Donderdag 23 Februari stierf Leonard Beels onverwachts. Hy was sinds lang lijdende en had soms vreeslijke pijnen in het middenrif, zodat hy dikwijl over de grond kroop. Zyn medicus Dr

LV11

ANNO

18 8 2

915

Donderdag 23 Februari stierf Leonard Beels onverwachts. Hy was sinds lang lijdende en had soms vreeslijke pijnen in het middenrif, zodat hy dikwijl over de grond kroop. Zyn medicus Dr.Paul Gildemeester, een prul,wist niet wat hem deerde. De laatste dagen was hy wat beter en Woensdag had hy nog gewanaeld. Woensdagavond kreeg hy een/ beklemming op de borst,zodat Gildemeester gehaald werd die hem een sterk middel gaf,waarvan hy slechts één lepeltje mocht nemen. Daarna sliep hy goed tot 5 uur,toen de pijn zich herhaalde,maar door pappen werd hy Donderdag beter en voelde hy zich opgelucht,zodat hy met smaak at en Karei 's avonds te 8 uur naar het Leesmuseum ging,en Agnes met Willem,die er alle Donderdagen at,bleef napraten. Pas was Willem weg of Agnes liep naar boven,

waar zy haar man dood in bed vond en reeds koud.

Ik zat met Nepveu in de vergadering der Diaconiescholen in de Nieuwe Kerk toen zyn rytuig ons kwam halen. Wy haalden Karei uit het Leesmuseum en reden naar het Oosteinde,waar wy Anna,Maria en Annie Beels vonden. Daarop haalde ik Lore en Max af en vonden wy te 9 3/4 al de zusters en zwagers bijeen op Willem na,die 's avonds altyd zoek was. Agnes

had naar zyn huis op de Reguliersgracht en naar zyn club gezonden,maar men zeide niet te weten waar hy zich bevond. Men wist best dat hy elke avond by zyn meid zat,maar had dit niet durven zeggen. Deze plotselinge dood zette een domper op al onze feesten.

Maandag 27 Febr. werd Beels te Haarlem begraven.

Eer ik verder ga,wil ik nog een paar voorvallen uit de vroegere weken meedelen. Op 6 Jan. kreeg ik van Lore een wandelstok,van Henk een agenda,van Max,JW. en Miek een door haar geweekte chancelière,van Frank mica schoorsteentjes voor de lampen en eau de cologne,van Nor een Hebr. Nieuw Test; van Anna een portefeuille voor bankbiljetten,die aan haar moeder had toebehoord,van Tane enveloppen,van Constance van Loon wijn, van Saar de geïllustreerde Frithjofsage in het Duits,van Hendrik 1200 sigaren en een portemonnaie met ƒ 600- om het huis op te schilderen.

Maandag 16 Jan. gaven wy een diner ter ere van Marie s'Jacob en Willem Hartsen,waarby wy Ernst van Lennep,Ida v.L. (van Meer-en-Berg,de latere Mevr.Berkhout van Boekenrode),Zus Labouchere,Henk Blaauw en Louky Six nodigden.

Zaterdag 21 Jan ging Lore weer voor het eerst te voet aan myn arm uit.

Ik kreeg een naamloze brief om my te zeggen dat baad Otten stomdronken gezien was. Toen ik er hem over onderhield,zeide hy dat zyn geweten vrij was.

In Japan breidde het Christendom zich uit. Op 21 Febr. kwam Cécile by ons logeren.

Wy hadden voor onze zilveren bruiloft op 3 Maart alle broers en zusters genodigd en met Couturier overlegd of wy ze in onze zaal zouden kunnen plaatsen,maar de dood van Beels bracht een algehele verandering in ons plan en zo kwamen alleen Emilie,Christiaan en Hendrik by ons eten. Op 2 Maart aten Lore en ik by Constance van Loon,terwijl de kinderen de cadeaux schikten. Vrijdag 3 Maart ontbeten wy in myn kamer.

Een groot transparant stond voor het raam op myn schrijftafel met de woorden van Jes.46:4." Tot uwe grijsheid ben Ik Dezelfde en tot in de ouderdom deaag ik u. Ik heb het gedaan en Ik zal het doen en Ik zal u dragen en redden. " Wy werden/ ontvangen door het zingen van een lofzang waarby Dora zich luid liet horen. Emilie zong ook mee.

Wy reikten daarop de cadeaux aan de kinderen uit. Henk had zyn bureau reeds,Max en Emilie kregen een pendule en candelabers van cuivre poli; Miek een horlogeketting en een ivoren necessaire met goudem vingerhoed en schaar; JW. een horloge,ketting en ring met cachet; Frank een gouden remontoir; Norrie een zilveren horloge en ketting en Dora de halsketting,welke Lore in 1840 van haar ouders by hun zilveren bruiloft gekregen had. Cécile kreeg een gouden vingerhoed en broche,Ulie een broche,Louis Blanc een gouden potlood en le Gras,Johan,Jansje,Mietje en Daatje ieder een portemonnaie met hun initialen en ƒ 25,-.

Daarop bezichtigden wy onze cadeaux. Lore had voor my een prachtige easychair gewerkt en gaf my een schitterende horlogeketting. ( De stoel staat nu,1904,naast my in myn zitkamer te Haarlem,en de ketting draag ik steeds; hy verving die,welke ik by ons huwelijk van haar gekregen had.) Ik gaf haar een bracelet en kousebanden met zilveren gespen

.De jongens gaven ons drie gravures,gezichten in Zwitserland voorstekende en een schenkblad met zilveren handvatten, Henk bovendien een kristallen met zilver beslagen theekistje; Miek een stoel en Dora een voetebankje,Norrie 6 zoutvaatjes,Cécile een door haar beschilderd tafeltje,Ulie un couvrethé,Blanc een koffiestamper,de dienstboden en le Gras een bloemenvaas op zilveren voet, Saartje een kristallen beschuit- vaas met zilveren knop. De tuinbaas bracht ons een kurken standaard met vreemde planten, de min van Dora een theeschappertje; van de Evangelisten Roos,Geel en van Mels een plaat,voorstellende de Heer lerende in een bootje in het Meer van Gennesareth.

En fait van zilver kregen wy..£wV. en een groot tafelpotlood met da inscriptie:

jrivik'! Voor den Heer en vrouw des huizesiftkindren,dischgenoot en gast

Schrijf ik vijf en twintig jaren met een potlood dat niet krast. van Jan en Carry van Lennep.

En fait van meubelen gaf enz enz....Anna,Tane en Willem

gaven ons ƒ 1000,- om een hit en een wagentje aan te schaffen,en Hendrik gaf ons ƒ 2000- pour rafraichir nos meubles en nog ƒ 5000,- bovendien (strictly private )!. De volledige lijst van onze cadeaux ligt by onze huwelijksvoorwaarden. Verder kregen wy vele verzen,telegrammen en brieven. Henk maakte nog voor ons electrische schellen.

Wy dineerden in myn kamer met ons vijftienen,namelijk Lore en ik met onze zeven kinderen,Emilie,Christiaan,Henarik,Cécile,Ulie en Blanc. Een taart met 25 kaarsjes stond in het midden,en op het dessert prijkte o.a. een nogamand. Agnes had een kalkoen gezonden. Christiaan had een lieve speech en ik droeg myn vers voor.

'S Avonds te 8 uur kwamen Anna,Tane,Insinger en Henriette,Nepveu en Maria,Constance met Aggy en Lou. Cécile speelde een marsch op de piano,waarby Dora de maat sloeg op een glas en acteerde. Fanny had een lief briefje geschreven en een halsbandje voor Lore gewerkt. Het was een allergezegendste dag ! Wy hadden 's middags 107 visites ontvangen en ik kreeg een Hebr. brief van Woudhuyzen.

Zondag 5 Maart beloofde Willem van der Vliet aan Henk een betrek^- I king by de Duinwatermy. Op 11 Maart begon ik Jesaja te vertalen.

Zondag 12 Maart telegrafeerde^de Cloëtta's ons uit Keulen dat zy de volgende dag te 2.20 te Amsterdam hoopten te zyn. Maandag reisde Henk de Cloëtta(s tot Driebergen tegemoet. Zy kwamen te 5? by ons eten en Emilie at ook mee. Fanny gevoelde zich zé onwel dat haar ouders haar in het hotel hadden willen laten,maar zy kwam toch en had voor ieder een vriendelijk woord. Wy waren terstond met haar ingenomen en vonden haar zo einfach en unbefangen. Geen wonder dat Henk amoureus geworden was, hy had met haar een lot uit de loterij getrokken. Welk een dotje ! riepen wy allen,toen zy te 9 uur vertrok. Cécile beweerde dat zy my al met zoveel liefde aanzag. Mevrouw was heel coulant en causant,en de vader opende my zyn hart na het eten en zeide my dat hy noch zyn vrouw Fanny wilden influenceren,daar zy zelf beslissen moest,maar dat zy Henk evenmin wildeyl weigeren als aannemen,eer zy met ons had kennis gemaakt. Fanny vertelde aan Henk dat zy Kees Springer van Cremer gelezen en van Verwey Holl.les genomen had.

Dinsdag 14 Maart was het zulk lief weer dat Lore in het open ry- tuig van Agnes Mevrouw Cioëtta en Fanny afhaalde om te toeren en Henk naast Fanny zat. Hy at by hen in het Amstel Hotel.

Woensdag 15 Maart'aten de Cloëtta's weer by ons en na het eten kwam de Prof. in myn ïcamer en zeide hy my: " Fanny hat den Antrag Ihres " Sohnes angenommen und die Heirath könne also im Monat Marz '85 statt " finden." Lieve man ! dacht ik,dat is verbazend vlug. Daarna zeide hy my hoeveel hy zou meegeven. Ik mocht een en ander eerst na hun vertrek aan Henk vertellen en dit moest ik dus uitstellen tot na 9 uur. Men kan nagaan dat Henk tien voet hoog sprong van blijdschap.

Donderdag 16 Maart reden wy met de Cloëtta's naar fantam. Het was onverbeterlijk weer. Wy vonden Henk aan het Station al gearmd met Fanny, alsof zy elkaar jaren gekend hadden. De Prof. zeide:" Hur ein Ding be- " daure ich,dasz Bantam mir nicht zugehört."

De hemelboom,die wy op 3 Maart van Aernout gekregen hadden,stand was op het plein geplant.

Zaterdag 18 Maart bekeek ik met Mevrouw Cioëtta de stoomboot Celebes
wy alle,ook met Emilie,by Anna en Tane. Fanny en Emilie hadden

ieder een bouquet en kregen haar eerste cadeaux: Fanny een kristallen suikerkom met zilveren hengsel en tang en Emilie kopjes, 's Avonds kwamen Saar,Ceejet,Ag en Lou,Sam,01ga en Deborah. De vorige dag hadden Henk en Fanny visites gemaakt en at Hendrik by ons met de Cloëtta's.

Zondag 19 Maart. Fanny dejeuneerde en at by ons en Emilie at by ons met Max.

Maandag 20 maart bezocht ik Agnes,die ik in een zeer ongezonde stemming vond en die vlagen van wanhoop had. Nu Beels dood was moesten wy de indruk krijgen dat zy hem bemind had.

Lore reed met de Cloëtta's naar Bloemendaal en wy aten by Henriette en Insinger. De lieve Lore had haar in haar eenvoud geschreven:" Les " Cloëtta vivent très simplement suivant Henk et ils m'ont déjà suppliée ¥ de ne pas donner de si beaux dinersç; et je ne leur donne pourtant " qu'un potage,deux viandes,des légumes et un plat doux. Tu me ferais ÿro8 " donc tant plaisir en leur donnant un diner tout simple,sans quoi ils " croiront qu'ils doivent aussi nous servir de si beaux repas quand " nous viendrons les voir." Lore was onnozel genogg om te denken dat Henriette ooit iets anders kon geven dan een Sardanapalisch gastmaal.

Dinsdag aten de Cloëtta's voor het laatst by ons en Fanny was aangedaan toen ze ons verliet en de volgende dag vertrokken zy naar Keulen om Donderdag te Frankfort te overnachten. Ik telegrafeerde dit aan myn broer Willem te Wiesbaden en deze bezocht hen te Frankfort,waar hy met hen de Palmengarten bezocht. Fanny schreef haar eerste brief uit Keulen aan Henk.

Zaterdag maakte Henk electrische schellen in het huis van Anna en Constance. Herman en Annie Beels keerden per boot van Londen naar Vlis- singen terug en deze boorde een schoener in de grond,maar gelukkig werden de passagiers gered.

Op 26 Maart stierf Jacoba,de oudste dochter van David en Kee te Meran; en op 31 Maart stierf Ludwig Brandt,een oom van Emilie door zyn huwelijk met Deborah van Eeghen,een prachtige Deen.

Maandag 3 April vertrok Henk weer naar Zurich.

4 r oCj

Woensdag 5 April begaven Lore en ik ons met JW. en Frank op reis naar Londen. De koninklijke gift van Hendrik stelde ons daartoe in staat en daar Lore om mijnentwille in '56 van het logeren by de Woods had afgezien,maakte ik er my een feest van haar Londen te laten zien,wat zy haar leven lang verlangd had. Wy aten te 4 uur en werden door Max,Miek, Nor,Cécile en Blanc naar het Statmon gebracht,waar ik billetten 2de klas naar Londen nam,wat een dwaasheid was omdat wy op de boot Ie klas wilden reizen en ik dus aan boord suppleren moest. Wy bleven tot Rozendaal met ons vieren alleen en reden hard. Insinger had aan van Woelderen,jongste zoon van myn schoolmeester,geschreven om hutten voor ons te reserveren en een afgevaardigde van van Woelderen stond op de trap van de kajuit om ons de hutten 1 en 3 aan te wijzen,elk met 2 slaapplaatsen boven elkaar, een bank,2 kommen,maar zonder tafel en zonder andere verlichting dan één kaars achter matglas,die beide hutten moest verlichten. Ik suppleerde voor de Ie klas ƒ 6,- per persoon enkele reis; wy dronken thee,wandelden op het dek,begaven ons te 11 uur ter ruste,maar konden niet slapen om het geraas der raderen. JW. en Frank sliepen goed. Van zeeziekte geen kwestie.

o

Donderdag 6 April stonden wy te 4-? op,ontbeten en betaalden daarvoor en voor de thee van de vorige avond 17? sh. De kommandant liet my weten dat hy ons b% het verlaten van de boot assisteren zou en dit deed hy door ons aan de'Stationschef te Queensborough te recommanderen as friends of Mr.van Woelderen,waarna deze ons aan de Customofficer aanbeval. De Kapitein verzocht deze guard ons alleen te laten en deze plakte terstond reserved op onze coupé. Klokslag 8 uur kwamen wy te Londen, waar wy twee kamers in het Royal Hotel van Polydorus de Keyzer kregen au 3me,Lore en ik à 15 en de jongens à 12-jr sh. daags,everything included.

Wy ontbeten te 9\ chops and eggs, daarna reden Lore en ik in een hansom voor 4 sh. naar de Zoological Gardens en per underground terug. Daarna sliepen en schreven wy en wandelden nog. JW. en Frank bezichtigden het British Museum en 's avonds hoorden wy een Evangelist in het Gebouw der Jongelingsverg.

Goede Vrijdag,7 April reden wy per omnibus naar Regent Circus om Varley te horen,maar Burlington Chapel was gesloten

.Iets verder in ? Hall woonden wy een holiness meeting der Sal- vation Army by,meer curieus dan stichtelijk. Twee heren spraken beurt om beurt met ontzettend veel beweging en pathos en een vrouw bad al jankende, wat op de zenuwen werkte. 'Bramwell Booth beval de deuren te sluiten opdat niemand wegliep en opdat Satan niet zou kunnen binnenkomen ! Enige jongens speelden viool,hoorn en fluit en men zong op opera wijsjes. De meeting moest duren van 10-5 en om die te rekken werd telkens hetzelfde couplet 2 a 3 maal herhaald. Wy hadden er gauw genoeg van maar konden vóór 1 uur niet wegkomen. Men hoorde niets dan groans. Paaschmaandag nacht zou er een meeting van 11-6 gehouden worden.

Wy liepen naar Hydepark en van daar door Piccadilly langs de Horse- guards naar de Royal Chapel en zo naar het hotel, 's Avonds hoorden wy een hoogst onbeduidende preek in de St.Pauls.

Zaterdag 8 April zagen wy de Westminster Abbey,de Houses of Parii ament I en de graf^bmbes. Vandaar spoorden wy per underground naar de High Street en zagen de Kensington Gardens en Price Alberts Monument. In de Rottenrow reden dames te paard met grooms achter haar en Prince Teek met 2 zoontjes, deze op hitten. Per omnibus naar Charing Cross en de Bank,vandaar naar de Tower,waar wy eerst de Armoury en Jewels en daarna de Beauchamp Tower bezichtigden,die tot gevangenis diende.

's Avonds per cab naar Madame Tussaud in Bakerstreet,waar alles zeer curieus was,o.a. een grenadier van 8 voet,een oud heer,die het hoofd beweegt,al de Koningen van Engeland,de regerende kon. familie,de grote staatsmannen,dichters enz.,voorts the Chamber of horrors met de grootste misdadigers in was,g|e guillotine,de reliquiën van JMapoleon,zyn grote reis-en zyn veldwagen,steek enz.,de Koningen van Italië met Garibaldi, de Paus en Antonetti. By de ingang staat Dickens en dichtby de slapende Amaranthe, wier .-borst beweegt, staat Mad. Tussaud afgebeeld. Ter weerszijden van de ingang staan Franklin en Washington,midden in Hendrik VIII met zyn 8 vrouwen,voorts Livingstone op het ogenblik dat hy Stanley ont- moet,Voltaire,Shakespeare,Milton,Byron,enz.

yrn~

1882

LVII