Organik kökenli endüstriyel atıkların kompost yapımında kullanılabilirliği ve önemi
Organik kökenli endüstriyel atıklar ekolojik tarımda kompost haline dönüştürülerek kullanılabilir.
Kompost, yüksek moleküllü bitkisel ve hayvansal kompleks maddelerin nem ve sıcaklık varlığında, mikrobiyolojik olarak ayrışması ve bu suretle dokuları gevşemiş, yapısında bulunan bazı elementleri ( N-P-K-S vb. ) serbest hale geçmiş, başlangıca göre farklı özellikler kazanmış bir organik materyaldir. Kompost, toprağa çeşitli besin maddelerini ve özellikle N elementini kazandırırken, toprağın fiziksel özelliklerini düzeltir, hava ve su giriş çıkşını iyileştirirken, toprakların su tutma kapasitelerini ve katyon değişim kapasitelerini arttırır, böylece bitki kök gelişimi hızlanırken bu durum bitkisel gelişim ve verim üzerine de yansır.
Kompost yapımının amaçlarından biri, olabildiğince fazla humus miktarını elde etmektir. Ayrışmanın tamamlanması gerekmektedir. Ayrışma bir olgunlaşma prosesi tarafından elde edilir. Olgunlaşma prosesi; bitki ve hayvan kalıntılarının özellikle bakteri ve fungus olmak üzere bazı mikroorganizmaların ve bunun yanısıra böcekler ve solucanların da oksijen (hava) ve nemin bulunduğu koşullar sağlandığında çalışarak ortaya koydukları etkileri sonucunda ortaya çıkan bir dönüşümdür (AKDENİZ, 1999).
Kompost yapımının nedenleri kısaca özetlenecek olursa;
Ekolojik nedenler
-
Organik materyal biyolojik çevrime geri dönüştürülür.
-
Bitkisel artıklar yeniden kullanılabilir hale getirilir.
-
Bitkilerin büyümek için topraktan aldıkları enerji toprağa geri döndürülür.
-
Toprak üzeri alanlara bırakılan bitkisel artık miktarının azaltılmasını sağlar.
-
Tarla ve bahçe tarımında hasat sonrası elde edilen bitkisel artıkların işletme için bir sorun değil, yeni bir gelir kaynağı olmasını sağlar.
-
Bitkisel artıkların yakılması gibi hiçbir zaman önerilmeyen bir işlem önlenir.
-
Kompost yapım prosesi esnasında azot (N) , katı organik bileşiklere dönüştürülür. Bu toprak suyunun kirlenmesini azaltır.
-
Kompost , toprağın ıslah edilmesi ve bitkiler için besin kaynağı olarak ekolojik açıdan uygun bir materyaldir.
-
Kompost kullanımı, turba kazılmasını azaltır ve bozkırları korur.
Ekonomik nedenler
-
Kompost yapımı bitkisel artıkları ve elden çıkarma giderlerini azaltır.
-
Bitkisel artık yığma alanları daha az atık depolanmasından ötürü, daha uzun bir süre kullanılır.
-
Kompost yapım şirketlerinin kurulması, atık yığın alanlarının merkezi olmasını sağlar ve böylece birkaç yığın depolama alanı bulunması durumuna göre taşıma giderlerini azaltır.
-
Kompost üretim satış zinciri yeni iş alanlarının ortaya çıkmasını sağlayarak, katma değer oluşturur.
-
Kompost, toprağın ıslahında ve bitkiler için besin maddesi olarak ekonomik bir materyaldir (AKDENİZ, 1999).
Çizelge 1. de ideal bir komposta ait özellikler verilmiştir.
Dostları ilə paylaş: |