Ders Notu tanimlarve kavramlar

Tanım ve Özellikler

Sanal şirket, tüm yönetim trendlerinden uyarlanan bir örgüttür. Sanal örgüt, ürün geliştirme sürecinde bilgisayar tasarımını kullanır, bilgiyi toplar analiz eder ve müşterilerle, tedarikçilerle ve dağıtımcılarla paylaşır. Esnekliği, takım odaklılığı, kalite düşüncesini, yalın üretim süreçlerini kullanır ve çalışanların otonomi, sorumluluk sahibi olmalarına ve sürekli öğrenmelerine olanak sağlar.

Güncel son çalışmalar sanal organizasyonun bazı anahtar ve ayırt edici unsurlarını incelemiştir. Bunlar bilişim teknolojilerinin alternatif yapısal düzenlemelerle ilişkilendirilmesidir. Sanal terimi dijital teknolojilerin uygulamasında kullanılmasına rağmen, orijinal olarak bilgisayarların sanal belleği kullanabilmelerini açıklamada kullanılmıştır. Bu makinenin kapasitesini ve fiziksel teknik özelliklerini aşmasına yol açan ilave belleği veya RAM’ı elde etmeye işaret etmektedir. Organizasyonda uygulandığı gibi, sanal bellek sanal organizasyonun göründüğünden daha fazla bir kapasite ve yeteneğe hükmettiğine işaret eder. Örneğin çoğu kez bir örgütün hayalini, binaların fiziksel yeri, ofisler veya insanların çalıştığı birim departmanlardan oluşan bir fabrika olarak sınırlandırırız. Sanal organizasyon formal örgüt özelliklerince ortaya konulamayan bir performansı ortaya koyabilir ve daha ileriye de gidebilir. Daha özel olarak örgüt için fiziksel yer olmayabilir, birimler, departmanlar, ofisler bir arada olmayabilir. Tam olarak tanımlanabilen bir örgüt olmayabilir.

Sanal organizasyonlarda tek bir yere toplanmayı gerektiren işgücü süreçleri olmayabilir. Bu bakımdan örgütün yapısı ve kapasitesi, sınırlandırılmış ve fiziksel olarak konumlandırılan örgütün geleneksel yapısına meydan okumaktadır. Burada şu soru ortaya çıkar; sanal organizasyon hacmini ve kapasitesini nasıl genişletebilir? Burada sanal organizasyonun teknolojik ve yapısal unsurlarının etkileşimi düşünülmelidir. Teknolojik olarak sanal organizasyonlar etkileşime ve iletişime olanak veren ve genel olarak fiziksel yerlerde olan yüz yüze ilişkiler olmadan işbirliğine de bilişim teknolojileriyle imkan tanınmıştır. Bilgisayar şebekeleri, takımlar ve çalışanları birbirine bağlar, bilgiyi her zaman her yere dağıtır. Sanal yapının gerçekleşmesini kolaylaştırır. Bu sebeplerden dolayı, bilişim teknolojileri sanal organizasyonun ortaya çıkışı ile yakından ilgilidir. Kişiler organize olarak bir işyerinde olmaksızın çalışabilmektedir. Bu evden çalışma ya da tele-iletişimin kurulduğu altyapılarla mümkün kılınabilir. Başka firmalarla da çalışanların geçici olarak süreçlerde yer almalarına olanak tanır.

Bu sanal ofis uygulamaları, esnekliğin ve müşteri desteği amaçlarıyla bütünleşmişken, aynı zamanda maliyetleri azaltma çabalarınca da yönlendirilmektedir. Siemens iletişim Ltd. bu yeni iş uygulamalarını Esnek Çalışma Rehberi’nde teşvik etmiş ve ofislerin en önemli sabit maliyet kalemlerinden biri olduğunu vurgulamıştır. İşletmenin daha etkili çalışması için bina yönetimi denetlenmelidir. Uzaktan çalışma yönteminin kullanılmasıyla şirkette gerekli olan birimlerin toplam sayısı düşürülebilir ve çoğu hizmetler bütünleştirilmek suretiyle birim sayısında azaltmaya gidilebilir. Bununla birlikte, sanal organizasyonun ana bileşeni iletişim ve bilgi şebekeleridir. Bunlar çalışanların yerlerinin merkezileşmesi ihtiyacını gereksiz kılar. Bu trend devam ederse, Charles Handy’nin açıkladığı gibi “iş ne yaptığınızdır, nereye gittiğiniz değil” ifadesinin doğruluğu artacaktır. Diğer teknolojik uygulamalardaki gibi sanal ofis bazı beklenmedik davranışsal sonuçlar ortaya çıkarabilir. Fiziksel ofislerin olmaması dolayısıyla etkileşim dinamikleri, topluluk duygusu ve örgütsel bağsızlık sanal organizasyon düzenlemeleri altında negatif etkiler ortaya çıkarabilir.

Sanal organizasyon altında çevre yavaş yavaş yok olmaya başladığı ve fiziksel işyerinde çalışma ortadan kalktığı için, örgütsel sınırlar tehdit altına girmiştir. Yeni sistem, sınırları olmayan örgütün ilgili fenomenleriyle geliştirilmiştir. Sanal organizasyonun sınırsız bir yapıda olması, geçici işbirliği, şebeke, firmalar arası işbirlikleri gibi bu örgütsel yapının anahtar unsurlarına vurgu yapmaktadır. Bu organizasyonlar arası düzenlemeler (10 bölümde genişçe tartışılmıştır ) sanal organizasyona görünenden daha fazla bir zenginlik vermektedir. Daha önce şebeke girişim veya yatay işbirliği şeklinde tanımladığımız şeyler sanal organizasyonun temel unsurlarıdır. Örgüt içinde takımlar ve projeler üzerine büyük bir vurgu söz konusudur. Burada işbirliğine ve ortak yatırımlara doğru yükselen bir trend vardır. Organizasyonlar arası yapı için bu trendin temel noktası, üretim zincirinde değer yaratmayan ve temel yeteneği bulunmayan birimlerin ve departmanların ortadan kaldırılmasıdır. Bu faaliyetlerde uzmanlaşmış başka firmalar ihtiyaç duyulduğunda bu kaynakları sağlıyorsa, örgüt daha esnek ve yalın hale gelebilir. Bu aynı zamanda çalışanların başka firmalardan tanımadığı bir çok personelle iletişim kurması anlamına gelmektedir.

Sanal organizasyonun güçlü bir örneği Verifone şirketidir. Verifone elektronik kredi kartı ödeme sistemlerini tasarlamakta, üretmekte, pazarlamakta ve ilgili hizmetleri sunmaktadır. Visa ve master kartla çalışan kredi kartı makinelerinde küresel bir lider konumundadır. Bu şirket aynı zamanda bir sanal organizasyon modelini temsil etmektedir. Verifon, bir şirket merkezine yada bilinen bir ulusal kimliğe sahip değildir. Şirket yer ve zaman sınırlamasına gitmeksizin, dünya genelinde 3300 kişi çalıştırmakta ve bunları yönetmektedir. Bu, tüm şirket bilgi ve verilerine on-line erişim sağlayan küresel bilgisayar şebekesi ile mümkün olmaktadır. Şirket aciliyet kültürüyle yönlendirilmektedir. Aciliyet kültürüyle yönlendirilen yazılım projeleri; mühendislerin ve programcıların Bangalore, Dallas ve Havai’de sisteme girmeleriyle yürütülmektedir. Bu kişiler, bilgisayar şifreleri yazmakta, test etmekte ve bunları ürünleri/yazılımları entegre etmektedirler. Faaliyetler seri halinde değil paralel olarak yürümektedir. Verifon’un CEO’sunun vurguladığı gibi rekabet avantajı dünya geneline yayılmış çalışanların olmasına ve şirketin mesafeye ve zamana yoğun olmasına bağlıdır.