Leksik dialektizmlər. Ədəbi dildə qarşılığı olan dialektizm-
lər leksik dialektizm adlanır; məsələn: qəlbi (uca), becit (tez) və
sair.
Bu qrup dialektizmlərə dilçilik ədəbiyyatında xüsusi dialek-
tizmlər də deyilir. Lakin, əslində bunlar sinonim dialektizmlərdir.
Ona görə ki, bu cür dialektizmlərin ifadə etdiyi mənaların
özünəməxsus ədəbi şəkildə ifadə forması – yəni sözü olur. Bu
dialektizmlər isə öz dialekt çalarlığını saxlayaraq həmin sözlə
qoşalaşır və beləliklə də, sinonimik vahidlər meydana çıxır. Əgər
bu qrup dialektizmlərin ədəbi dildə dialekt çalarlığı nəzərə
alınmasa, onlar sadəcə dublet dialektizm olar.
Leksik – semantik dialektizmlər. Müəyyən ərazidə, yaxud
ərazilərdə yaşayan kütlə üçün xarakterik məfhumu bildirən sözlər
leksik – semantik dialektizmdir. Bu cür dialektizmlərdə müəyyən
ərazi ilə bağlı geyim adları, hadisə, əşya və sair adlarını misal
göstərmək olar. Məsələn, dələmə sözünə fikir verək. Bu dialek-
tizm Tovuz, Qazax, Borçalı, Zəngilan ərazisində pendir hazırla-
maq üçün südün maya tutmuş formasına deyilir.
Belə dialektizmlər, eyni zamanda etnoqrafik dialektizm də
adlanır. Bu, etnoqrafik adlanır ona görə ki, müəyyən yerlə, müəy-
yən qrup insanın işi, fəaliyyəti və sair ilə bağlıdır.
Deməli, etnoqrafik dialektizmlərdə həm məfhum, həm də
onu ifadə edən söz dialektə aid olur.
Semantik dialektizmlər. Ədəbi dildə olan bu və ya digər bir
sözün dialektdə başqa mənada işlənməsi nəticəsində semantik
dialektizm əmələ gəlir. Məsələn, ədəbi dilimizdə işlənən qara sözü ağ sözünün əksinə olan mənanı bildirir. Lakin həmin səs
kompleksi dialekt və şivələrimizdə mürəkkəb, ey, yazı, on iki
dərz və sair mənalarda işlənir. Bu mənaların heç biri ədəbi dil
