İhtiyaç Duyulan İlimlerin Tedahülü
Şu noktayı belirtmekte oldukça yarar vardır; Kurân araştırmacılarının “tefsirde ihtiyaç duyulan ilimler” başlığı altında müstakil olarak zikrettikleri ilimlerin bazıları başka başlıklar altında da yer alabilmekte ve onlarla tedahül etmektedir. Muhtemelen Kurân ilimleri müellifleri daha fazla dikkate alınması için bu ilimleri ayrı ve müstakil olarak zikretmişlerdir.
Mesela Zerkeşi, Peygambere (s.a.a) farklı yerlerde nazil olmuş Mekki ve Medeni ayetleri, aynı şekilde gece ve gündüz, arz ve semada vb. nazil olan ayetlerle aynı kategoride şerh ediyor.993 Fakat Suyuti bu konuların her birini ayrı şekilde nakletmektedir.994
Bu tefkik ve ayrıştırmalar, söz konusu ilimlerin sayısının el-İtkan’da 80’e ve et-Tehbir’de 102’ye ulaşmasına sebep olmuştur. Hâlbuki onların bir kısmının diğer bir kısmının altında toplanmasıyla ve bazı alt başlıkların ana başlıklar altına dönmesiyle bunların sayısı bu miktarın epeyce aşağısına çekilmektedir.995
Ayrıca tefsirde zaruri olan ilimlere eklenmiş ilimlerden bazıları zikri geçen ilimlerle olan tenasübü mülahazasıyla onlarla birleşebilir niteliktedir. Mesela “Beşer Ahvalinden Haberdar Olmak”996 veya “Büyük Dinleri Bilmek”997, aynı şekilde “Arap Yarımadası Tarihi”998, “İslam Tarihi” ve “Nebevi Siyre” gibi bazıları tarafından müstakil olarak zikredilen bu ilimler “Tarih İlmi” başlığı altında birleşebilirler. Çünkü tarih ilmi, geçmiş dönemleri ve dinleri, peygamberler ve onların ümmetlerinin mazisini ve hatta onların yaşadıkları coğrafyayı bile konu edinmiş geniş bir alandır. Özellikle de biz ihtiyaç duyulan ilimlerden söz ederken metotlar ve nazariyat üzerine vurguda bulunmaktayız çünkü zikri geçen başlıklar bu yönleriyle müşterektirler. Zira bunların tümünde tarihi ve nakli metodun işlevselliği vardır.
Dostları ilə paylaş: |