Yıl(Şemsi yıl)
|
Nufus
|
1252/1873
|
9.300 kişi
|
1311/1932
|
5.000 hane
|
1317/1938
|
1.275 hane
|
1342/1963
|
1.600 hane
|
1353/1974
|
1.600 hane
|
1366/ 1987
|
2.074 hane
|
(Coğrafya-yı Kirman, s.146; Coğrafya-yı Keyhan, 2.cilt, s.94; MerdumşiNaSi İran, s.279, İranşehr, 1.cilt, s.159, Mukaddime ber-Coğrafyâ-yı İnsanî İran, s.37; http://kerman-tr.blogspot.com)
Afşar İli Aşiretleri:
Âli Kırklu (Kırklıoğulları)
|
Âli-Kisve(Kisve: Değerli, kıymetli)
آل كسوه
|
AMuyî (Amcalı)
|
Cankulu-Uşağı
|
Celâllu/ Celâllı
|
Eşreflu/ Eşrefli
|
Farsi-Medan (Farsça bilmez)
|
Hamzalu/ Hamzalı
|
Haydar Muhammed Şahlu
|
Kasım Evlâdı
|
Kasımlu/ Kasımlı
|
Mîr Cani/ Mir-Canlı
|
Pir-Muradlı
|
Reh Dırazlu (Uzun yollu)
|
Safi-Kulu Evlâdı
|
Sarbân
|
Zerger
|
Afşar İlinin Bağımsız Tire/ Cemaatleri:
Afşar→ Yaylak: Gûğar گوغر , Kışlak: Devletabad
|
Pur-Mamşalu/ Mamaşallu پورممشالو
|
Pir-Muradlı
|
Ağacanlı
|
Velîpur→Yaylak: hane-sorh, Kışlak: Çâh-Çufuk
|
Karayi-Türk→Yaylak: Çahar-Künbed’in kuzeyindeki dağlık bölge, Kışlak: Aynül-Bagar çevresi
|
Mîr-Hüseyni
|
Farsi-Medan
|
Mir-Canlı
|
Kara-Koyunlu
|
Kara-Gozlu
|
HamzaHani/ Hamzahanlı
|
Ber-âVerdi (Sonuç verme) →Yaylak: Géygân گيگا ن , Kışlak: Urzuiyye
|
AMuyî (Amcalı)
|
Ğonceî
|
Sadıkî/ Sadıklı
|
Râyînî/ Rayinli
|
ŞehsuvâRi/ Şehsuvarlı
|
Came-Bozorgî / (Camia-Bozorgî/ Büyük topluluk)
|
Murâdî/ Muradlı
|
Savundur سا وندر
|
Hûbru حبرى / حوبرو
|
Kutulu→Yaylak: Berzah, Kışlak: Çâh-ı Afğan
|
(Mecmua-i Ittılâât ve ÂMar-ı Îlât ve Tavâyif-i Aşayiri İran, s.112-113; İrec Afşar, Îlhâ, Çâdurnişînan…, 2.cilt, s.709; Muhammed Cevâdîpur, İran ve İraNiyan, s.633-634)
Tîrmah 1366/ 1987 yılı itibariyle göçe devam eden Kirman Afşarıları 26 tayfadır. Afşarların nüfusu 2.074 aile, 12.121 kişidir:
Agacanlu/ Agacanlı
|
Amuyî
|
Barçı
|
Ber-âVerdi (Sonuç verme)
|
Camia-Bozorgî
|
Celallı
|
Elkestu الٔ كستو
|
Eşrefli
|
Farsi-Medan
|
Gîl گيل
|
Halac
|
Hamza Hanlı
|
Hamzalı
|
Haydar Mamşalu
|
Kara-Gozlu
|
Kara-Koyunlu
|
Kasım Evlâdı
|
Kocabeglu Gîl/ Kocabeyli Gîl
|
Mehenî/ Mehinli
|
Mir-Cani/ Mir-Canlı
|
Mîr HabiBi
|
Pir Muradlu/ Pir Muradlı
|
Sadıgî/ Sadıklı
|
Safikulu Evlâdı
|
Şol/ Şöl
|
Zerger
|
(http://kerman-tr.blogspot.com)
Kirman Lek İli
İrec Afşar Sistani, “Îlhâ, ÇadurnişîNan ve …” isimli kitabında; “Bu il, İran’ın yerli ve saf soylarından biridir”.demektedir. (s.710) Ancak Kirman Lek ili, Türkmen bölgesinden Fars mıntıkasına sürülmüştür. Dilleri Türkçe’dir. Daha sonra Ş. 1100/ 1721 yıllarında, Fars mıntıkasından Kirman’a göçmüştür. İlin yaylağı Bezincan, kışlağı Devletabad’tır. Hayvancılık, tarım, devecilik ayrıca halı ve seccade dokumacılığı ile geçimlerini sağlarlar. Türkmen bölgesinde uzun süre yaşadıkları için Türkmenlere benzerler. Yerleşik hayata geçmişlerdir. Alevi’dirler. Kacar hanedanına bağlı aile ve aşiretler, Lek’leri Kacar olarak kabul etmektedir. İrec Afşar, Türk Leklerle, Lekistan etnik Leklerini birbirine karıştırmaktadır. Burada söz konusu olan Kirman Lekleri, Kacar iline bağlı Türk tayfalarındandır.
Leklerin Kirman’daki bağları, “Türk Bağları” adıyla meşhurdur.
Lek İlinin Nüfusu
|
Yıl(Şemsi)
|
Nüfus
|
1252/1873
|
16.000 kişi
|
1281/1902
|
1.000 hane
|
1317/1938
|
1.000 hane
|
Lek İli Cemaatleri
|
Arap-SalNar سلنا ر
|
Küçük-Hani/ Küçük-Hanlı
|
Lek→Yaylak: Berincan, Kışlak: Devletabad
|
Mehennî (Bölge/ yer adıdır) مهننى
|
SerguDaRi
|
Sultan-Şeyh
|
(Coğrafya-yı Kirman, s.144; MerdumşiNaSi İran, s.280, SeferName-i Sykes, s.423; Dr.Hamit Cilveger, Azerbaycan Folklor Derlemeleri)
İran geneline baktığımız zaman Lek (Türktürler) ilini şöyle tasnif edebiliriz:
-Kacar hanedanına bağlı aşiret ve aileler, Türk’tür.
-Kirman Lek’leri, Türkmenlere yakın Türkçe konuşurlar. Bunlar da Kacar ili/ hanedanına bağlı aynı tayfanın devamıdır. Sadece farklı bir coğrafyada oturmaktadırlar.
-Batı Azerbaycan ve Kürdistan Lek’leri, Türk kökenli olmakla beraber, dilleri bölgelere göre Türkçe ve Türkçe-Kürtçe karışımıdır.
-Bağdadî Şahsevenleri bünyesindeki Lek’ler, Muganlıdır ve Türktürler.
Bahsekonu Lekler Türk olup, Lek dili konuşan etnik Lekistan Lekleriyle bağlantıları yoktur. Öte yandan Batı Azerbaycan’da bulunan Türk Lekistan bölgesi ile Lekçe konuşan etnik Lekistan bölgeleri de biribirine karıştırılmamalıdır. Türk Lekler için bkz.→ Batı Azerbaycan ve Kacar Türkleri
*
14 Azer Çarşamba günü, Kirman Üniversitesi’nde faaliyet gösteren “Şems-i Tebriz (Tebriz Güneşi) ve Şehriyar edebi Komitesi” başkanı, yönetimin hiçbir kültürel faaliyete izin vermemesi ve çalışmalarının engellenmesi nedeniyle görevinden istifa etti. Komite ise kapatıldı. (http//kerman-tr.blogspot.com,Kirman Azerbaycan Öğrenci Harekâtı, 05 Aralık 2007)
*
Kirman Şehid Bâhuner Üniversitesi’nde okuyan Türk öğrencilerin kurduğu “Komite-i edebi Üstad Şehriyar/ Üstad Şehriyar edebi Komitesi”nce, Azerbaycan Müzik Grubu davet edilerek, 03 Dey Pazartesi günü üniversitede konser düzenlendi. Konsere, 500 civarında öğrenci katıldı. Üstad Demirçî, bu günün anısına Azerbaycanlı sanatçılara plaket verdi. (http//kerman-tr.blogspot.com,06 Ocak 2008)
*
Kirman’ın güneybatısındaki Türk kenti Sircan’da, çevre şehirlerdeki arsa spekülatörlerinin haksız kazançlarından rahatsızlık duyan ve olayı protesto eden üniversite öğrencilerinin hazırladığı bildiriyi dağıtan 10 yaşındaki bir çocuk, Sircan emniyetince yakalandı. Sorguya tabi tutulan çocuk, halkın ve din adamlarının protestosu üzerine serbest bırakıldı. (http//kerman-tr.blogspot.com, 12 Ocak 2008)
Dostları ilə paylaş: |