| Ranjirləmə obyektləri - nizamlanan obyektlərə deyilir. Onlar ən müxtəlif cür ola bilərlər. Ranjirləmənin əsası - elə bir xüsusiyyətdir ki, obyektlər ona görə nizamlanırlar. Nizamlanma nəticəsində ranjirlənmiş cərgə əldə edirik. Bu cərgədə hər bir obyekt üçün yer – ranq-ayrılır. Yerlərin sayı və eləcə də ranqların sayı obyektlərin sayına bərabər olur. Ranjirləmə və sıra şkalası ilə ölçmə arasındakı fərqə diqqət verin. Son halda söhbət ondan gedir ki, respondent qiyməti sıra şkalası üzrə alır. Bu zaman qiymət ya cavab variantlarına «rəqəmlərin» təhkim edilməsinə (kodlaşdırılmış ölçmə) əsasında, ya məntiqi kvadrat ilə, ya Laykert şkalası üzrə, ya Quttman şkalası üzrə əldə edirik. Bu qiymətlərin əsasında respondentlərin ranjirləməsini keçirmək olar.
Ranjirləmə obyektlərinin hamısı ya sözügedən xüsusiyyətin ifadə olunması nöqteyi-nəzərindən müxtəlif olmalıdırlar, ya da bəzi obyektlər bir-birindən seçilməz ola bilərlər (sıra şkalası ilə ölçməyə dair indicə nəzərdən keçirdiyimiz misallarda olduğu kimi). Birinci halda bütün ranqlar müxtəlif olacaqlar, ikinci halda isə enyi ranqlar meydana çıxacaqlar. Onlar bağlanmış ranqlar adlanırlar.
2.4.1 cədvəlində məhz bu situasiya nəzərdən keçirilmişdir. Bu cədvəlin birinci sətirində A, B, V, Q, D, E, K, L, M hərfləri ilə işarə olunmuş 9 dövlətin həyat səviyyəsinin göstəriciləri verilmişdir. İkinci sətirdə isə ranjirləmənin nəticəsi, yəni ranjirlənmiş cərgə verilmişdir.
Cədvəl 2.4.1
Dostları ilə paylaş: |
