Dilemre, Saim Ali (d. 1880, İstanbul - ö. 15 Şubat 1954, İstanbul), özellikle dil çalışmalarıyla tanınmış Türk hekim. Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'yi (Askeri Tıbbiye) bitirdikten sonra Almanya'ya gitti (1908). Gies-
Dilemre
Kaynak Kitaplar
sen Üniversitesinde patoloji uzmanlığı eğitimi gördü. İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesinde profesörlüğe yükseldi. On beş yıl morg müdürlüğü yaptı. Türkçenin öbür dillerle ilişkisini inceledi, tıp terimlerini Türkçeleştirmeye çalıştı. Türk Dil Kuru- mu'nda görev aldı. Ankara'da Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi'nde genel dilbilgisi dersleri verdi (1935-40). 1935-39 arasında Erzurum ve 1939-43 arasında da Rize milletvekili olarak TBMM'de bulundu.
Dilemre, Türkçenin Doğu'dan Batı'ya giden ticaret yolu üzerinde konuşulan bir ticaret dili olduğunu, Türk sözcüğünün "tüccar" anlamına geldiğini ileri sürmüş, Türkçenin, Hint-Avrupa dillerine yaklaşan Hint-Turan dilleri içinde yer aldığını kanıtlamaya çalışmıştır. Genel Dil Bilgisi (1939- 42, 2 cilt) adlı kitabının birinci bölümünde genel dilbilgisi üzerine açıklamalar yaptıktan sonra Güney Asya, Amerika, Afrika dillerini, Hami-Sami dillerini incelemiş, ikinci bölümünde de Ural-Altay dilleri ile Hint-Avrupa dillerinin karşılaştırmalı dil- bilgisini vermeye çalışmıştır. Dil Coğrafyası (1937), Hekimlik Dili Terimleri (1945), Dil Devrimi İçin (1949), Dil Devrimi İçin II. Terimler Meselesi (1949) Dilemre'nin öbür önemli yapıtlarıdır.
dilgi, özel hazırlanmış bir çekirdekten kopartılan ince uzun yonga. Bu biçimiyle, işlenmeden alet olarak kullanılabileceği gibi, işlenerek kazıyıcıya ya da oyma kalemine dönüştürülebilir. Bir kenarı körleştiril- miş çlilgilere "sırtlı dilgi" denir. Dilgi, ilk kez Üst Paleolitik Çağda kullanılmıştır.
Dostları ilə paylaş: |