Eserleri: 3 Bibliyografya: 3

BİRLEŞİK MAKAM 3

BİRMÂVÎ, İBRAHİM B. MUHAMMED 3

Eserleri: 3

Bibliyografya: 3

BİRMAVÎ 3

Eserleri: 4

Bibliyografya: 4

BİRR 4

Bibliyografya: 5

BÎRUN 5

Bibliyografya: 6

BİRÛNÎ 6

Eserleri: 14

Bibliyografya: 16

BİRZÂLİ 19

Eserleri: 19

Bibliyografya: 20

BİSÂTÎ 20

Bibliyografya: 21

Bİ'SET 21

Bibliyografya: 22

BİSMİLLAH 22

BİSSAU 22

BİSTÂMÎ 22

Eserleri. 23

Bibliyografya: 24

BİSTÂMÎ, ALİ B. MUHAMMED 24

BİSTÂMİ, BAYEZİD 24

BİSTÂMİYYE 24

BİŞR B. AMR 24

BİŞR B. ASIM 24

Bibliyografya: 24

BİŞR B. BERÂ 24

Bibliyografya: 25

BİŞR B. GANİM 25

BİŞR B. GIYÂS 25

Bibliyografya: 26

BİŞR EL-HÂFÎ 27

Bibliyografya: 28

BİŞR B. HAKEM 28

BİŞR B. MANSÛR 28

Bibliyografya: 29

BİŞR B. MERVAN 29

Bibliyografya: 29

BİŞR B. MUFADDAL 29

Bibliyografya: 30

BİŞR B. MU'TEMİR 30

Bibliyograyfa: 31

BİŞR B. VELÎD 31

BİŞRİYYE 32

BİTİK 32

Bibliyografya: 32

BİTİKÇİ 33

BİTLİS 33

Bibliyografya: 35

BİTLİS ULUCAMİİ 36

BİTLİSİ İDRİS 36

BİTLİS, ŞEREFEDDİN HAN 36

BİTRÛCİ 36

Bibliyografya: 37

BİTTÎHIYYE 38

BİYOGRAFYA 38

BİZANS 38

Bibliyografya: 50

BÎZEBÂN 51

BİZERTE 51

BLACHERE, REGİS 51

Eserleri: 51

Bibliyografya: 52

BLASKOVICS, JOZEF 52

Bibliyografya: 53

BLOCHET, GABRİEL-JOSEPH EDGARD 53

Bibliyografya: 54

BLUNT, WİLFRİD SCAWEN 54

Bibliyografya: 55

BODRUM 55

Bibliyografya: 57

BİRLEŞİK MAKAM¹

BİRMÂVÎ, İBRAHİM B. MUHAMMED

Ibrâhîm b. Muhammed b. Ahmed el-Birmâvî (Ö. 1106/1694) Mısırlı Şafiî fakihi ve Ezher şeyhi.

Mısır'ın kuzeybatısında Garbiye vilâ­yeti sınırları içindeki Birmâ kasabasına nisbetle Birmâvî diye anılır. Sultan b. Ah­med el-Mezzâhî, Muhammed el-Bâbilî, Ali eş-Şebrâmellisî ve Sehâbeddin el-Kalyûbî gibi birçok hocadan ders aidi. Kalyûbrnin Ölümü üzerine onun yerinde ders okutmaya başladı. Zamanında Mı­sır'ın en büyük âlimlerinden sayılıyordu. Önde gelen talebeleri arasında İbrahim el-Feyyûmî, Muhammed b. Halîl el-Aclû-nî ve Ali b. Ali el-Merhümî zikredilebilir. Birmâvî, Ezher şeyhliği resmiyet kazan­dıktan sonra bu göreve getirilen ikinci kişidir (1101/1690).

Eserleri:

1- Haşiye ca!â Şerhi'1-Gâye. Ebû Şücâ' el-İsfahânfnin (ö. 593/1196) Şafiî fıkhına dair Gayetü'l-ihtisar adlı eserine İbn Kasım el-Gazzî(ö. 918/1512) tarafından yapılan şerhin hâşiyesidir.²

2- Hdşiye cald Şer-hi'r-Rahbiyye. İbnü'f-Mütefennine er-Rahbî'nin (ö. 577/1182) el-Manzûme-tü'r-Rahbiyye veya er-Rahbiyye diye de bilinen, dört mezhebin ferâizle ilgili görüşlerine yer verdiği Buğyetü'l-bahis can cümeli'l-mevârîş adlı eserine Sıb-tu'1-Mardînî (ö. 912/ 506) tarafından ya­pılan şerhin hâşiyesidir. Eserin müellif hattıyla yazılmış bir nüshası Beyrut'ta Züheyr Çâvîş Kütüphanesi'nde bulun­maktadır.³

3- Haşiye calâ Fethi'l-vehhâb li-Şerhi Menheci't-tul-lâb. Zekeriyyâ el-Ensârî'nin (ö. 925/1519) nahve dair Menhecü't-tuUâb adlı ken­di eserine yaptığı Fethu'l-vehhâb adlı şerhinin haşiyesi olup Dârü'l-kütübi'l-Mısriyye'de⁴ bir nüshası vardır.⁵

4- Haşiye calâ Şerhi'1-Ka-râiî H'1-Kaşîdeti'l-ğarâmiyye. İbn Fe­rah el-İşbTirnin (ö. 699/1300) hadis te­rimlerine dair Garâmî Şahîh veya el-Kaşîdetül-ğorâmiyye adlı eserine Yah­ya b. Abdurrahman el-İsfahânî el-Karâ-fî tarafından yapılan şerhin hâşiyesidir.⁶

Bibliyografya:

Cebertî, "Acâ'ibü'l-âşâr, i, 119; Keşfü'z-zunûn, II, 1265, 1625; Hediyyetul-'ârifîn, I, 36; îzâhu'l-meknûn, II, 136, 176, 186; Serkîs, Mu'cem, I, 202, 486-487, 552, 553, 928, 929; Brockelmann, GAL, II, 420; SuppL, I, 635, 677, 682; II, 444; Karatay, Arapça Basmalar, II, 410; Kehhâle, Mu'cemii'l-mü'eLliftn, 1, 85; Ziriklî. el-A'lâm (Fethullah), I, 67-68; el-Ezherü'ş-şe-rtf fî cldihi'l-elfî. Kahire, ts., s. 238; Şüyühu'i-Ezher⁷, Kahire, ts., s. 14,

BİRMAVÎ

Muhammed b. Abdüddâim Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Abdiddâim b. Mûsâ el-Askalânî (ö. 831/1428) Şafiî fakihi ve hadis âlimi.

763'te (1362) doğdu. Aslen Askalânlı olup Mısır'ın kuzeybatısında Garbiye vi­lâyetine bağlı Birma kasabasına nisbet-le Birmâvî diye anılır. Daha sonra Kahi-re'ye yerleşti. İbrahim b. İshak el-Âmi-dî, Abdurrahman b. Ali b. Kârı, Burhâ-neddin İbn Cemâa, Zerkeşî, Ömer b. Ras-lân el-Bulklnî, İbnü'l-MDIakkın gibi âlim­lerden ders aldı. Arkadaşı Necmeddin b. Hiccî'nin daveti üzerine Dımaşk'a gitti (821/1418); orada hatiplik ve kadılık yapti. Dârü'l-adl'de fetva görevini üstlendi. Revâhiyye ve Emîniyye medreselerinde ders okuttu. Oğlu Muhammed'in ölümü üzerine Kahire'ye döndü⁸, Burada fetva vermeye, ders okutmaya ve telif çalışmalarına devam eden Birmâvî, aralarında Mahallî, Yahya b. Muhammed el-Münâvî, Takıyyüddin İbn Fehd, İbn Nâsırüddin gibi tanınmış âlimlerin de bulunduğu birçok talebe ye­tiştirdi. 828'de (1425) hacca gidince bir yıldan fazla Mekke yakınlarında ikamet edip ders okuttu. Kahire'ye döndükten sonra yine öğretim maksadıyla Kudüs'e giden Birmâvî bir müddet sonra orada vefat etti.⁹

Eserleri:

1- el-Lâmicu'ş-şabîh "ale'l-Câmi'i'ş-şahîh. Şahîh-i Buhârî üzeri­ne dört ciltlik bir şerh olup Süieymani-ye Kütüphanesi'nde nüshaları bulunmak­tadır.¹⁰

2- en-Nübzetü'1-elüy-ye fi'-uşûli'l-hkhiyye. Fıkıh usulüne dair manzum bir eserdir. Elîiyye fî uşû-li'î-fıkh adıyla da bilinir.¹¹

3- Şerhu'n-nehr bi-şerhi'z-Zehr. Zehrül-hisâm adlı ken­di eserinin şerhidir.¹²

4- Şerhu Lömiyyeti'-efcâL Cemâleddin İbn Mâlik'in sarfa dair eserinin şerhidir.¹³

5- Menhe-cü'r-râ'iz bi-davâbiti'1-ferâ3iz. Ferâize dair manzum bir eser olup müellifi ta­rafından ayrıca şerhedilmiştir.

6- el-Fe-vâzidü's-seniyye fî şerhi'l-Elfiyye. Fı­kıh usulüne dair kendi eserinin şerhidir.

7- Şerhu'ş-şudûr li-şerhi zeva 3idi'ş-Şü-zûr. Cemâleddin b. Hişâm'ın nahve dair Şüzûm'z-zeheb adlı eserinin şerhidir.

8- el-Mukaddimetü'ş-şâfiye ilme-yi'l-carûz ve'1-kâfiye.¹⁴

Birmâvrnin kaynaklarda adı geçen di­ğer eserleri de şunlardır: Şerhu Şülâ-şiyyâti'I-Buhâri, Cem'u'l- cudde fî fehnü'i-'Umde, Şerhul-Mühimmat, eî-Muhtaşar fi's-sîreti'n-nebeviyye, el-Behcetü 1-verdiyye.

Bibliyografya:

ibn Hacer, İnbâ'ü'l-ğumr, VIII, 161-165; Se-hâvî. ed-Dau'ü'l-ISmi', VII, 280-282; Süyüü, Hüsnü'l-muhâdara, 439; Keşfü.'z-zunû.n, I, 157, 547; 11,958, 959, 1170, 1561, 1881, 1923; İbnü'1-İmâd. Şezerât,V, 197, 198; Şevkânî, el-Bedrü't-tâli\ II, 181; îzâhıt't-meknûn, II, 617, 618; Hediyyetü'I-'arifin, II, 186; Brockeİmann. GAL, 1, 165; II, 30, 117-118; Suppi, II, 113; Zi­riklî, el-Aclâm, Vil, 60; Kehhâle, Mu'cemü't-mü*eltifîn,X, 132; Sezgin, CMS, I, 121.