ödenmesi icap eden ücretleri, gemicinin ücretlerinin tahsil edilebildiği ayni Mahkeme ve tarzda geminin sahibinden tahsil edebilir ve mezkur ücretler hususunda, vefat eden diğer gemici ve miçoların ücretleri hususunda bu Kısım gereğince takip ettiği ayni tarzda muamele görür.

(2)

Ücretlerin tahsili hususundaki her hangi bir muamelede, Liman Memurunun muhafazası esnasında ibraz edilen resmi bir rapor veya başka delil ile, muamelenin başlatılmasından on iki ay veya daha çok önceden geminin bir çıkış limanından ayrıldığı ispat edildiği takdirde, bu gibi gemi, mezkur ayrılıştan itibaren on iki ay zarfında hakkında bir haber alınmadıkça, onunla ilgili son haberin alınmasından hemen sonra veya davayı istima eden mahkemenin muhtemel addettiği daha sonraki bir zamanda bütün muhteviyatı ile birlikte kaybolmuş addolunur.

(3)

Belli gemici ve miçoların mezkur limandan gemi ile ayrıldıklarını belirten ve geminin Cumhuriyet’ten son ayrılışı zamanında bu Kısım veya Kanunname gereğince yapılan herhangi bir anlaşmanın ikinci nüshası veya tevdi edilen mürettebat değişiklik beyanı veya Cumhuriyet haricindeki her hangi bir limandaki bir konsolos veya başka bir amme memuru tarafından verildiği iddia edilen bir şahadetname, Liman Memurunun muhafazası esnasında ibraz edildiği takdirde, aksine delil olmadıkça, orada gemiye mensup olarak isimlendirilen gemici ve miçoların kayıp zamanında gemide bulundukları hususunda kafi delildir.

Cumhuriyet Dahilinde Vefat Eden Gemicinin Malı

51.

47’nci maddenin atfettiği bir gemiye mensup bir gemici veya miço Cumhuriyet dahilinde vefat ettiği ve, vefatı zamanında, hizmet etmiş olduğu geminin kaptan veya sahibinden her hangi bir mal veya ödenmemiş ücret talep etmeğe hakkı olduğu takdirde, kaptan veya mal sahibi, gemici veya miçonun hizmetine son verildiği veya son verilmiş olacağı limandaki Liman Memuruna bu gibi malı öder ve teslim eder veya bu gibi mal hakkında ona hesap verir.

Müteveffa Gemicinin Malının Liman Memuru Tarafından Tediyesi

52.-

(1)

47’nci maddenin atfettiği bir gemiye mensup müteveffa bir gemici veya miçonun her hangi bir malının Liman Memurunun eline geçmesi halinde, Liman Memuru, bu gibi malı, bu gibi gemici veya miço ile veya onun malı ile ilgili olarak yapılmış olan masraflar hususunda uygun gördüğü meblağı çıkardıktan sonra veraset mukayyidine gönderir.

(2)

Bu gibi her hangi bir bakiye kendisine bu şekilde ödenen veya tevdi edilen her şahıs, bu gibi bakiyeyi terekenin lâyıkı veçhile infazı için tatbik eder.

KISIM IX. ERZAK, SAĞLIK VE YATACAK YER

Erzak Veya Su Hakkındaki Şikayetler

53.-

(1)

Bu gibi bir geminin Cumhuriyet dahilinde olması halinde bir Kuzey Kıbrıs Cumhuriyeti gemisi mürettebatının üç veya daha fazlası, mürettebatın kullanacağı erzak veya suyu her hangi bir zamanda fena kalitede, kullanmaya elverişsiz veya miktar bakımından eksik addettiği takdirde, bu hususta Liman Memuruna veya bir Liman Sağlık Memuruna şikâyet edebilir ve bu gibi memur, şikâyet mevzuu olan erzak veya suyu tetkik edebilir veya bu gibi erzak veya suyun tetkik edilmesini sağlayabilir.

(2)

Bu gibi bir memur veya tetkiki yapan şahıs, erzak veya suyu fena kalitede ve kullanmaya elverişsiz veya miktar bakımından eksik bulduğu takdirde, bunu yazılı olarak geminin kaptanına bildirir ve geminin kaptanı, bunun üzerine, fena kalitede ve kullanmaya elverişsiz olduğu bildirilen erzak veya suyun yerine uygun erzak veya su temin etmediği veya miktar bakımından eksik olduğu bildirilen erzak veya suyu lüzumlu miktarda temin etmediği veya fena kalitede ve kullanmaya elverişsiz olduğu bildirilen herhangi bir erzak veya suyu kullandığı takdirde, bir suç işlemiş olur ve hüküm giymesi halinde, üç yüz lirayı geçmiyen bir para cezasına çarptırılabilir.

(3)

Bu gibi bir memur veya tetkiki yapan memur, geminin resmi jurnaline tetkikin neticesi hakkında bir beyanname kaydeder, ve Liman Memuruna bununla ilgili bir rapor gönderir, ve o rapor bu Kanunda gösterilen tarzda delil olarak kabul edilir.

(4)

Bu gibi bir memur veya tetkiki yapan şahıs, geminin resmi jurnaline yapılan beyannamede, şikâyet için hiç bir makul sebep olmadığını tasdik ettiği takdirde, şikâyet sahiplerinin her biri, ücretlerinden, bir haftalık ücretlerini geçmiyen bir meblâğı mal sahibinin lehine ceza yoluyla kaydedebilir.

Erzak ve Suyun Teftişi

54.

(1)

Bir teftiş memuru Cumhuriyet dahilindeki her hangi bir limandan hareket edecek olan ve onunla ilgili olarak bu Kanun gereğince mürettebatla bir anlaşma yapılması lâzım olan her hangi bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisinin mürettebatı tarafından kullanılması tasarlanan (mürettebat tarafından temin edilen erzak dışında) her hangi bir erzakı veya suyu gerek gemide gerekse gemiye yükletilmeden evvel teftiş edebilir, ve, erzak veya suyun kalitesinde her hangi bir bozukluk bulduğu takdirde, bozukluk kendini tatmin edecek bir şekilde giderilinceye kadar gemi durdurulur : Ancak, bu madde gereğince her hangi bir erzak veya su teftişi, mümkün olduğu hallerde, erzak veya su gemiye yükletilmeden evvel yapılır ; ve bir geminin sahibi, acentesi veya kaptanı, gemi için olan her hangi bir erzak veya suyun teftiş için hazır olduğunu teftiş memuruna ihbar ettiği ve bu gibi erzak veya su teftiş için uygun bir yerde olduğu takdirde, teftiş memuru, ihbarda gösterilmeyen her hangi bir erzak veya suyu teftiş etmek yetkisine veya, sahilde teftiş edilen veya ihbarda gemi için oldukları gösterilen erzak veya suyun yerine başka erzak veya su koymakla veya başka suretle bu maddenin icaplarından bir kaçınma olmadığı hususunda kendi kendini tatmin etmek maksadıyla, gemiyi lüzumsuz olarak geciktirmeden gemiye çıkmak yetkisine halel gelmeksizin, ihbarın verilmesinden kırk sekiz saat sonra bu gibi her hangi bir erzak veya suyu teftiş etmek yetkisine sahip değildir.

(2)

Bu madde gereğince her hangi bir erzak veya suyun kalite bakımından bozuk bulunması halinde, geminin kaptanı bir suç işlemiş olur ve, hüküm giymesi halinde, davayı gören Mahkeme teftiş memurunun kararını haksız bulmadıkça, beş yüz lirayı geçmiyen bir para cezasına çarptırılabilir; fakat geminin kaptanı, erzak veya sudaki bozukluklardan geminin sahibinin veya geminin sahibinin her hangi bir acentesinin veya erzak veya suyu temin eden şahsın mesul olduğunu Mahkemeyi tatmin edecek bir şekilde ispat ettiği takdirde, suçu, kaptan değil, kaptanın yerine bu gibi mal sahibi, acente veya şahıs işlemiş olur.

(3)

Geminin kaptanı ve bu madde gereğince teftiş edilebilen her hangi bir erzak veya sudan mesul olan başka her hangi bir şahıs, teftiş memuruna, bu madde gereğince yapacağı teftiş bakımından her kolaylığı gösterir, ve, bu gibi kaptan veya diğer şahıs, bunu yapmağı reddettiği veya bunu yapmadığı takdirde, bir suç işlemiş olur ve, hüküm giymesi halinde, üç yüz lirayı geçmiyen bir para cezasına çarptırılabilir.

(4)

Bu madde gereğince her hangi bir erzakın, gerek gemiye yükletilmeden evvel gerekse gemide teftiş edilmesi halinde, tayin edilebilen bir ücret bu gibi teftiş hususunda ödenir : Ancak, bir teftiş memuru tarafından teftiş edilip mühürlenmiş bulunan erzakın, mühürlerin muteber olacağı zaman olarak tayin edilebilen zaman dahilinde her hangi bir gemide bulunması halinde, mühürlerin doğruluğunu tasdik etmek için hiç bir ücret alınmaz.

(5)

Bakan, bu madde gereğince her hangi bir teftiş maksatları bakımından memur tayin edebilir ve, “ teftiş memuru” tabiri, bu maddede kullanıldığı her yerde, bu şekilde tayin edilen bir memuru ifade eder.

Ekmek Veya Fena Erzak Hususunda Tahsisat

55.

Aşağıda gösterilen hallerin her birinde, yani-

(a)

bir gemicinin anlaşması ile şarta tabi tuttuğu her hangi bir erzak hususundaki tahsisat, Cumhuriyet dahilinde olması halinde bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisinin deniz yolculuğu esnasında azaltıldığı takdirde (ceza yoluyla azaltma hususunda mürettebatla yapılan anlaşmada gösterilen her hangi bir kaideye uygun olarak ve keza gemicinin kasten ve kafi sebebi olmadan vazifesini yapmayı reddettiği veya ihmal ettiği veya gerek gemideki gerekse karadaki kötü halinden dolayı Kanuni olarak hapsedilmiş olduğu müddet esnasında yapılan azaltmalar hariç) ; veya

(b)

bu gibi her hangi bir erzakın yukarıda bahis konusu her hangi bir geminin bir deniz yolculuğu esnasında kalite bakımından fena ve kullanılmaya elverişsiz olması halinde, gemici, tayin edilebilecek meblağları bu gibi azaltma veya fena kalite hususunda tazminat olarak alır ; fakat, tahsisatı azaltılan her hangi bir erzakın uygun miktarlarda temin veya tedarik edilemediği ve onun yerine müsavi başka bir şeyin tedarik edildiği, davayı gören Mahkemeyi tatmin edecek bir şekilde ispat edildiği takdirde, Mahkeme, bu gibi ahvali nazarı dikkate alır ve, davanın haklı kılacağı bir şekilde, tazminatı tadil eder veya reddeder.

Gemide Tartma ve Ölçme Aleti

56.

(1)

Bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisinin kaptanı, gemi Cumhuriyet dahilinde olması halinde, servis edilen muhtelif erzak ve eşyanın miktarının kararlaştırılması için gemide uygun tartma ve ölçme aleti bulundurur ve, miktarlar hakkında her hangi bir ihtilaf zuhur etmesi halinde, erzak ve eşyaların servis yapıldığı zaman bu gibi tartma ve ölçme aletinin bir şahit huzurunda kullanılmasına müsaade eder.

(2)

Bu gibi her hangi bir geminin kaptanı, makul sebep olmadan bu maddeye riayet etmediği takdirde bir suç işlemiş olur ve, hüküm giymesi halinde, yüz liralık bir para cezasına çarptırılabilir.

Gemininin Belli Bir Ölçüde İlaç, Tıbbi Malzeme v.s. Taşıması

57.

(1)

Deniz yolculuğu Cumhuriyet dahilindeki her hangi bir limandan başlayan ve on beş tondan fazla bir tonajı olan her Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisinin sahibi, acentesi ve kaptanı, tayin edilebilecek ölçüde bir miktar ilaç ve tıbbi malzemenin ve bunların kullanılması için tayin edilebilecek talimatnamenin bir suretinin bu gibi gemide bulundurulmasını sağlar.

(2)

Bu madde gereğince icap eden ilaç, tıbbi malzeme ve talimatnameyi temin edip gemide bulundurmayı kasti olarak reddeden veya ihmal eden bu gibi her hangi bir geminin sahibi, acentesi ve kaptanı bir suç işlemiş olur ve, hüküm giymesi halinde, üç yüz liralık bir para cezasına çarptırılabilir.

İlaçların Teftişi v.s.

58.

(1)

Bir Liman Sağlık Memuru, bu Kısım hükümleri gereğince her hangi bir gemiye temin edilmesi icap eden her hangi bir ilaç, tıbbi malzeme veya aleti teftiş edebilir ve, bu gibi teftiş bakımından, bu Kanun gereğince bir müfettişin sahip olduğu bütün yetkilere sahip olur.

(2)

Liman Sağlık Memuru, teftiş edilen eşyanın miktar veya kalite bakımından kifayetsiz olduğu veya uygun olmayan kaplara yerleştirilmiş bulunduğu kanaatinde olduğu takdirde, Liman Memuruna ve keza geminin kaptan, mal sahibi veya acentesine yazılı ihtar verir ve geminin kaptanı, Liman Sağlık Memurunun imzasını taşıyan ve kendisi tarafından bulunan kifayetsizliğin giderildiğini bildiren bir şahadetnameyi, denize açılmadan evvel, Liman Memuruna ibraz eder ; ve mezkur şahadetname bu şekilde ibraz edilmediği takdirde, şahadetname ibraz edilinceye kadar gemi durdurulur ; ve gemi denize açıldığı takdirde, geminin sahibi, kaptanı veya acentesi bir suç işlemiş olur ve, hüküm giymesi halinde, beş yüz lirayı geçmiyen bir para cezasına çarptırılabilir.

Yaralanma Veya Hastalık Halinde Tıbbi Bakım Masrafları 16/1976

59.

Bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisinin kaptanı veya bu gibi bir gemiye mensup bir gemici veya miço, geminin hizmetinde her hangi bir surette incindiği veya yaralandığı veya kendi kasti hareketinin veya ihmalinin veya kendi kötü halinin sebep olduğu bir hastalıktan gayri bir hastalıktan mustarip olduğu takdirde, lüzumlu cerrahi ve tıbbi tavsiyeyi, bakımı ve ilacı temin etme masrafı ve keza kaptan, gemici veya miçonun, tedavi oluncaya veya vefat edinceye veya gemiye alındığı limana veya mensup olduğu memleketteki bir limana geri gönderilinceye kadar bakım masrafı ve bu gibi limana nakledilme masrafı, ve, vefatı halinde, eğer varsa cenaze masrafı, bu gibi kaptan, gemici veya miçonun ücretlerinden bu hususta her hangi bir indirme yapılmaksızın, geminin mal sahibi tarafından karşılanır : Ancak, bu maddenin hiç bir hükmü, her hangi bir kaptan, gemici veya miçonun Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Türk Sosyal Sigortalar Yasası gereğince sahip olduğu haklara halel getirmez ; mamafih, geçince masraflarını geminin sahibi bu Kısım hükümleri gereğince karşılamak mecburiyetinde olduğu müddet hususunda, hiç bir şahsın mezkur Kanun gereğince muntazam devrelerle yapılan ödemelere hakkı olmaz.

(2)

Yukarıda bahis konusu bir kaptan, gemici veya miço, her hangi bir hastalıktan dolayı, bulaşmayı önlemek maksadıyla veya başka surette geminin iyiliği için, gemisinden muvakkaten uzaklaştırıldığı ve sonradan vazifesine döndüğü takdirde, onu uzaklaştırma ve lüzumlu tavsiye, bakım ve ilacı temin etme ile gemiden uzak bulunduğu zaman esnasındaki geçim masrafları (1)’inci fıkrada gösterildiği tarzda karşılanır.

(3)

Yukarıda bahis konusu bir kaptan, gemici veya miçoya, gemisinde bulunduğu müddet esnasında verilen bütün ilaçların, cerrahi ve tıbbi tavsiyenin ve gösterilen bakımın masrafları, (1)’inci fıkrada gösterildiği tarzda karşılanır.

(4)

Diğer bütün hallerde, bu gibi gemi Cumhuriyet dahilinde olduğu takdirde, hastalıkla ilgili olarak her hangi bir gemici veya miço için bu gibi her hangi bir geminin sahibi tarafından layıkı veçhile yapılan makul her hangi bir masraf ve keza hizmet görürken vefat eden her hangi bir gemici veya miçonun cenazesi ile ilgili olarak bu gibi her hangi bir geminin sahibi tarafından layıkı veçhile yapılan makul her hangi bir masraf, layıkı veçhile ispat olunduğu takdirde, gemici veya miçonun ücretlerinden çıkarılır.

Masrafların Mal Sahibinden Tahsili

60.

(1)

Bir gemici veya miçonun hastalığı, incinmesi veya yaralanması neticesi zuhur eden ve, bu Kısım hükümleri gereğince, bu gibi gemici veya miçonun mensup olduğu geminin kaptanı veya sahibi tarafından ödenecek olan masrafların her hangi biri, Hükümet adına her hangi bir makam tarafından ödendiği takdirde veya her hangi bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisine mensup olup ücretleri hakkında bu Kısım hükümleri gereğince mezkur makama hesap verilmeyen her hangi bir gemici veya miçonun hastalığı, incinmesi veya yaralanması ile ilgili başka her hangi bir masraf, bu şekilde ödendiği takdirde, mezkur masraflar, geminin kaptanı veya sahibi tarafından o makama geri ödenir.

(2)

Her hangi bir masraf (1)’inci fıkrada gösterildiği gibi geri ödenmediği takdirde, bu gibi masraf miktarı, masraflarla birlikte, geminin üstünde bir yük olur ve geminin hali hazırdaki kaptan veya sahibinden, veya, geminin kaybolmuş olması halinde, kayıp zamanında geminin sahibi olan şahıstan, veya, geminin Cumhuriyet vatandaşı olmayan bir şahsa devredilmiş olması halinde, hali hazırdaki sahibinden veya devir zamanında geminin sahibi olan şahıstan, alelade Kanun veya Mahkeme yoluyla ve ücretlerin bu Kanun hükümleri gereğince gemici ve miçolar tarafından tahsil edilebildiği tarzda, Hükümete olan bir borç gibi tahsil edilebilir.

(3)

Bu gibi bir tahsil hususundaki her hangi bir muamelede, keyfiyeti gösteren ve yukarıda bahis konusu makam tarafından imza edilen bir şahadetname, eğer varsa, vaziyetin icap ettireceği fişlerle birlikte, muamelenin onlar ile ilgili olarak başlatıldığı masrafların mezkur makam tarafından layıkı veçhile ödenmiş bulunduğu hususunda kafi delildir.

Gemiciler İçin Yatacak Yer, v.s.

61.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemilerindeki gemici ve miçoların yatacak yerleri, tayin edilebileceği gibi olur ve bu gibi yatacak yerlerin teftişi ve bu gibi teftiş hususunda ödenecek ücretler hakkında ayni tarzda hüküm konabilir.

Belli Gemilerin Doktor Bulundur-maları

62.

(1)

Kanunnamenin III’ üncü Kısmındaki manada bir muhacir gemisi olmayıp Cumhuriyet’ten hareket eden ve yüz veya daha fazla şahıs taşıyarak yabancı yerlere giden her gemi, mürettebatı arasında layıkı veçhile ehliyetli bir doktor bulundurur ve bunu yapmadığı takdirde, mezkur geminin sahibi, geminin layıkı veçhile ehliyetli bir doktorsuz yapmış olduğu her hangi bir deniz yolculuğu için bir suç işlemiş olur ve, hüküm giymesi halinde, iki bin lirayı geçmiyen bir para cezasına çarptırılabilir.

(2)

Kanunnamenin 303’üncü maddesi hükümleri, Kanunnamenin III’ üncü Kısmı maksatları bakımından tarif edildiği gibi, Cumhuriyet’ten hareket eden bir muhacir gemisi hususunda tatbik edilir, ve bu gibi hükümlere aykırı olarak yapılan her hangi bir deniz yolculuğu için, mal sahibi,1’inci fıkra hükümlerine yapılan bir riayetsizlik için konan cezanın benzerine çarptırılabilir.

(3)

1’inci fıkra maksatları bakımından, “ layıkı veçhile ehliyetli doktor”, Kanunen ehliyetli kılınmış bir doktor olarak Cumhuriyet dahilinde veya Komonvelt’in bir kısmında veya Yunanistan veya Türkiye dahilinde, veya, yabancı bir gemi halinde, geminin mensup olduğu memleket dahilinde icrai meslek etmeğe Kanunla yetkili kılınmış bir doktoru ifade eder.

Yolcu Taşıyan Geminin Pis Durumu İçin Kaptana Ceza

63.

(1)

Yolcu taşıyan her hangi bir gemi Kıbrıs’a muvasalatında pis ve gayri sıhhi bir durumda bulunduğu takdirde, bu gibi geminin kaptanı, bir suç işlemiş olur ve, hüküm giymesi halinde, bin lirayı geçmiyen bir para cezasına çarptırılabilir.

(2)

Liman Sağlık Memuru, sıhhi durumunu tespit etmek maksadıyla bu gibi her hangi bir gemiyi muvasalatında teftiş edebilir ; ve mezkur memur, mezkur maksat bakımından, bu Kanun gereğince bir müfettişin sahip olduğu bütün yetkilere sahip olur.

Gemicilerin Tıbbi Teftişi

64.

Liman Sağlık Memuru, her hangi bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisinin sahibi veya kaptanının müracaatı ve tayin edilen ücretlerin bu gibi mal sahibi veya kaptan tarafından ödenmesi üzerine, bu gibi gemide istihdam edilmek için müracaat eden her hangi bir gemiciyi muayene eder, ve kendi imzasını taşıyıp gemicinin deniz için münasip bir durumda olup olmadığını bildiren bir raporu Liman Memuruna verir, ve raporun bir sureti kaptan veya mal sahibine verilir.

KISIM X. GEMİCİLERİN KURTARILMASI VE KENDİ VATANLARINA DÖNMELERİ

Gemicilerin Kendi Vatanlarına Dönmeleri

65.

(1)

Bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisine mensup bir gemicinin hizmetinin Cumhuriyet haricindeki bir limanda sona erdirilmesi halinde, geminin kaptanı, gemiciye, tâyin edilen örneğe uygun bir hizmete son verme şahadetnamesi verir ve ehliyet şahadetnamesini kendine iade eder ve, anlaşmanın muteber olduğu müddet esnasında gemicinin muvafakati olmadan hizmete son verilmesi halinde kaptan, gemiciye hakkı olan ücretleri ödemesine ilâveten, geçincesi ve gemicinin gemiye alındığı limana veya mensup olduğu memleketteki bir limana veya hizmete son verildiği zaman o hususta anlaşmaya varılan bir limana dönmesi için kâfi tertibat alır ve Cumhuriyetin konsolosluk memuru, bu şekilde yapılan her hangi bir tertibatı, gemicinin ayrılmak üzere olduğu geminin mürettebatıyla yapılan anlaşmanın üzerine imzası tahtında kaydeder.

(2)

Kaptan makûl sebep olmadan bu madde hükümlerine riayet etmediği takdirde, geçince ve vatana dönme masrafları-

(a)

gemici tarafından karşılandığı takdirde, kendine ödenmesi icap eden ücretler gibi tahsil edilebilir ;

(b)

Cumhuriyetin konsolosluk memuru veya başka her hangi bir şahıs tarafından karşılandığı takdirde, gemicinin mensup olduğu geminin üstünde bir yük olur ve geminin sahibi bulunan, veya geminin kaybı veya devri halinde, geminin o zaman sahibi olan şahıstan tahsil edilir.

(3)

Bu madde hükümleri, bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gemisine mensup her hangi bir gemicinin hizmetine, geminin Cumhuriyet haricindeki her hangi bir limanda devredilmesi veya elden çıkarılması üzerine son verilmesi halinde uygulanır.

(4)

Bu madde hükümleri, bir Komonvelt vatandaşı veya Yunanistan Krallığı veya Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her hangi bir yabancı gemiciye uygulanır.

Arkada Bırakılan Gemiciye Ücretlerin Ödenmesi

66.

(1)

Kaptan, denize açılmağa uygun bir durumda olmadığından veya denize açılmağa muktedir bulunmadığından dolayı arkada bırakılan bir gemiciye ödenmesi icap eden ücret miktarını öder.

(2)

Bu gibi ödeme, ödenmesi icap eden ücretlerin iki nüsha halindeki hesabını da kaptanın kendine tevdi edeceği Cumhuriyetin konsolosluk memuruna yapılır ; mezkûr iki nüshanın biri konsolosluk memuru tarafından alı konur ve Limanlar Dairesi Müdürüne gönderilir ve diğeri de, ödenen miktar üzerine imza tahtında yazıldıktan sonra, kaptana iade edilir. Kaptan, mezkur ikinci nüshayı, Cumhuriyete avdetinde Limanlar Dairesi Müdürüne tevdi eder.

(3)

Gemici ödemenin yapıldığı limanda sonradan iş aldığı veya bu gibi limanı sonradan terk ettiği takdirde, Cumhuriyetin konsolosluk memuru, Kanunname gereğince gemicinin geçincesi ile ilgili olarak kendi tarafından yapılan her hangi bir masrafı çıkardıktan sonra kalanı gemiciye öder ve diğer her hangi bir halde Bakana hesap verir.

Felaketzede Gemicilerin Kurtulması v.s. Hakkında Nizamname

67.

Bakanlar Kurulu, Cumhuriyet haricinde her hangi bir yerde bulunan ve gemisi kazaya veya başka surette felâkete uğramış gemicilerin kurtarılması, geçincesi ve kendi vatanlarına dönmeleri hususunda Nizamname yapar.

Felaketzede Gemicilerin Kurtarılması

68.

(1)

Kurtarıldıkları zaman ikametgâhları (domicile) Cumhuriyet dahilinde olan felâketzede gemicilerin kurtarılması için, Kanunname veya onun gereğince yapılan her hangi bir Nizamname veya bu Kanun gereğince yapılan her hangi bir Nizamname hükümleri gereğince yapılan bütün masraflar ile bu gibi felâketzede gemicileri kurtarıp geri Cumhuriyet’e getirmek için başka yerde yapılan bütün masraflar Cumhuriyet gelirinden ödenir.

(2)

Maliye Bakanı, yukarıda bahis konusu bu gibi gemicilerin kurtarılmaları ve vatanlarına dönmeleri ile ilgili olarak Cumhuriyet dahilinde yapılan bütün masrafların umumi gelirden ödenmesini emredebilir.

(3)

Maliye Bakanı, (1)’inci fıkra hükümleri gereğince, veya yukarıda bahis konusu bu gibi gemicilerin kurtarılmaları ve vatanlarına dönmeleri ile ilgili olarak her hangi bir memleketin Hükümeti tarafından veya herhangi bir yabancı memleketteki her hangi bir konsolosluk memuru tarafından, masraf edilen bütün meblâğların umumi gelirden geri ödenmelerini emredebilir, ve bu gibi meblâğlar Maliye Bakanının emredebileceği tarzda geri ödenir.

KISIM XI.