Eksen yayincilik

Tekelci burjuvazinin dış politikası da içteki bu gerici işbirlikçi ve halk düşmanı sınıfsal konumun bir yansımasıdır. Kendi iç egemenlik sahasında emperyalist dünya ile bu denli bir çıkar ve kader birliği içinde olan bir sınıfın, dış politika alanında da aynı işbirliği ve uşaklık çizgisini sürdürmesi eşyanın tabiatı gereğidir.

Geleneksel dış politikanın temel unsurları

Türk tekelci burjuvazisinin izlediği geleneksel dış politikanın temel unsurları; şiddetli bir anti-komünizm ve Sovyetler Birliği’ne düşmanlık, emperyalizme sadakat halinde ezilen halkların milli kurtuluş mücadelelerine ve devrimlerine düşmanlık, bulunduğu coğrafyada emperyalizme bölge jandarmalığı ve nihayet, kendisine çevreleyen komşu halklara, özellikle de kardeş Yunan halkına karşı şovenist bir düşmanlık çizgisinden oluşmaktadır. Bunlara, Türkiye’nin komşu gerici devletlerle, özellikle Yunanistan’la sonu gelmeyen sürtüşmeleri, Kerkük ve Musul ile Oniki Ada’ya ilişkin tarihsel emelleri, Kıbrıs’taki kışkırtıcı ve ilhakçı politikası ve nihayet Kıbrıs’ın fiilen işgali de daha “özgün” geleneksel dış politika unsurları olarak eklenebilir.

Türk devleti 40 yılı aşkın süredir NATO’nun güneydoğu kanadı bekçisidir. Bu, yakın zamana kadar kuzeyde, Sovyetler(58)Birliği’ne ve genel olarak Varşova Paktı’na karşı emperyalizmin bir ileri karakolu görevi görmek; güneyde ise, Ortadoğu petrolleri için ve Ortadoğu halklarının her türlü ilerici çıkışına karşı, emperyalist sisteme, özellikle de ABD emperyalizmine bölge jandarmalığı yapmak anlamına geliyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından, bugün artık güneydoğu bekçiliği bölge halklarına ve bölgedeki devrimci gelişmelere karşı sistem bekçiliği anlamına geliyor.

İkinci Dünya Savaşı sonrasında emperyalizme sadakatini kanıtlamak için hiçbir fırsatı kaçırmayan Türk burjuvazisi, daha NATO’ya bile girmeden ve elbette sadakatini gösterip girebilmek için, Kore’ye asker gönderdi. Böylece, Kore halkının haklı devrimci kurtuluş mücadelesine karşı ABD emperyalizminin yanında yeralmakla kalmadı, Türkiye’den çok uzak bir coğrafyada yaşanan savaşın emperyalist cephesine bizzat katıldı. NATO’ya girdiği andan itibaren ise (Şubat 1952), tüm uluslararası platformlarda ve sorunlar karşısında, bu saldırgan emperyalist örgütün ve ABD’nin sadık bir izleyicisi olarak davrandı. Türk sermaye devletinin emperyalizmin hizmetinde bölge bekçiliği NATO’yla da sınırlı kalmadı. Bizzat emperyalistlerin teşviki ve yönlendirmesiyle, işlevi bakımından NATO’nun bölgesel bir uzantısından başka bir şey olmayan saldırgan Bağdat Paktı (daha sonraki adıyla CENTO) içinde yeraldı. NATO ile kölelik antlaşmaları yetmezmiş gibi, yanısıra ABD ile de bir dizi ikili kölelik antlaşmaları imzalandı. Bunlarla ABD’ye Türkiye topraklarında bir dizi askeri, siyasi ve hukuki imtiyaz tanındı ve bu antlaşmalar, her seferinde daha ağır koşullarda yenilenerek uzatıldı.

Türkiye uzun yıllar boyunca Sovyetler Birliği’ne karşı bir NATO üssü olarak iş gördü. Sovyetler Birliği üzerinde uçuş yapan Amerikan casus uçakları, U-2 olayıyla da somut olarak kanıtlandığı gibi, genellikle Türkiye’deki üslerden havalandılar. Yine Lübnan krizi (1958) örneğinde görüldüğü gibi, Türkiye’deki emperyalist askeri üsler her zaman Ortadoğu halklarına karşı ABD’nin tam hizmetinde oldular. Körfez savaşında İncirlik’in kullanılması ise bu geleneksel tutumun en son örneği oldu. Türk(59)burjuvazisi (geçmişte ve bugün “İslam dünyası” üzerine yürüttüğü tüm demagojik kampanyaya rağmen) ulusal kurtuluş mücadelesi veren Cezayir halkına karşı son ana kadar sömürgeci-emperyalist Fransa’yı destekledi. Aynı şekilde, Filistin halkının haklı mücadelesin karşı, siyonist İsrail’e ve onun ağababası ABD’ye açık ya da örtülü olarak destek verildi. Yine Türk hakim sınıfları, Kıbrıs sorununda, bu ülkenin izlediği görece bağımsız politikadan hep rahatsız olan ve Kıbrıs’ı kendisinin ya da NATO’nun bir askeri üssü olarak görmek ve kullanmak isteyen ABD emperyalizminin hizmetinde hareket ettiler. Kıbrıs’ı bölmek ve Türk parçasını ilhak etmek için sürekli olarak kışkırtıcı ve müdahaleci bir politika izlediler, vb., vb.

Geleneksel dış politikada değişiklik ihtiyacı yaratan uluslararası gelişmeler

Bugün, bu geleneksel dış politika çizgisinin, emperyalist çıkarlara hizmet ve halklara düşmanlık biçimindeki ilkesel çerçevesi değil de, somut muhtevası belli değişikliklere uğramıştır. Bu değişikliği koşullayan uluslararası gelişmeler, Varşova Paktı’nın çöküşü, Sovyetler Birliği’nin dağılması ve nihayet Körfez savaşının ardından Ortadoğu’daki yerleşik statükoda meydana gelen değişikliklerdir.

‘89 sonrası bu uluslararası gelişmelerin Türkiye’nin yeraldığı coğrafyada yolaçtığı değişiklikler, Türk dış politikasını etkileyen yönleriyle sınırlı olmak üzere, maddeler halinde kısaca şöyle özetlenebilir.

1) Doğu Avrupa’daki gelişmeler Yugoslavya’nın parçalanmasıyla sonuçlanınca, Balkanlar yeniden dünyanın en bunalımlı bölgelerinden biri haline geldi. Bugün eski Yugoslavya topraklarında emperyalistlerin kendi çıkarları doğrultusunda kışkırtıp durdukları milli ve dinsel boğazlaşmalara dayalı gerici bir içsavaş var. Buna bölgenin öteki devletleri arasında sürekli tırmanan çeşitli gerginlikler eşlik ediyor.

2) Sovyetler Birliği’nin dağılması, Kafkasya’da ve Orta As(60)ya’da bir dizi bağımsız yeni devlet ortaya çıkardı. Kafkasya o günden beri aralıksız süren etnik çatışmalara sahne olmaktadır. Bölgenin stratejik öneminin yanısıra, sert bir emperyalist rekabete konu olan Azerbaycan petrolleri ve doğal gaz kaynakları, emperyalistlerin ve bölgedeki büyük devletlerin bu çatışmaları kendi çıkarları doğrultusunda kışkırtıp yönlendirmeleri sonucuna yolaçmaktadır. Bu ise bölgenin yakılıp yıkılmasına ve bölge halkları için büyük acılara malolmaktadır.