Dış lastik bak lastik

diskcokey, dİskiokey olarak da bilinir (ingilizce disc ya da disk: "plak" ve jockey: "idare eden"), radyo, televizyon, diskotek ya da dans salonlarında, kaydedilmiş müzik programlarını yöneten kişi. Diskcokey programları genellikle tek bir diskcokeyin plak çalması ve aralarda samimi bir hava içinde doğaçtan söyleşiler yapmasına dayanır.

Bu tür programlar yapma düşüncesi 1930'larda doğdu. Ama Federal Haberleşme Komisyonu'nun (FCC) konuya ilişkin kısıtlayıcı düzenlemeleri bu tür yayınların gelişmesini engelledi. Bazı müzikçi ve sanatçıların plak kapaklarına "Radyo Yayın Hakkı Yoktur" yazılı etiketler koyması da diskcokeyleri kısıtladı. Ama Martin Block' un hazırladığı "Make Believe Ballroom" (Aldatmaca Balo Salonu) bu programların gücünü ortaya koydu; program New York' taki WNEW istasyonunda, Lindberg'in çocuğunu öldürenlere ilişkin dava haberlerinin verildiği ve herkesin yakından izlediği programın aralarında yayımlanıyordu. Ara doldurmak için tasarlanmış olmasına karşın istasyon, binlerce dinleyicinin isteğine uyarak programı dava bittikten sonra da sür^ dürdü. FCC, 1940'ta kurallarını gevşeterek saatte ancak iki kez kaydedilmiş müzik yayını yapılabileceğini belirtti. Aynı yıl mahkemeler de, plaklara konan etiketlerin yasa! açıdan geçerli olmadığına karar verdiler. Bu tarihten sonra diskcokey programla- n giderek yaygınlaştı. II. Dünya Savaşı sonrasında, müzik sanayisini temsil eden Amerikan Besteciler, Yazarlar ve Yayımcılar Derneği (ASCAP) ve Amerikan Müzikçiler Federasyonu'yla başlayan ücret anlaşmazlıkları ile radyo diskco- keyliğinin geleceği tehlikeye girdi. Bu anlaşmazlıklarda ana sorun diskcokeylerin ve kaydedilmiş müziğin gördüğü yaygın ilgi yüzünden sanatçıların canlı gösterilerine talebin azalmasıydı. 1944'te anlaşmazlık çözüme bağlandı ve savaş döneminde, plak yapımında hammadde olarak kullanılan vi- nil ve gomalak üzerine konmuş kısıtlamalar hafifletildi. Böylece II. Dünya Savaşı sonrasında diskcokey programları. ABD'deki birçok radyo istasyonunun ekonomik temelini oluşturdu. 1950'lerde dinleyicilerin diskcokeylere gösterdiği ilgi ve bağlılık önemli ölçüde artmış, diskcokeyin tercihi bir plağın başan- sını belirleyen etken durumuna gelmişti. Bunun üzerine plak şirketleri de, diskcokeyleri kazanmak amacıyla onlara para, senet ve hediye yağdırmaya başladılar. 1959'da açılan federal bir soruşturma ile bu rüşvet uygulaması tüm ülkeye açıklandı. Sonuç olarak pek çok radyo yayıncısı çalı- şanlanna hediye almayı yasakladı. Bütün yayın türleri içinde en ekonomik olması nedeniyle radyodaki diskcokey programları yerini korudu.

Birkaç dans g|§vu dışında televizyondaki diskcokey programları hiçbir zaman radyo- dakiler kadar tutulmadı. Ama 1970'lerde canlı disko dansının ortaya çıkmasıyla diskcokeylere karşı talepte sürekli bir artış gözlenmekteydi.

Türkiye'de diskcokey programlanmn yayını 195Û'lerin sonlannda başladı. Hulki Sa- ner, Oğuzhan Koraltan, Cumhur Alp, Aykut Sporel, Engin Arman, Fecri Ebcioğlu gibi diskcokeyler hafif batı müziğinin Türkiye'de yaygınlaşmasına öncülük ettiler. Bugün en çok tanınan diskcokeyler arasında radyonun yanı sıra, televizyona da programlar hazırlayan İzzet Öz ve Sezen Cumhur Önal sayılabilir.