Eserin özgün adı: روش تفسیر قران Reveş-i Tefsir-i Kur’an Yayın Yönetmeni

b) Rağıb-i İsfehani:⁵⁹ İlim erbabı nezdinde tefsir, Kurân manalarının keşfi ve muradını beyan etmektir; bu, lafzın müşkül olması ve olmamasını veya zahiri mana ve zahiri olmayan manayı kapsamaktadır. Bu tanımı Zereşki Burhan’da Ragıb’dan⁶⁰ ve Suyuti İtkan’da⁶¹ Tefsir-i İsfehani’den⁶² nakletmiştir.⁶³

Bu tanıma getirilebilecek en güzel yorum ve izah ise şudur; “manaların keşfinden” maksat Kurân lafızlarının kullanımlarından anlaşılan mefhumdur. “muradın beyanı” ifadesinden maksat ise Kurân ibareleri arasından Allah’ın ciddi ve esas muradının belirlenmesidir. “Lafzın müşkül olması veya olmaması” ifadesi “manaların keşfi” ifadesine bağlı bir kayıtlamadır. Yani kullanılan manalar ve mefhumun keşfedilememiş ve aşikâr olmayışı bazen lafzın müşkül ve zor oluşundan bazen de başka sebeplerden kaynaklanmaktadır. “Zahiri mana ve zahiri olmayan mana” ibaresi de “muradın beyanına” matuftur. Yani Yüce Allah’ın esas muradı, ister zahiri manaya mutabık olsun isterse de aykırı bu, tefsirin alanına giren bir konudur.

Bu izaha göre Rağıb, tefsirin iki aşamalı olduğuna (kullanılan manaların keşfi ve Allah’ın ciddi muradının beyanı) teveccüh etmiştir ve bu, söz konusu tanımın ayrıcalıklarından sayılmaktadır.

Fakat Rağıb’ın dile getirdiği bu tanımlama ile bu izah ve yorumu kastettiğinde biraz çelişkilidir. O, bundan farklı izah ve yorumları da kastetmiş olabilir. Öyleyse bu durumda bu tanımın bazı eksiklikleri olacaktır.⁶⁴

Bununla birlikte söz konusu izah dikkate alınmış olsa dahi tanımda gerekli açıklık ve sarahat yoktur; vazıh ve berrak bir şekilde tefsirin iki aşamalı olduğuna delalet etmemektedir. Oysaki kâmil bir tanım açık ve sarih olmalıdır. Bu tanımın bir diğer sorunu da: Tefsirin temelli ve metodolojik olmasından gaflet edilmesi; manaların keşfi ve muradın beyanının hangi esaslara dayanacağının aşikâr edilmemiş olmasıdır.

Ayrıca “Kurân’ın manaları” ifadesi yerine “Kurân ayetlerinin manaları” ibaresi kullanılsaydı daha iyi olur, bu şekilde tanım daha net ve açık olurdu.