Dr. Mustafa Kemal akgül mpm (Grup Yönetmeni) Cengiz aydin milli Kütüphane Neziha Çarkit meb cemal gemci cymsoft aysim hançer kızılay Kemal karakoçak kamuBİb yk temsilcisi Burçin ÖKSÜz software ag ersin Tufan yalvaç Maliye Bakanlığı

Uzman sistemlerin mimarisi

Bilim mühendisliği en uygun uzman sistem mimarisini geliştirmekte kullanılabilen teknikler geliştirmiştir. Kullanılacak mimarinin seçimi ve kullanımı aşağıdaki faktörlere dayanır:

• 
  Amaç ve bir bilime ait alan ,
  
• 
  Yaklaşım,
  
• 
  Bilgi bankası ve kuralları,
  
• 
  Global veritabanı ve veri iletişimleri,
  
• 
  Kontrol stratejisi ve kural yorumlayıcısı,
  

Bilgi mühendisliğinin en önemli noktası, bir uzmanla karşılaştırılabilecek yetenekte know-how ve problem çözme yaklaşımlarını kullanan bir bilgisayar programının geliştirilmesidir. Bunu geliştirmek için, aşağıdakilere gereksinim duyulur.

• 
  Bilgi bankası (bilgi tabanı) ,
  
• 
  Kural yorumlayıcısı (çıkarım makinasi veya kontrol yapısı) ,
  
• 
  Kuralların yazılabileceği ve insan makina bilgi iletişiminin yapılabilmesini sağlayan bir dil (örneğin Prolog, Lisp, EMcyn) ,
  
• 
  Kural yorumlayıcısı, bilgi yöneticisi ve kullanıcı arayüzünü (interface) içeren program kabuğu,
  
• 
  Diğer parçaların bir arada tutulduğu yapı,
  

Bu birimler gereksinmeleri karşılamak için bir araya getirilir. Bu bütünleştirmenin fonksiyonu, belli bir alandaki uzmanlığın daha yaygın duruma getirilmesidir. Bilgi bankası belli bir problemin çözümünde uzman, dolayısı ile uzman sistem tarafından kullanılan çıkarım yollarını gösteren kuralları içerir. Kural yorumlayıcısı (çıkarım makinası) uzman sisteme girilen problemin çözümüne yönelik kuralları harekete geçiren işlemi kontrol eder.

Bir açıklama üreticisi sistemin sonuca nasıl vardığını gösterir. Kurallar bilgi edinme araçları ile çalışacak şekilde kullanılırlar. Tipik olarak, bunlar bir bilim dalındaki bilgiye erişmek için kullanılan teknikleri yansıtmaları gerekir.

Bilgi bankası ve kural yorumlayıcısı uzman sistem mimarisinde önemli iki anahtar parça olarak göz önünde tutulmalıdır. Bilgi bankaları kuramı bilgi temsili, bilgi modelleri, veri modelleri, nesneye yönelik modeller, indekslenmiş bilgi ve dönüşüm ile ilgilenir. Bilgi bankası yönetimi yapılar ve diller, kısıtlar ve kural yönetimi, veri yönetimi ve genişletilebilir veri sözlüklerini içerir.

Genellikle bilgi ve kontrol arasında kesin bir ayrım vardır. Büyük sığalı veritabanı ve bilgi bankalarına dayanan mantıklı düşünme kesin olmayan yaklaşımlar, tümden gelişme ilişkin veri tabanları, mantık tabanlı sorgulama dillerini kapsayan bir alandır.

Doğal bir dille uzman sisteme erişimi tamamlayan bir parça soruların cevaplandırılmasıdır. Yani açıklama, geçerli bir neden belirtme, olabildiğince genişletilmiş tepkiler verme ve davranış elde etme yeteneğidir. Uzman sistemlerle akıllı veritabanları arasındaki arayüz veritabanı iletişimleri, bilgi giriş yolları ve video yazılarını içerir.

Bir uzman sistemin mimarisini incelemek, problem yapısı ve problem karmaşıklığını ele alan tasarıma bakmak anlamına gelir. Böyle bir inceleme bu faktörleri ele almak için, uygun veri ve kontrol stratejilerinin bulunmasına yardım eder.