8.2.5.1.Genetik mühendisliğini ve biyoteknolojiyi ilişkilendirir.
8.2.5.2.Biyoteknolojik uygulamalar kapsamında oluşturulan ikilemlerle bu uygulamaların insanlık için yararlı ve zararlı yönlerini tartışır.
8.2.5.3.Gelecekteki genetik mühendisliği ve biyoteknoloji uygulamalarının neler olabileceği hakkında tahminde bulunur.
Ünite Kavramları ve Sembolleri:
Genetik mühendisliği,yapay seçilim, biyoteknolojik çalışmalar, biyoteknoloji uygulamalarının
çevreye etkisi
Uygulanacak Yöntem ve Teknikler:
Anlatım, Soru Cevap, Grup Çalışması
Kullanılacak Araç – Gereçler:
Açıklamalar:
Islah, aşılama, gen aktarımı, klonlama, gen tedavisi örnekleri üzerinde durulur.
Yapılacak Etkinlikler:
Biyo-teknoloji alanında çalışan genetik mühendislerinin görev alanlarını araştırma ve sunma
Özet:
BİYO-TEKNOLOJİ
Teknolojik ürünler denildiğinde aklımıza sadece bilgisayar ve elektronik ürünler gelmektedir. Oysagünümüzde çok daha farklı teknolojik ürünler üretebilmekteyiz. Fotoğrafta gördüğünüz meyveli yoğurtve aşı da teknolojik ürünler arasında yer almaktadır. Bu ürünlere teknolojik ürün denilmesinin nedeni,elde edilme yöntemlerinin farklı olmasıdır. İnsan ve çevre sağlığını olumsuz etkilemeyecek yöntemlerile bilim ve mühendislik ilkelerine dayalı olarak biyolojik sistemlerin mal ve hizmet üretiminde kullanılmasınabiyo-teknoloji denir. Biyo-teknolojiyi amaçlarına ve çalışma konularına göre tıbbi biyo-teknoloji,tarım ve hayvancılık biyo-teknolojisi, gıda biyo-teknolojisi, endüstriyel biyo-teknoloji ve çevre biyo-teknolojisiolarak beş farklı grupta toplamak mümkündür. Biyo-teknoloji uygulamalarının olumlu ve olumsuzyönleri bulunmaktadır.
Biyo-teknolojinin Olumlu ve Olumsuz Yönleri
Modern biyo-teknolojinin hiç kuşkusuz çok önemli sosyal, ekonomik ve çevresel yararları vardır.Ancak insan ve çevre sağlığını olumsuz etkileme; sosyo-ekonomik yapıyı, biyolojik çeşitliliği ve doğalürün çeşitlerini bozma; bir ülkenin ya da toplumun sosyo-ekonomik refahını zedeleme; geleneksel, etik,ahlaki ve dinsel değerlere zarar verme gibi sorunlara yol açabileceği de vurgulanmaktadır. Bu konudayapılan bir araştırmanın sonuçları (Tüketiciler ve Modern Biyo-teknoloji: Model Yaklaşımlar, Ankara ÜniversitesiBiyo-teknoloji Enstitüsü Yayınları, 2007.) aşağıda verilmiştir.
Biyo-teknolojinin olumlu etkileri
Biyo-teknoloji Endüstri Kurumu, biyo-teknolojinin yararlarını; çevre, sağlık, tarım ve gıda işleme, beslenmeve gıda kalitesi olarak belirlemiştir.
Biyo-teknolojinin Olumsuz Etkileri
Genetik mühendisliği, doğada asla çiftleşemeyecek farklı türler arasında gen transferine olanak sağlamakta,balık genini domatese, insan genlerini koyuna aktarılabilmektedir. Hiçbir gen bağımsız, tekbaşına çalışmadığından, bir organizmaya transfer edilen gen ya da genlerin insan sağlığı ve çevre üzerindebeklenmeyen ve istenmeyen yan etkileri olabilir.
Biyo-teknoloji ile ilgili riskler genel olarak çevresel riskler, sağlık riskleri ve sosyo-ekonomik risklerbaşlıkları altında ele alınmaktadır.
Sonuç olarak genetiği değiştirilmiş ürünlerde henüz tam olarak bilinmeyen ancak insan ve çevresağlığını olumsuz etkileyebilecek özelliklerin bulunabileceğine ve etik olmayan uygulamaların yapılabileceğineilişkin kaygılar tartışılmaya devam etmektedir.
Biyo-teknolojinin Tarihsel Gelişimi
Biyo-teknoloji, insanlık tarihi kadar eski bir uygulama alanıdır. MÖ insanların maya bakterileri ileilk mayalanmaları gerçekleştirilmesiyle biyo-teknolojik uygulamalar başlamış oldu. Mikroskobun keşfiile birlikte hücrenin görülmesi biyo-teknoloji uygulamalarını yeni bir aşamaya geçirmiştir. İlk aşılarıngeliştirilmesi, penisilinin keşfi tarih boyunca biyo-teknoloji uygulamalarının devam ettiğini kanıtlar.DNA’nın keşfi ile birlikte moleküler biyoloji ve ona bağlı olarak biyo-teknoloji uygulamaları yeni birivme kazanmıştır.
1950’li yıllardan itibaren moleküler biyoloji, moleküler genetik alanlarında gerçekleşen hızlı ilerlemelerebağlı olarak çok büyük bir önem kazanmıştır. 1970’li yıllarda ise moleküler biyo-teknolojininürün bazındaki başarıları, dikkatlerin biyo-teknoloji üzerinde odaklanmasına neden olmuştur. Biyolojive genetikteki bu gelişmeler sonucunda, moleküler düzeyde gerçekleştirilen genetik olaylar ile verimliliğinartırıldığı ve yeni ürünlerin üretilebildiği “modern biyo-teknoloji” doğmuştur. Modern biyo-teknolojidönemi denilen bu dönemin 21. yüzyıla damgasını vuracak bir dönem olduğu bilim çevrelerinde dillendirilmektedir.
Biyo-teknolojinin 21. yüzyılın teknolojisi olarak kabul edilmesinin başlıca nedenleri ulaştığıdüzey, kapsadığı alan ve kullandığı materyalin insan dâhil tüm canlı organizmalar olması biçiminde açıklanmaktadır.Biyo-teknoloji yeniliklere açık, gelişme potansiyeli sınırsız olan, moleküler biyolojiyi temelalan bilimsel araştırmalara ve moleküler biyoloji alt yapısına bağımlı bir teknolojidir. Bu alanda meydanagelecek gelişmelerin bir önceki yüzyıldan çok daha hızlı gerçekleşeceği düşünülmektedir.
Biyo-teknoloji İle İlgilenen Meslek Dalları
Biyo-teknoloji, birçok bilim dalının katkısıile oluşan bir alandır. Biyo-teknolojinin gelişmesinefizik, kimya, biyokimya, genetik, fizyoloji,mikrobiyoloji, moleküler biyoloji gibi bilimdallarının katkısı bulunmaktadır. Dolayısıylabiyo-teknoloji alanında fizikçiler, kimyagerler,biyokimya uzmanı tıp doktorları, genetik mühendisleri,biyologlar gibi meslek grupları etkinbir şekilde çalışma yürütmektedir.
Dünya ölçeğinde biyo-teknolojik süreçlerkullanılarak üretilen ürünlerin küresel pazarlardakipaylarına bakıldığında en büyük payıngıda sektörüne ait olduğu (% 77), bunu antibiyotik(% 12), ilaç (% 7), tarım (% 3) sektörlerininizlediği görülmektedir. Buradan hareketlegıda mühendisleri ve ziraat mühendislerininde biyo-teknoloji alanında faaliyet yürüttüklerinisöyleyebiliriz.
Bir bitkinin en uygun gelişimi, ürün verimi,zararlı hastalıklar ile mücadelesi gibi bilgilerien iyi ziraat mühendislerinden öğrenebiliriz.Hayvanlarla ilgili bilgileri de zoologlardan,veterinerlerden elde edebiliriz. Mikroorganizmalarıkullanarak gıda üretimine, gıda mühendislerininkatkısı bulunmaktadır. Aynı şekilde,çevrenin korunması, kirletilmesinin önüne geçilmesiadına çevre mühendislerinin de biyoteknolojiçalışmalarda görev alması gerekir.Biyo-teknoloji çalışması esnasında bu meslekgrupları ile ortak bir çalışma yürütülmelidir.
III.BÖLÜM
Ölçme ve Değerlendirme:
*Boşluk dolduralım
*Eşleştirelim Ölçme ve değerlendirme için projeler, kavram haritaları, tanılayıcı dallanmış ağaç, yapılandırılmış grid, altı şapka tekniği, bulmaca, çoktan seçmeli, açık uçlu, doğru-yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, iki aşamalı test gibi farklı soru ve tekniklerden uygun olanı uygun yerlerde kullanılacaktır.
IV.BÖLÜM
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi:
V.BÖLÜM
Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:
Afet Eğitimi Hazırlık Günü (12 Kasım),
Dünya Diyabet Günü (14 Kasım)
Uygundur
........................
Fen Bilimleri Öğretmeni Okul Müdürü
2018- 2019 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILI GAZİ ORTAOKULU 8. SINIFLAR FEN BİLİMLERİ DERSİ GÜNLÜK DERS PLÂNI
Basınç, katı basıncını etkileyen değişkenler, sıvı basıncını etkileyen değişkenler, basıncın günlük yaşam ve teknolojideki uygulamaları
Uygulanacak Yöntem ve Teknikler:
Anlatım, Soru Cevap, Rol Yapma, Grup Çalışması
Kullanılacak Araç – Gereçler:
Açıklamalar:
Basınç birimi olarak Pascal verilir. Matematiksel bağıntılara girilmez.
Yapılacak Etkinlikler:
Özet:
Katı Basıncı
Katı cisimlerin yer çekiminden dolayı bir ağırlıkları vardır. Katı cisimler ağırlıklarından dolayı bulundukları yüzeye dik bir kuvvet uygularlar. Katı cisimlerin birim yüzeye uyguladıkları dik kuvvete basınç denir. Basınç “P” harfi ile gösterilir. Katı cisimlerin bulundukları yüzeye uyguladıkları basınç;
formülü ile hesaplanır.
Basınç birimi uluslararası birim sistemine (SI) göre Pascal(Paskal)’dır. Paskal “Pa” ile gösterilir.
1N’nuk dik bir kuvvetin 1 m2’lik bir yüzeye uyguladığı basınç; 1Pa’dır.
Katı basıncı formülünden de anlaşılacağı üzere basınç, uygulanan kuvvetin büyüklüğü ile doğru orantılıdır. Katı cisimlerde uygulanan kuvvetin kaynağı cismin ağırlığı olduğundan, cismin ağırlığı artarsa basınç artar, cismin ağırlığı azalırsa basınç azalır.
Her iki cismin yüzeye temas alanı aynıdır. Fakat II numaralı cismin yüzeye uyguladığı kuvvet daha fazla olduğundan II numaralı cismin birim yüzeye uyguladığı basınç daha fazladır.
PII> PI
Katı basıncını etkileyen diğer bir unsur ise yüzey alanıdır. Katı basıncı yüzey alanı ile ters orantılıdır. Yüzey alanı artarsa basınç azalır, yüzey alanı azalırsa basınç artar.
Her iki cismin yüzeye uyguladığı kuvvet aynıdır. Fakat II numaralı cismin yüzeye temas alanı daha fazla olduğundan II numaralı cismin birim yüzeye uyguladığı basınç daha azdır.
PI> PII
Karda yürüyen hayvanların ayak izlerinin farklı olmasının nedeni bu hayvanların uyguladıkları basıncın farklı olmasıdır. Toplu iğnelerin ucunun sivri yapılmasının amacı basıncı artırmaktır. Bıçakların keskin yüzeylerinin ince yapılmasının nedeni yüzey alanın azaltarak basıncı artırmaktır.
Katı maddelerin ağırlıklarından dolayı bulundukları yüzeye basınç uygulamaları gibi sıvı maddelerin de ağırlıkları olduğuna göre basınç uyguladıkları söylenebilir.
III.BÖLÜM
Ölçme ve Değerlendirme:
*Boşluk dolduralım
*Eşleştirelim Ölçme ve değerlendirme için projeler, kavram haritaları, tanılayıcı dallanmış ağaç, yapılandırılmış grid, altı şapka tekniği, bulmaca, çoktan seçmeli, açık uçlu, doğru-yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, iki aşamalı test gibi farklı soru ve tekniklerden uygun olanı uygun yerlerde kullanılacaktır.
IV.BÖLÜM
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi:
6. sınıf “Kuvvet ve Hareket” ünitesi ile ilişkilendirilir.
V.BÖLÜM
Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:
Ağız ve Diş Sağlığı Haftası (19-25 Kasım),
Öğretmenler Günü (24 Kasım)
Uygundur
........................
Fen Bilimleri Öğretmeni Okul Müdürü
2018- 2019 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILI GAZİ ORTAOKULU 8. SINIFLAR FEN BİLİMLERİ DERSİ GÜNLÜK DERS PLÂNI
I.BÖLÜM
Dersin Adı:
Fen Bilimleri
11.Hafta (26-30 Kasım 2018)
Sınıf:
8.Sınıf
Ünite No-Adı:
3.Ünite:Basınç
Konu:
Basınç
Önerilen Ders Saati:
4 Saat
II.BÖLÜM
Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:
8.3.1.2. Sıvı basıncını etkileyen değişkenleri tahmin eder ve tahminlerini test eder.
Ünite Kavramları ve Sembolleri:
Basınç, katı basıncını etkileyen değişkenler, sıvı basıncını etkileyen değişkenler, basıncın günlük yaşam ve teknolojideki uygulamaları
Uygulanacak Yöntem ve Teknikler:
Anlatım, Soru Cevap, Rol Yapma, Grup Çalışması
Kullanılacak Araç – Gereçler:
Açıklamalar:
a. Gazların da sıvılara benzer şekilde basınç uyguladıkları belirtilir. Açık hava basıncı örneklendirilir.
b. Matematiksel bağıntılara girilmez.
c. Gaz basıncını etkileyen değişkenlere girilmez.
Yapılacak Etkinlikler:
Özet:
SIVI BASINCI
Katı maddelerin ağırlıklarından dolayı bulundukları yüzeye basınç uygulamaları gibi sıvı maddelerin de ağırlıkarı olduğuna göre basınç uyguladıkları söylenebilir. Sıvıların içerisinde bulunan cisimlere uyguladıkları basınca sıvı basıncı denir. Sıvı basıncını;
Sıvının derinliği ve
Sıvının cinsi (yoğunluğu - özkütlesi) etkiler.
Sıvıların basıncı bu özellikler ile doğru orantılıdır. Sıvının derinliği artarsa sıvı basıncı artar, derinlik azalırsa sıvı basıncı azalır. Aynı şekilde sıvının yoğunluğu artarsa sıvı basıncı artar, yoğunluk azalırsa sıvı basıncı azalır. Sıvıların basıncı hesaplanırken;
Sıvı basıncı = Yükseklik(derinlik) X Yoğunluk
P = h X d
formülü kullanılır.
(Yoğunluğu eşit olan sıvılardan derinliği (yüksekliği) fazla olanın kap tabanına uyguladığı basınç daha fazladır.)
(Derinliği(yüksekliği) eşit olan sıvılardan yoğunluğu fazla olanın kap tabanına uyguladığı basınç daha fazladır.)
Sıvıların basıncının etkisinden korunmak için dalgıçlar özel giysiler giyerler.
Sıvıların akışkandır ve hacim değişimleri(sıkışma miktarı) azdır. Bu durumlardan dolayı sıvılar Blaise Pascal(Bleys Paskal)’a göre farklı bir özelliğe sahiptir. Kapalı kaptaki sıvıların herhangi bir noktasına basınç uygulandığında sıvılar bu basıncı her yöne ve eşit büyüklükte iletir. Sıvıların bu özelliği Paskal prensibi olarak adlandırılır. Sıvıların bu özelliği teknolojide birçok alanda kullanılır. Örneğin; arabalarda hidrolik fren sistemi, emme basma tulumbalar, tamirhanelerde arabaların kaldırılması gibi alanlarda paskal prensibinden yararlanılır.
(Sıvılar basıncı her yönde eşit büyüklükte iletir. )
(Sıvıların basıncını kabın şekli etkilemez. Yalnızca derinlik ve yoğunluk sıvı basıncını etkiler.)
Sıvıların, içinde bulundukları kaba ve içerisindeki cisimlere basınç uygulaması gibi atmosfer de ağırlığından dolayı Dünya üzerindeki varlıklara bir kuvvet uygular. Bu kuvvet de cisimler üzerinde basınç oluşturur. Gazların basıncının sebebi katı ve sıvılardakinden biraz faklıdır. Katı ve sıvı cisimlerin basıncını oluşturan kuvvetin kaynağı ağırlıklarıdır. Ancak gazlarda kuvvetin kaynağı ağırlıktan daha çok gaz taneciklerinin içirişinde bulundukları kabın yüzeyine çarpmasıdır. Gaz tanecikleri sıvı ve gazlara göre daha hareketlidir bu yüzden yüzeye çarparak kuvvet oluştururlar. Bu kuvvet de çarptığı yüzeyde basınç oluşturur.
Açık hava basıncını ilk olarak Torricelli(Toriçelli) adlı bilim insanı ölçmüştür. Torricelli deneyinde 0 0C sıcaklıkta açık hava basıncını cıva basıncı ile dengelemiştir. Bu deneyde yaklaşık 1m uzunluğunda 1 cm2 kesit alanına sahip cam boruyu cıva ile doldurmuş ve içerisinde cıva olan bir kaba ters olarak batırmıştır. Borudaki cıva yüksekliğini 76 cm olarak ölçmüştür. Buna göre 0 0C sıcaklıkta deniz seviyesinde hava basıncı 76 cm yüksekliğinde cıva ile dengelenmiştir. Bu deney sonucunda bulunan değer açık hava basıncı veya atmosfer basıncı olarak adlandırılmıştır. Açık hava basıncı deniz seviyesinde en yüksek değere sahiptir ve Torricelli deneyine göre 76 cm cıva’dır. Yükseklere çıkıldıkça açık hava basıncı azalır.
Torricelli deneyini deniz seviyesinde 0oC sıcaklıkta gerçekleştirmiştir. Torricelli deneyinde cam borunun eğimli olması ve şeklinin farklı olması sonucu değiştirmez. Cıva yüksekliğini açık hava basıncı etkiler. Ayrıca cıva yerine farklı bir sıvı kullanıldığında da yükseklik değişebilir. Bu durumda sıvının yoğunluğu önemlidir. Yoğunluğu cıvanın yoğunluğundan daha fazla olanlar daha az yükselirken yoğunluğu cıvanın yoğunluğundan daha az olan sıvılar çok fazla yükselir.
Deniz seviyesinden yukarılara çıkıldıkça açık hava basıncı azalır.
III.BÖLÜM
Ölçme ve Değerlendirme:
*Boşluk dolduralım
*Eşleştirelim Ölçme ve değerlendirme için projeler, kavram haritaları, tanılayıcı dallanmış ağaç, yapılandırılmış grid, altı şapka tekniği, bulmaca, çoktan seçmeli, açık uçlu, doğru-yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, iki aşamalı test gibi farklı soru ve tekniklerden uygun olanı uygun yerlerde kullanılacaktır.
IV.BÖLÜM
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi:
6. sınıf “Kuvvet ve Hareket” ünitesi ile ilişkilendirilir.
formülü ile hesaplanır.
