Dərs vəsaiti kimi tövsiyyə edilib. 3-cü nəşr Moskva: Akademik Layihə


Sosial isçinin rolları və mikrososial mühitdə təcrübə modelləri



Yüklə 0,73 Mb.
səhifə279/294
tarix10.01.2022
ölçüsü0,73 Mb.
#108047
növüDərs
1   ...   275   276   277   278   279   280   281   282   ...   294
Sosial isçinin rolları və mikrososial mühitdə təcrübə modelləri

Sosial işçinin rolları

Subyekt - sosial işçi və vətəndaşın subyekt qarşılıqlı təsiri, həm də vətəndaşın problemlərinə müdaxilənin xüsusi növlərini müəyyən edir. Mikrososial mühitin makro prosesləri “hadisə” ilə işdən fərqli təşkilati formalar vasitəsilə həlli mümkün olan xüsusi problemlər yaradır. Bu sosial işçinin roluna, qarşılıqlı təsirinə prinsipial yanaşmalara təsir edir. Beləcə sosial işçinin mikrososial mühitlə subyekt-subyekt qarşılıqlı təsirində “üz-üzə” olmaq prinsipi «struktur vasitəsilə» prinsipinlə əvəz olunur. Ona görə də dəstək təcrübəsində ən vacib yanaşmalar yardım proqramları və sosial agentliklərdir. Sosial işçinin rol qarşılıqlı təsirində dədəyişikliklər baş verir. Mikro cəmiyyətdə əsas rollar bunlardır:



  • Vəkil

  • Broker

  • Ekspert

  • Sosial istiqamət verən

Bu rolların baza konsepsiyasımikrososial mühitdə kollektiv və qruplara yardımın təşkili və təqdim edilməsinə əsaslanmışdır. Onlar icmanın inkişafının aktivləşdirilməsinə şərait yaratmalı, onun həyat və fəaliyyətinin modelini yaxşılaşdırmalıdır.

Mikrososial mühit peşəkar səlahiyyətə qarşı müəyyən tələblər irəli sürür. Onlara aiddir: sosial, psixoloji, demoqrafik, statistik məlumatlar əsasında elmi tədqiqatlar aparmağı bacarmaq; birliyin problemlərini və inkişaf vəziyyətini adekvat təsəvvür etmək üçün əldə olunmuş informasiyann düzgün təhlil etmə və interpretasiya etmə bacarığı.

Lakin operativ müdaxilə səlahiyyətə dair elə tələblər qoyur ki, onlar sosial iş çərçivəsindən kənara çıxır. O, müştərək fəaliyyətə müxtəlif peşəkarların cəlb edilməsini tələb edir. Beləliklə, hüquqşünas, həkim, psixoloq, psixoterapevtlərdən ibarət komanda və bilavasitə sosial işçilərin iştirakı ilə icmanın ayrıca qruplarında narkotik, alkoqol asılılığının aradan qaldırılmasına istiqamətlənmiş silsilə işlər yerinə yetirirlər. Bu hald ayardım multidissiplinar xarakter daşıyır, çünki hər bir işçi çalışır ki, öz bilik və bacarıqlarını ümumi prosesə sərf etsin, bundan başqa onun həm də müəyyən ictimai vəzifələri də olur.

Qriffis Reporta görə mikrososial mühitdə işin əsas prinsipvə modelləri bunlardır:



  1. Xidmətin əlçatarlığı;

  2. İstifadəçilərin sosial agentliklərlə fəal əməkdaşlığı

  3. İdarələrarası iş

  4. Yeni təşəbbüsün inkişaf etdirilməsi

  5. Dəstək şəbəkəsinin yaradılması

  6. Büdcəyə müdaxilə etmə metodlarına nəzarət qeyri-məzrkəzləşdirilməsi

  7. Yanaşmaların aktivləşdirilməsi

  8. Mikrososial mühitdə qapalı xidmət

  9. Mobillik

Mikro cəmiyyətdə sosial işin şərti praktik modellərinə lokal inkişafı, sosial planlaşdırmanı və sosial aksiyaları aid etmək olar. Cədvəldə C. Rosman və C. Troman-ın konsepsiyasına görə mikro cəmiyyətdə sosial işin əsas modelləri göstərilmişdir.

Əsas anlayışlar

Mikrososial mühit, icma, dəstək şəbəkəsi



Referat mövzuları

  1. Sosial planlaşdırma və icmada təşkilat

  2. Mikrosial mühitdə işin xüsusiyyətləri

  3. Mikrorayonda sosial iş

  4. İcma nəzəriyyəsi. Yanaşmaların müxtəlif növləri.

Özünə nəzarət üçün suallar

  1. «Mikrossosial mühit», «icma» anlayışına tərif verin

  2. Mikrososial mühitdə işlə sosial iş arasında fərq vardırmı?

  3. Mikrososial mühitdə işləyənin əsas sollarını sadalayın

  4. Mikrososial mühitdə işin əsas modellərini qeyd edin.






Lokal inkişaf modeli

Sosial planlaşdırma modeli

Sosial aksiyalar modeli

Məqsəd aksiyaları

Özünəyardımın təşkili, inteqrasiya

Problemə sitiqamətlənmiş məsələlərin nəzərdən keçirilməsi

Qarşılıqlı münasibətlərin və resursların tənzimlnməsi, institutsional mübadilə

Struktur və problem şərtlərinə riayət

Anomiya,demokratik qarşılıqlı münasibətlərin, ənənələrin saxlanması

Sosial problemlər, psixi və fiziki sağlamlıq

Sosial ədalətsizlik, deprivasiya

Əsas strategiyalar

Sosialproblemlərin geniş spektri və onların həlli

Fakt yığımı və problemlərin rasional həlli

Neqativ təzahürlərə qarşı birliyin təşkil edilməsi

Fəaliyyətin taktikası və texnikaları

Konsensus:qrup diskussiyaları və maraqlı şəxslərlə birliyin qruplarının qarşılıqlı təsiri

Konsensus-mübahisə

Konflikt-yarışma: konfrontasiyalar, direktiv aksiyalar

Rollar

Koordinator, etik dəyərlər və problemli məsələlərin həlli üzrə müəllim

Fasilitator, analitik, proqram icarçısı

Vəkil, təbliğatçı, broker

Vasitələr

Manipulyasiyalar, problemə istiqamətlənmiş qruplar

Formal təşkilatlar və məlumatlarla manipulyasiyalar

Kütlənin təşkili və siyasi proseslərlə manipulyasiya

Konsepsiyalar və ictimai maraqlar

Rasionalizm-birləşmə

İdealizm-birləşmə

Realizm-birləşmə

Müştəri konsepsiyaları

Şəhər sakinləri

İstifadəçilər

Qurbanlar

Müştərilərin rol konsepsiyaları

Problemli proseslərin iştirakçıları

Istifadə edənlər yaxud qəbul edənlər

Qulluqçular, seçicilər

Ədəbiyyat

1.Гуслякова В.Г., Холостова Е.М. Основы теории социальной работы. М.: Институт социальной работы, 1997.

2.Основы социальной работы: Учебник / О гв. ред. П.Д. Пав- ленок. М.: ИНФРА-М, 1997.

3.Теория и методика социальной работы: В 2 ч. М: Союз, 1994.

4.Теория и методология социальной работы: Учебное пособие/ С.И. Григорьев, Л.Г. Гуслякова, В.А. Ельчанинов и др. М.: Наука, 1994.

5.Фирсов М.В., Сгуденова Е.Г. Теория социальной работы: Учеб.пособие для студ. высш. учеб. заведений. М.: ВЛА- ДОС, 2000.

6.Берилер Г., ЮнссонЛ. Теория социально-психологической работы / Пер. со швед. М.: Институт молодежи, 1992.

7.Доэл М., Шадлоу С. Практика социальной работы / Пер. с англ. Под ред. Б.Ю. Шапиро. М: Аспект Пресс, 1995.

8.Леннер-Аксельсон Б., Тюлефорс М. Психосоциальная по¬мощь населению / Пер. со швед. М.: Институт социальной работы, 1995.

9.Социальная работа / Под общ.ред. В.И. Курбатова. Ростов н/Д: Феникс, 1999; М.: ВЛАДОС, 2000.

Mövzu 19


Yüklə 0,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   275   276   277   278   279   280   281   282   ...   294




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin